Vaalharts-besproeiingskema: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
proeflees & taalkorreksies
No edit summary
Lyn 1:
Die '''Vaalharts-besproeiingskema''' is in [[1934]] op die been gebring in die omgewing waar die [[Hartsrivier]] in die [[Vaalrivier]] vloei, sowat 80 km noord van [[Kimberley]], op die been gebring as deel van die nasionale heropbouprogram ná die [[Groot Depressie]].
 
Dit is die grootste projek van sy soort suid van die ewenaar en versprei water uit die Vaal- en Hartsrivier deur middel van kanale oor 'n groot gebied, wat voorheen redelik droog was. Dit het tot die ontwikkeling van dorpe soos [[Jan Kempdorp]] (wat deels in die [[Noord-Kaap]] en deels in [[Noordwes]] is) en [[Hartswater]] aanleiding gegee. Van die vernaamste verboude gewasse is graan en neute.
 
Die skema was reeds voor die einde van die negentiende eeu die geesteskind van [[Cecil John Rhodes]], maar dit is eers in [[1934]] verwesenlik toe die nodige wetgewing deur die parlement aanvaar is.
Lyn 10:
In 1881/'82 het die Kaapse parlement die gebied laat opmeet met die doel om so 'n kanaal te bou, maar dié plan is later laat vaar weens 'n geldtekort. <ref>Malan, Thompson, Wilson, Kleinhans, Nel (1994), "Vaalharts Koöperasie", bl. 7</ref>
 
Voorbereiding vir die Vaalharts projekVaalhartsprojek is gedurende [[1926]] en [[1927]] begin. As deeltydse reaksie op die [[armblankevraagstuk]], is 'n komitee opgestelaangestel om te besin oor die werkloosheidsprobleem onder blanke boere.
 
In November [[1933]] het hierdie komitee voorgestel dat die Vaalhartsprojek tesame met die Loskop-besproeiingsskema op die been gebring word.
 
Die [[Vaalrivier]] het gedurende die droogte van [[1930]] opgedroog en die [[Rand Water|Randse Waterraad]] genoop om tesame met die regering 'n dam te bou by die punt waar die Vaal- en [[Wilgerivier]] saamvloei. Die regering het die bou van die dam goedgekeur met die bedoeling dat water geberg sal word vir die Vaalhartsprojek. Water, soos benodig uit die [[Vaaldam]], akkumuleerversamel 675 &nbsp;km stroomaf by die wegkeringsbank waar dit dan met die hoofkanaal na die Hartsriviervallei herlei word.
 
AltesameDaar is daaraltesame 126 kilometer verskaffingskanale en 540 kilometer ruggraatkanale, allealles uitmet sementsementbeton versterk.
 
Die [[Bloemhofdam]] bestaan uit ongeveer 1 264 miljoen kubieke meter water wat te staan kom tot ongeveer 50% van die water in die [[Vaaldam]]. Die damwal was so ontwerp dat dit met drie meter verhoog kan word om dan uit 2752 750 miljoen kubieke meter water te bestaan. Die Vaalharts-besproeiingskema word onderskei deur die bestendige beplanning van die kanaalstelsel, met die hoofdeel van die skema 'n enkele deurlopende kanaal met konstante afwaartse vloei. Dié kanaal is 32 kilometer lank en ongeveer 6 tot 11 kilometermeter wyd.
 
==Die eerste Boere[[Boer]]e==
Die landsdepartement het die grondgebied oorgeneem en eiendomme is opgedeel in blokke wat alfabeties afgemerk is van [[Jan Kempdorp]] (Suidsuid) na [[Magogong]] (Noordnoord). Die suidelike deel van [[Jan Kempdorp]] is die weskanaal area wat die Hartsvallei genoem word.
 
Die eerste 80 plase was teen 1938 gereed en 'n komitee is opgestelaangestel om die aansoeke te ontvang en verwerk. Hierdie komitee het bestaan uit 'n voorsitter, wat die superintendent van die besproeiingsskema was, 'n sekretaris, 'n streeksverteenwoordiger, 'n lid van die distrikslandsraad en die streeksbestuurder van die departementlandsdepartement.
 
Die eerste boere is in April 1938 gevestig, elkeen op 'n perseel van ongeveer 30 morg, met 'n 2- of 3-slaapkamer woonhuis en sink buitegebouesinkbuitegeboue. Op elke eenheid was 10 morg reeds ontbos en die res moes die boer self ontbos en voorberei. As in ag geneem word dat die gebied uiters ruig met [[kameeldoring]]bome, rosyntjiebosse, vaalbosse en 'n verskeidenheid struike begroei was, was die taak van ontbossing, slegs met behulp van ongeleerde muile of osse, 'n veeleisende taak.
 
Aansoekers jonger as 50 jaar met afhanklikes was verkies bo ongetroudes. Boere wat hul plase verloor het as gevolg van onvoorsiene omstandighede was ook bevoordeel. Mense wat reeds indiensgeneem was, was nie oorweeg nie en werklose aansoekers was ook nie noodwendig in ag geneem nie.