Buenos Aires: Verskil tussen weergawes

{| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;"

! align="center" colspan="2" style="color: #FFFFFF; background: #003399; padding: 4px; font-size:170%;" |

|- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999"

| '''Kaart'''

|rowspan=6| [[Lêer:Provincia de Buenos Aires (Argentina).svg|160px]]

|- style="background: white"

|- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;"

|style="border-left:1px solid #999"|

|- style="border-top:1px solid #999;"

| '''Land'''

|- style="border-top:1px solid #999;"

| '''Stigting'''

| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 48

|- style="border-top:1px solid #999;"

| '''Bevolking:'''

| style="background: #f7f8ff" |  

|- style="border-top:1px solid #999;"

|}

 

[[Lêer:Rio de la Plata BA 2.JPG|thumb|links|250px|NASA-satellietbeeld van die Río de la Plata, met Gran Buenos Aires aan die regterkant]]

Die stad is aan die mond van een van die grootste riviere wêreldwyd, die Río de la Plata (Silwerrivier), geleë. Aangesien Gran Buenos Aires sowat 'n derde van die Argentynse bevolking en ook die meeste belangrike instellings en hoofkwartiere van ondernemings huisves, oorheers sy ekonomie die res van die land.

 

== Geskiedenis ==

[[Lêer:Buenos Aires-Center-P3050007.JPG|thumb|links|200px|Tradisionele Europese en moderne boustyle]]

Die eerste Europese seevaarder, wat in die jaar [[1516]] naby Buenos Aires voet aan wal gesit het, was die Spanjaard Juan de Solís. Hy het die groot rivier, wat hy teengekom het, ''Mar Dulce'' ("Die Soet See") genoem. Twintig jaar later het Pedro de Mendoza die eerste nedersetting in die gebied gestig, Santa Maria del Buen Aire. Die jaar 1536 word gevolglik as Buenos Aires se stigtingsdatum beskou. Weens die verset van vyandelik gesinde Indiane is die Spanjaarde egter gedwing om die kolonie enkele jare later na [[Asunción]] in [[Paraguay]] te verskuif.

 

Eers met die stigting van 'n Spaanse onderkoninkryk, wat groot dele van Argentinië, [[Chili]], [[Uruguay]] en [[Bolivië]] ingesluit het, het die Buenos Aires 'n belangrike rol as administratiewe sentrum begin speel. Snelle ekonomiese vooruitgang het die plaaslike nasionalisme bevorder; die gebied het in [[1810]] 'n selfregerende status gekry, en in [[1816]] het die burgers van Buenos Aires die onafhanklikheid van Argentinië verklaar. Dekades lank het die plaaslike regering met die moeilikheid gesukkel om die gesag oor die hele land te kry; aanhangers van 'n federale stelsel het met lede van politieke groeperings gebaklei wat eerder 'n eenheidstaat verkies het.

 

In [[1880]] is Buenos Aires tot federale distrik (Distrito Federal) verklaar. Die regering van president [[Julio A. Roca]] het Europese stede, met name [[Parys]], as voorbeeld vir die ontwikkeling van die stad geneem. Die Franse hoofstad het ook die aanleiding vir honderdtalle nuwe geboue wat volgens [[Parys]]e boustyle beplan is en die aan die stad nog steeds 'n Europese voorkoms gee.

 

 

== Demografie ==

Tussen 1833 en 1869 het die bevolking van Buenos Aires verdriedubbel van 60 000 tot 180 000. In 1890 was Buenos Aires die grootste en belangrikste stad in Latyns-Amerika met 'n bevolking van 661 000. Danksy die groot immigrasiegolf uit Europa het die inwonertal in die volgende dekades sterk gegroei tot sowat 1,6 miljoen in 1914. Tans het die Outonome Stad Buenos Aires 'n bevolking van sowat 2,9 miljoen.

As al die voorstede in die omgewing ingereken word, is Gran Buenos Aires (Groter Buenos Aires) met 'n bevolking van 12,8 miljoen een van die megastede ter wêreld en die tweede grootste metropolitaanse gebied in Suid-Amerika na [[São Paulo]].

 

[[Lêer:Casa Rosada in Buenos Aires.jpg|thumb|240px|Die Casa Rosada]]

[[Lêer:Buenos Aires - Palermo - Malba.jpg|thumb|240px|Die Museo de Arte Latinoamericano de Buenos Aires (MALBA)]]

* Die '''Sentrale Besigheidsdistrik''' digby die hawe is die senusentrum van die Argentynse sakewêreld. Maar soos elders ontvlug die sakevrouens en -manne graag hul bedrywige kantoorgeboue om in een van die uitstekende restourante te dineer.

* Die barrios '''Palermo''', '''Retiro''' en '''Recoleta''' vorm die '''Noordelike Distrik''' van Buenos Aires. Dit is die welvarendste en dus ook duurste woongebied en besigheidsdistrik van die Argentynse hoofstad. Die statige ou huise in die gebied is omtrent [[1900]] gebou en toon die sterk Franse invloed op die boustyl van daardie tydperk. Teen die sewentigerjare van die [[19de eeu]], na die uitbreek van 'n [[geelkoors]]-epidemie in die suidelike stadswyke, begin die ontwikkeling van die gebied, en dit is veral die meer welgesteldes wat hulle hier kom vestig.

== Kuns en kultuur ==

=== Argitektuur en stadsbeeld ===

Die meeste argitektoniese besienswaardighede dateer uit die Goue Tydperk van Buenos Aires, die drie dekades tussen 1880 en 1910 toe Argentinië ongekende ekonomiese groei en welvaart ervaar het. As nuwe federale hoofstad was Buenos Aires destyds besig met die voorbereidings vir die land se eeufees wat in 1910 gevier is.

 

 

[[Lêer:9 de julio (Buenos Aires).JPG|thumb|links|Die Avenida 9 de Julio met die ''Obelisco'']]

Diagonal Norte en Diagonal Sur is die belangrikste lane wat diagonaal loop. Diagonal Norte is in die 1930's gebou, en aan weerskante van die laan het geboue met Neo-klassieke en Art Déco-stylelemente ontstaan. Aangesien die laan Plaza de Maya met die Presidensiële Paleis en die ''Tribunales''-geregsgebou op die Plaza Libertad (Vryheidsplein) verbind, is die meeste geboue is met koepels versier om 'n stadshorison te skep wat 'n soort filosofiese en fisiese verbintenis tussen die uitvoerende, wetgewende en regsprekende gesag sou versinnebeeld.<ref>Michael Luongo: ''Frommer's Buenos Aires''. Hoboken, NJ: Wiley Publishing 2011, bl. 15</ref>

 

Sedert [[1936]] belemmer die ''Obelisco'', wat ter geleentheid van Buenos Aires se 400-jaarfees op die Plaza de República (Republiekplein) opgerig is, die uitsig op die ''Tribunales''. In 'n kerk op hierdie plein, die Iglesia de San Nicolás, is die ligblou-wit vlag van Argentinië op [[23 Augustus]] [[1812]] vir die eerste keer gehys. Die obelisk was vir die meeste stadsbewoners aanvanklik 'n ongewilde monument, maar het intussen lankal 'n simbool van Buenos Aires geword.

 

Die ambisieuse argitektoniese ontwerpe vir geboue langs die Diagonal Sur is nooit verwesenlik nie, behalwe vir die Wetgewende Gebou van Buenos Aires. Daarenteen hou die Avenida de 9 Julio steeds die rekord vir die breedste straat ter wêreld. Eerste planne vir hierdie laan is reeds in [[1888]] geteken, maar boubedrywighede vir hierdie Avenida het eers in die 1930's begin. Die laan is stapsgewys gebou en later verbreed, maar het eintlik onvoltooid gebly nadat Frankryk geweier het om sy ambassade te verkoop. Dié gebou is 'n uitstekende voorbeeld vir die Neo-klassieke en Belle Epoque-boukuns wat plek moes maak vir die nuwe praglaan. Die hoofkwartier van die Departement van Gesondheid aan sy suidelike einde was te groot om gesloop te word so dat die Avenida daaromheen loop.

 

== Kookkuns ==

Die plaaslike kookkuns steun op bief en die ''asado'', die tradisionele Argentynse braaivleis. Die Argentiniërs eet dit een of twee keer per dag, en daar is talle soorte ''bife'' soos die ''bife de costilla'' (wat aan die Noord-Amerikaanse T-bone biefstuk herinner) en die ''bife de chorizo'' ('n soort ribstuk). 'n Oordaad worsies word bedien, byvoorbeeld die pikante ''chorizo'', die bloedwors ''morcilla'' en die ''salchicha'' - 'n lang, dun worsie. ''Empanadas'' is die Argentynse variant van vleispasteijies wat met bief gevul en gebak of gebraai word. Tydens die ete word gewoonlik Argentynse rooiwyn geskink.

 

 

== Eksterne skakels ==

 

{{Hoofstede in Suid-Amerika}}

{{Voorbladster}}

 

{{Link FA|hr}}

{{Link GA|es}}