NG gemeente Port Elizabeth: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
No edit summary
Morne (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 10:
 
==Agtergrond==
As 'n stigting van die Britse nedersetters van 1820, het [[Port Elizabeth]] as 'n suiwer Britse stad ontwikkel; daar was nooit , soos byvoorbeeld in [[Kaapstad]], 'n tydperk waarin die Hollandse of Afrikaanse gees hier oorheersend was nie. Die platteland om Kaapstad het Afrikaans gebly, maar weens genoemde gebeurtenis in 1820, was die omgewing van Port Elizabeth vir 'n groot deel Engels. Tog het die stad se vroeë welvaart in die eerste plek afgehang van die Afrikaners. "Die Baai" was die grootste uitvoerhawe vir die wol van 'n aansienlike gebied van die [[Kaapkolonie]] en die [[Vrystaat]], en het die vernaamste deel van sy inkomste uit hierdie bron getrek. Nietemin, ten spyte van hierdie noue band, was die Afrikaners hier vreemdelinge. Vir 'n lang tyd was daar geen Afrikaanse wolmakelaar of handelaar nie; al die winste het in die sak van nie-Afrikaners gegaan.
 
Eers in die twintigste eeu het 'n klein insypeling van Afrikaners begin in die Baai begin. Die eerste gemeente is dan eers in 1907 gestig, maar met net 220 lidmate, wat meestal uit verarmdes bestaan het. Die eerste leraar moes in 'n ou pakhuis kom woon. Die nywerheidsontwaking ná die [[Eerste Wêreldoorlog]] in 1918 het egter veral Port Elizabeth bevoordeel, want naas handelstad het dit ook 'n fabriekstad geword.
 
Die verwoestende droogtes ná 1920 het honderde Afrikaners van die platteland verdryf en hulle gedwing om in Port Elizabeth se fabrieke 'n heenkome te kom soek. Hier het hulle spoedig aanpasbaarheid by die industriële lewe getoon met die gevolg dat hulle as arbeiders besonder gewild was en in groot getalle opgeneem is. Waarskynlik het geen ander stad in Suid-Afrika seso 'n snelle aanwas van Afrikaners gehad nie.
 
Ná 21 jaar is die tweede NG gemeente ([[NG gemeente Port Elizabeth-Sentraal]]) in 1928 gestig en daarna binne 17 jaar het nog vyf gevolg sodat Port Elizabeth in 1945 reeds sewe gemeentes getel het. Volgens die kerksensus van 1945 was daar 17  684 siele in dié gemeentes. Nog 4  000 Afrikaners het aan ander kerke en sektes behoort, wat die totaal op 21  684 te staan gebring het. In 1946 het die Afrikaners amper 34 persent van die totale blanke bevolking van die Baai getel. Toe reeds was ruim 40 persent van die kinders in die skole Afrikaanssprekend.
 
==Aanvoorwerk==