Jameson-inval: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
kNo edit summary |
Skakels en taalgebruik |
||
Lyn 3:
Die '''Jameson-inval''' was 'n gewapende inval in [[Transvaal]] deur dr. [[Leander Starr Jameson]] na aanleiding van die uitlanders se griewe.
Sedert die ontdekking van [[goud]] aan die [[Witwatersrand]] het die nuwer inwoners van die land, wat veral in en om [[Johannesburg]] kom woon het, toenemend ontevrede geraak met hul gebrek aan politieke regte, die ontoereikendheid van openbare geriewe, belasting, monopolieë in die vervaardigingsbedryf en talle ander sake. Hulle ontevredenheid het toegeneem omdat die Boere-owerheid min simpatie met hul klagtes gehad het. In 1892 stig hulle die ''Transvaal National Union'' om na 'n oplossing te soek, maar mettertyd het die ''Union'' se gematigde program al hoe meer ekstreem geraak. [[Cecil John Rhodes]] het die beweging ten sterkste ondersteun.
Baie van die bekendste figure aan die Rand het begin belangstel in die idee om hulp van buite te kry. Geleidelik het hul plan vorm aangeneem om 'n opstand in Johannesburg te begin en so is groot hoeveelhede wapens en ammunisie ingesmokkel. Die beweging was nie heeltemal seker oor presies wat hulle wou bereik nie, maar lede was dit oor die algemeen eens dat hulle die Republiek sou handhaaf, maar onder 'n ander leier as pres. [[Paul Kruger]]. Geheime voorbereidings vir militêre optrede is getref.
Dr. Jameson, indertyd administrateur van [[Rhodesië]], het 'n mag bymekaar gemaak op Pitsani aan die grens van [[Botswana|Betsjoeanaland]] en Transvaal wat bestaan het uit polisiebeamptes en vrywilligers. Hy was ongeduldig om in die pad te val en begin sy opmars na Johannesburg op [[29 Desember]] [[1895]] sonder die goedkeuring van sy samesweerders in die Goudstad of Rhodes in [[Kaapstad]]. Die [[ZAR|Z.A.R.]] se owerheid het 'n waarskuwing van die inval gekry en onmiddellik kommando's gemobiliseer.
Daar het groot verwarring in Johannesburg geheers. Jameson se
Intussen is 'n
Dr. Jameson is op [[20 Julie]] [[1896]] in [[Engeland]] verhoor en 15 jaar se tronkstraf opgelê. Sy mede-invallers wat ook in Engeland verhoor is, is straf van tussen drie en 10 maande opgelê.
|