Staal: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 1:
[[Lêer:The viaduct La Polvorilla, Salta Argentina.jpg|thumb|225px|Stall'n [[brugstaal|Staalbrug]].]]
 
'''Staal''' is 'n [[legering]] wat hoofsaaklik uit [[yster]] bestaan met 'n [[koolstof]]-inhoud tussen 0.2 en 2.04% op 'n massabasis ([[Koolstof|C]]:1000–10,8.67[[Fe]]), afhangende van die graad. Koolstof is die mees kostedoeltreffende legeringselement vir yster. Verskeie ander legeringselemente word egter ook gebruik soos [[mangaan]], [[chroom]], [[vanadium]] en [[wolfram]].<ref name=EM2>{{cite book |last=Ashby |first=Michael F. |coauthors=& David R. H. Jones |title=Engineering Materials 2 |origyear=1986 |edition=with corrections |year=1992 |publisher=Pergamon Press |location=Oxford |language=English |id=ISBN 0-08-032532-7 }}</ref> Koolstof en ander elemente dien as verhardingsmiddels en verhoed dat die dislokasies van die ysteratoom [[kristalstruktuur]] oormekaar gly. Deur die hoeveelhede en die vorm waarin die legeringselemente in die staal voorkom kan eienskappe soos die hardheid, smeebaarheid en treksterkte van die staal beheer word.
 
Line 29 ⟶ 30:
Op hierdie stadium is die koolstofinhoud hoog genoeg om 'n beduidende hoeveelheid konsentrasie martensiet te vorm, wat 'n uiters harde dog bros materiaal lewer. Dikwels word staal aan 'n verdere lae-temperatuurproses blootgestel om van die martensiet te vernietig (deur genoeg tyd toe te laat vir sementiet om te vorm) en help ook om die interne spannings en gebreke te verminder. Dit maak die staal sagter en lewer 'n meer smeebare en breukbestande metaal. Hierdie stap waarin tyd so 'n belangrike rol speel word tempering genoem en lewer getemperde staal.<ref>{{cite web | last = Pye | first = David | title = Steel Heat Treating | publisher = Gardner Publications, Inc. | url = http://moldmakingtechnology.com/articles/110002.html | accessdate = 2007-02-28 }}</ref>
 
Ander materiale word dikwels by die yster-koolstofmengsel gevoeg om die uiteindelike eienskappe te beheer. [[Nikkel]] en [[mangaan]] in staal verleen daaraan 'n hoër treksterkte en maak austeniet chemies meer stabiel, [[chroom]] verhoog die hardheid en smeltpunt en [[vanadium]] verhoog ook die hardheid terwyl dit [[metaalvermoeiïng]] verminder. Groot hoeveelhede chroom en nikkel (dikwels 18% en 8% respektiewelik) word bygevoeg om [[vlekvrye staal]] te lewer wat 'n harde [[passivering|oksied]] op die metaaloppervlak vorm en korrosie inhibeer. [[Wolfram]] vertraag die vorming van sementiet wat meer martensiet laat vorm teen laer blustempos en lewer [[snelstaal]]. Aan die ander kant maak [[swael]], [[stikstof]] en [[fosfor]] staal brosser en daarom moet hierdie elemente vanuit die erts verwyder word tydens verwerking.<ref name="materialsengineer">{{cite web | title = Alloying of Steels | publisher = Metallurgical Consultants | date = [[2006-06-28]] | url = http://materialsengineer.com/E-Alloying-Steels.htm | accessdate = 2007-02-28 }}</ref>
 
== Verwysings ==