John X. Merriman: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Addbot (besprekings | bydraes)
k Verplasing van 3 interwikiskakels wat op Wikidata beskikbaar is op d:q1800483
+ Inligtingskas
Lyn 1:
{{Ampsbekleër Inligtingraampie
[[Image:JX Merriman.jpg|thumb|left|250px|John X. Merriman]]
|naam = John Xavier Merriman
[[Beeld:Botha Merriman Smuts.jpg|thumb|320px|John X. Merriman by genls. [[Louis Botha]] (staande links) en genl. [[Jan Smuts]] (staande regs) tydens die [[Nasionale Konvensie]].]]
|beeld = JX Merriman.jpg
'''John Xavier Merriman''' (1841 - [[1 Augustus]] [[1926]]) was die laaste [[eerste minister]] van die [[Kaapse Kolonie]] voor die [[Uniewording]] van [[Suid Afrika]] in 1910.
|beeldgrootte = 240px
|kleinbeeld =
|byskrif = John X. Merriman
|orde = Eerste Minister van die [[Kaapkolonie]]
|termyn_begin = [[3 Februarie]] [[1908]]
|termyn_einde = [[31 Mei]] [[1910]]
|visepresident =
|vise-eersteminister =
|adjunk =
|president =
|eersteminister =
|voorganger = [[Leander Starr Jameson]]
|opvolger = [[Louis Botha]]
|orde2 =
|termyn_begin2 =
|termyn_einde2 =
|visepresident2 =
|vise-eersteminister2 =
|adjunk2 =
|president2 =
|eersteminister2 =
|voorganger2 =
|opvolger2 =
|orde3 =
|termyn_begin3 =
|termyn_einde3 =
|visepresident3 =
|vise-eersteminister3 =
|adjunk3 =
|president3 =
|eersteminister3 =
|voorganger3 =
|opvolger3 =
|orde4 =
|termyn_begin4 =
|termyn_einde4 =
|visepresident4 =
|vise-eersteminister4 =
|adjunk4 =
|president4 =
|eersteminister4 =
|voorganger4 =
|opvolger4 =
|geboorte_datum = [[15 Maart]] [[1841]]
|geboorte_plek = [[Street, Somerset]], [[Verenigde Koninkryk]]
|sterfte_datum = [[1 Augustus]] [[1926]]
|strefte_plek = [[Stellenbosch]], [[Kaapprovinsie]], [[Unie van Suid-Afrika]]
|kiesafdeling =
|party = [[Suid-Afrikaanse Party]]
|eggenoot = Agnes Vintcent
|proffessie =
|geloof =
|handtekening =
|voetnotas =
}}
 
'''John Xavier Merriman''' ([[15 Maart]] [[1841]] - [[1 Augustus]] [[1926]]) was die laaste [[eerste minister]] van die [[Kaapse Kolonie]] voor die [[Uniewording]] van [[Suid Afrika]] in 1910.
==Vroeë Lewe==
 
== Vroeë Lewe ==
Hy is in [[Street, Somerset]], [[Engeland]] gebore. Sy ouers was Nathaniel James Merriman, hulpprediker van die Street-gemeente en later die derde biskop van [[Grahamstad]], en Julia Merriman (née Potter). Hy het in 1849 (op die ouderdom van agt jaar) saam met sy ouers na die [[Kaapkolonie]] geëmigreer. Hy het by die [[Diocesan College]] (Biskoppe) in [[Rondebosch]], [[Kaapstad]], en later by [[Radley College]] in Engeland opleiding ontvang. Hy is in 1861 terug na Suid Afrika toe, waar hy geboer het.
 
== Politieke Loopbaan ==
[[BeeldLêer:Botha Merriman Smuts.jpg|thumb|320pxlinks|John X. Merriman by genls. [[Louis Botha]] (staande links) en genl. [[Jan Smuts]] (staande regs) tydens die [[Nasionale Konvensie]].]]
 
Nadat hy as boer en landmeter gewerk het, het hy in 1869 die politiek betree. In hierdie stadium was die Kaapse Kolonie besig om oor te beweeg na verteenwoordigende regering toe. Hy het eers die kiesafdeling [[Namakwaland]], toe [[Wodehouse]] en uiteindelik [[Victoria-Wes]] verteenwoordig. Nadat verantwoordelike regering in 1872 aan die Kolonie toegestaan is, het hy vanaf 1875 tot 1878 in die kabinet van die eerste Eerste Minister, sir [[John Molteno]], en later in dié van sir [[Thomas Scanlen]], vanaf 1881 tot 1884. Hy was Tesourier-Generaal onder [[Cecil John Rhodes]] vanaf 1890 tot 1893, maar het sy verhouding met Rhodes na die [[Jameson-inval]] in Desember 1895 beëindig.
 
Line 19 ⟶ 75:
Hy het voortgegaan om te dien in die [[Parlement van Suid Afrika]], waar hy eers die kiesafdeling van [[Victoria-Wes]], en toe [[Stellenbosch (kiesafdeling)|Stellenbosch]] verteenwoordig het. Hy het 'n lewendige briefwisseling met [[Jan Smuts|Jan Christiaan Smuts]] voortgehou, waarin hy hom herhaaldelik gewaarsku het van die risiko van rebellie en burgeroorlog tussen die gemeenskap van Britse herkoms en die [[Afrikaner]]s, wat opspraak gemaak het teen die Suid Afrikaanse samewerking met Groot Brittanje teen [[Duitsland]] in die [[Eerste Wêreldoorlog]], veral die Suid Afrikaanse inval van [[Suidwes-Afrika|Duits Suidwes-Afrika]], tans [[Namibië]]. Hy was een van slegs 'n paar parlementslede wat die [[Native Land Act]]<!--Vertaling?--> van 1913 teengestaan het, wat drasties die landeienaarskap deur die inheemse bevolking beperk het.
 
== Persoonlike Lewe ==
In 1874 is hy met Agnes Vintcent, dogter van mnr. L. Vintcent, 'n lid van die Kaapse Wetgewende Raad getroud. In 1892 het hy 'n plaas gekoop, wat later Rustenberg Wines geword het. Rustenberg Wines het hom later vereer deur 'n wynsoort na hom te vernoem.
 
Hy is in 1926 in die ouderdom van 85 op [[Stellenbosch]], Suid-Afrika, oorlede.
 
== Bronne ==
(Hierdie artikel is oorspronklik vertaal uit [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=John_X._Merriman&oldid=182032021 die Engelse Wikipedia])
 
==Verwante boeke==
* ''The life of John Xavier Merriman'' /Perceval Maitland Laurence. London : Constable & Co, 1930
(* Hierdie artikel is oorspronklik vertaal uit [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=John_X._Merriman&oldid=182032021 die Engelse Wikipedia])
 
{{DEFAULTSORT:Merriman, John X.}}
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse politiciministers]]
 
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse politici]]