Moldowa: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Uitgebrei, nog besig |
Uitgebrei, nog besig |
||
Lyn 150:
In September 2010 het die [[Europese Parlement]] ’n lening van €90 miljoen aan Moldowa toegestaan.<ref>[http://www.europarl.europa.eu/en/pressroom/content/20100907IPR81460/ EU to grant €90 million to crisis-hit Moldova]</ref> Ook die IMF,<ref>{{cite web|url=http://en.rian.ru/exsoviet/20100130/157721106.html |title=Moldova to get $570 million in IMF loans | Ex-Soviet States | RIA Novosti |publisher=En.rian.ru |date=2010-01-30 |accessdate=2012-11-25}}</ref> Wêreldbank en ander organisasies het lenings toegestaan. Lande wat hulp met allerlei projekte verleen, is Roemenië<ref>[http://www.balkaninsight.com/en/article/romania-moldova-to-boost-relations Romania, Moldova to Boost Relations]</ref> en [[Pole]].<ref>[http://www.azi.md/en/story/9504 Poland will support Moldova in its European integration efforts]</ref>
===Administratiewe verdeling===▼
{{Moldowa-gebiede|links}}▼
Moldowa is verdeel in 32 distrikte (''raioane''), drie munisipaliteite en twee outonome gebiede ([[Gagausië]] en Transnistrië).<ref>{{cite web|url=http://descentralizare.gov.md/regionmap.php?l=ro&idc=310|title=Autorităţi publice locale|publisher=Government of Moldova|accessdate=12 October 2010}}</ref> Die finale status van Transnistrië word betwis, aangesien die sentrale regering nie die gebied beheer nie. Die stede [[Comrat]] en [[Tiraspol]], die hoofstede van die twee outonome gebiede, het ook munisipale status.▼
===Weermag===
Line 157 ⟶ 161:
Moldowa lê hom ook neer by verskeie internasionale en streeksregulasies vir die beheer van wapens soos die VN se Vuurwapenprotokol en Program van Aksie.
===Menseregte===
▲===Administratiewe verdeling===
Volgens [[Amnestie Internasionaal]] kom "marteling en ander mishandeling" in polisie-aanhouding gereeld voor; die staat stel nie onmiddellike en onpartyde ondersoeke in nie en polisiebeampte spring soms straf vry. Politieke andersdenkendes van die [[Ilaşcu-groep]], wat in hegtenis geneem is oor die moord op twee seperatiste-amptenare, is eers vrygelaat van vrywillige aanhouding ná ’n bevel van die [[Europese Hof van Menseregte]].<ref>[http://humanrightshouse.org/Articles/6039.html Ilascu and Others vs. Moldova and Russia]</ref>
▲{{Moldowa-gebiede|links}}
▲Moldowa is verdeel in 32 distrikte (''raioane''), drie munisipaliteite en twee outonome gebiede ([[Gagausië]] en Transnistrië).<ref>{{cite web|url=http://descentralizare.gov.md/regionmap.php?l=ro&idc=310|title=Autorităţi publice locale|publisher=Government of Moldova|accessdate=12 October 2010}}</ref> Die finale status van Transnistrië word betwis, aangesien die sentrale regering nie die gebied beheer nie. Die stede [[Comrat]] en [[Tiraspol]], die hoofstede van die twee outonome gebiede, het ook munisipale status.
In 2009, toe Moldowa sy ernstigste opstande in ’n dekade beleef het, is verskeie burgers deur die polisie vermoor en talle ander beseer.<ref>Bureau of Diplomatic Security, [https://www.osac.gov/pages/ContentReportDetails.aspx?cid=10459 Moldova 2011 Crime and Safety Report]</ref>
Daar is 66 stede en dorpe, insluitende die vyf met munisipale status, en 916 kommunes. Nog 699 dorpe is te klein om aparte administrasies te hê en vorm deel van óf stede (40 van hulle) óf kommunes (659). Dit is altesaam 1 681 nedersettings, waarvan almal behalwe twee bewoon word.▼
Volgens ’n verslag van die Amerikaanse departement van buitelandse sake in April 2011 is geen moorde deur die veiligheidsmagte aangeteken nie, in teenstelling met die vorige jaar, en verslae oor die regering wat buitensporige druk op die media uitgeoefen het, het verminder. "Maar Transnistriese owerhede val steeds onafhanklike media en wetmakers van die opposiesie lastig, beperk vryheid van assosiasie, beweging en godsdiens en diskrimineer teen Roemeenssprekendes."<ref>United States Department of State, [http://www.state.gov/j/drl/rls/hrrpt/2010/eur/154439.htm 2010 Human Rights Report: Moldova]</ref> Moldowa "het noemenswaardige vooruitgang gemaak in verband met godsdiensvryheid sedert die tydperk van die Sowjetunie, maar dit kan steeds verdere stappe doen diversiteit aan te moedig," het die VN se spesiale beriggewer oor die vryheid van godsdiens, Heiner Bielefeldt, in September 2011 in Chisinau gesê.<ref>[http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=39500 Moldova: UN human rights expert calls for more fostering of religious diversity]</ref>
{{Grootste stede van Moldowa}}▼
{{clear}}▼
==Geografie==
Line 173 ⟶ 174:
Hoewel die land naby die Swartsee is, word dit deur land omring. Die grootste deel is heuwelagtig, maar dit is nooit hoër as 430 m nie — die hoogste punt is die Bălănești-heuwel. Die heuwels is deel van die Moldowiese plato, wat geografies in die [[Karpate]] begin. In die suide is daar ’n klein vlakte, die Bugeac-vlakte.
{{Wide image|Orhei panorama 01.jpeg|1100px|Panorama van die museumkompleks Ou Orhei, ’n reeks historiese monumente en natuurlike landskappe, wat bekend is vir sy grotkloosters.}}▼
Die grootste stede is die hoofstad, [[Chisinau]], in die middel van die land, [[Tiraspol]] in die ooste van Transnistrië, [[Bălţi]] in die noorde en [[Bender]] in die suidooste. [[Comrat]] is die hoofstad van Gagausië.
▲Daar is altesaam 66 stede en dorpe, insluitende die vyf met munisipale status, en 916 kommunes. Nog 699 dorpe is te klein om aparte administrasies te hê en vorm deel van óf stede (40 van hulle) óf kommunes (659). Dit is altesaam 1 681 nedersettings, waarvan almal behalwe twee bewoon word.
▲{{Wide image|Orhei panorama 01.jpeg|1100px|Panorama van die museumkompleks Ou Orhei, ’n reeks historiese monumente en natuurlike landskappe, wat bekend is vir sy grotkloosters.}}
▲{{Grootste stede van Moldowa}}
▲{{clear}}
===Klimaat===
Line 264 ⟶ 271:
== Kultuur==
[[Lêer:Eminescu.jpg|thumb|140px|links|Mihai Eminescu
Deurdat Moldova op die kruispad van Roemeense, Slawiese en ander beskawings lê, het die land sy kultuur verryk met van die tradisies van sy bure en ander invloedsbronne.
’n Deel van die land se kultuur word gekenmerk deur verskeie [[kerk]]e en [[klooster]]s wat in die 15de eeu deur die Moldawiese leier [[Stefanus die Grote]] laat bou is, asook die werke van die latere [[renaissance]]-metropoliete [[Varlaam, metropoliet van Moskou|Varlaam]] en [[Dosoftei]], en dié van geleerdes soos [[Grigore Ureche]], [[Miron Costin]], [[Nicolae Milescu]], [[Dimitrie Cantemir]] en [[Ion Neculce]].
In die 19de eeu het Moldawiërs van die gebiede van die Middeleeuse Prinsdom van Moldawië in ’n groot mate bygedra tot die vorming van die moderne Roemeense kultuur. Tussen hulle was baie Bessarabiërs, soos [[Alecu Donici|Alexandru Donici]], [[Alexandru Hâjdeu]], [[Bogdan Petriceicu Hasdeu]], [[Constantin Stamati]], [[Constantin Stamati-Ciurea]], [[Costache Negruzzi]], [[Alecu Russo]] en [[Constantin Stere]]. [[Mihai Eminescu]], ’n laat Romantiese digter, en [[Ion Creangă]], ’n skrywer, is die invloedrykste kunstenaar van Roemeens en word in sowel Roemenië as Moldawië as nasionale skeywers beskou.<ref>[http://www.poemhunter.com/mihai-eminescu/biography/ Biography of Mihai Eminescu] at poemhunter.com<br />[http://www.creatingculturalcapitals.eu/rom/?My_heroes:Mihai_Eminescu Mihai Eminescu] at creatingculturalcapitals.eu<br />[http://www.refugeesinpa.org/RefugeeResettlementProgram/Map/Europe.aspx Moldova] at refugeesinpa.org<br />[http://www.ce-review.org/00/3/lovatt3.html 2000: Year of Eminescu] at Central Europe Review<br />[http://explore.theculturetrip.com/europe/moldova/ Moldova] at explore.theculturetrip.com</ref>
Line 300 ⟶ 309:
===Sport===
''Trânta'' (’n soort stoei) is die land se nasionale sportsoort. Ook [[sokker]] en [[rugby]] is baie gewild. Die bekendste fietsresies is die Moldowiese Presidentsbekerresies, wat vanaf 2004 aangebied word.
==Verwysings==▼
{{Verwysings|3}}▼
==Eksterne skakels==
*[http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/moldova.htm Moldova, Republic of] van ''UCB Libraries GovPubs''.
*[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-17601580 Moldowa op die BBC-webtuiste]
▲==Verwysings==
▲{{Verwysings|3}}
{{Lande van Europa}}
| |||