Hendrik Witbooi: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 3:
[[Beeld:Billet namibien.jpg|thumb|Hendrik Witbooi op 'n Namibiese banknoot.]]
 
'''Hendrik Witbooi''' ([[1830]], [[Pella]], [[Suid-Afrika]] - [[Vaalgras]], [[29 Oktober]] [[1905]]) was die ''kaptein'' (leier) van die Witbooi-[[Nama (volk)|Nama]], ten tye van die [[Namibiese volksmoord 1904-1908]]. Hy staan bekend as 'n groot militêre strateeg en was 'n simbool vir [[Namibië]] se stryd om onafhanklikheid.
 
In 1888 volg Hendrik sy vader Moses op as kaptein van die Witboois. Hendrik is die derde Witbooi wat die klanstam lei. Oorspronklik kom hulle vanuit die suidelike Namakwaland (Suid-Afrika), maar kort na 1850 vestig hulle hulself op versoek van [[Jonker Afrikaner]] in Namibië. Die Witbooi-Nama is veeboere en soek gras in die dorre Namibië om hul koeie te laat wei. Vanweë die skaars graslandegrasveld israak die Witbooi-Nama in oorlogoorloë betrokke met die [[Herero (volk)|Herero]], ook veeboere, gewikkel.
 
Vanaf 1890 koloniseer [[Duitsland]] Namibië en probeer die inheemse volke aan die gesag van die Duitse keiser onderwerp. In teenstelling met ander leiers weier Hendrik Witbooi om aan die Duitsers oor te gee. In 1893 soek die Duitse kommandant [[Curt von Francois]] Witbooi op te Hornkranz in die Naukluft gebergte. Nadat Hendrik weerweereens weier om die sogenaamde ''beskermingsverdrag'' te teken, val Von Francois hulle aan. Die Duitsers word tot drie keer suksesvol afgeweer. Aangesien Von Francois onsuksesvol was, word hy teruggeroep na Duitsland en deur [[Theodor Leutwein]] vervang. Witbooi en Leutwein bereik later 'n meer gunstigegunstiger ooreenkoms en die Namas word toegelaat om hul wapens te behou.
 
Nadat die Herero in 1904 in opstand kom hou Hendrik Witbooi homself eers afsydig. Hy waarsku die Hereroleider [[Samuel Maharero]] dat hy die Europese koloniseerder as 'n groter bedreiging sien as die onderlinge stryd tussen die inheemse volke. Nadat die Herero in Augustus 1904 verslaan word, voer Witbooi verskeie Namastamme aan in die stryd teen die Duitsers aan. Hierdie opstand staan ook as die Hottentotteopstand bekend. Generaal [[Lothar von Trotha]] loof belonings'n beloning uit vir diegene wat die Namakaptein aankeer en waarsku die Nama dat hulle selfdedieselfde lot as die Herero (sien ook [[Namibiese volksmoord 1904-1908]]) tegemoet sal gaan.
 
Hendrik Witbooi sit egter die stryd voort en word op 29 Oktober 1905 by [[Vaalgras]] in die [[Karasgebergte]] op 29 Oktober 1905 uit sy saal geskiet, enhy is kort daarna oorlede. Sonder hul strategiese leier word die Namas verslaan deur die Duitsers. Manne, vroue en kinders word opgesluit in [[konsentrasiekampe]] waar baie van hulle sterf. 'n Aantal stryders word as dwangarbeiders uitgevoer na ander Duitse kolonies soos [[Togo]] en [[Kameroen]]. Baie kom daar om en net 'n klein aantal word uiteindelik gerepatrieer.
 
Hendrik Witbooi word gesien as die eerste Namibiër wat die verskillende volke bymekaar probeer bring het in die stryd teen die Europese koloniseerder en onderdrukker. Na die land se onafhanklikheidswording word sy foto op Namibië se banknote gedruk. Sy agterkleinseun Hendrik was ook jare lank visiepresident van die [[SWAPO]]-party.