Ysbeer: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
→‎Voedsel: chemiese formule
No edit summary
Lyn 84:
Ysbere is 'n vindingryke jagters en sal by robbe, wat onder die pakys swem, se selfgemaakte asemhalingsgate wag tot dié diere na boontoe kom. Hulle sal ook slapende robbe bekruip - as 'n rob wakker word sal die beer stop en wag tot die rob weer aan die slaap val voor hy aanval. Volwasse bere eet hoofsaaklik net die robbe se vel en vet. Dit verminder die behoefte aan water aangesien minder ureum (CON<sub>2</sub>H<sub>4</sub> of (NH<sub>2</sub>)<sub>2</sub>CO) geproduseer word as in 'n hoë proteïne dieet. In die winter, wanneer water moeilik bekombaar is, help dit dan ook om energie te spaar, aangesien die bere dan minder sneeu hoef te eet. Bere se cholesterolvlakke daal as hulle baie robbe eet - moontlik as gevolg van die volop omega-3 vetsure in die robbe se vet.<ref>[http://www.omega3sealoil.com/ ''The Benefits of Omega 3 Fatty Acids found In Seal Oil, as Opposed to Fish and Flaxseed Oils''], deur Dr. Cosmas Ho, M.D., C.C.F.P.. Laaste besoek 8 Maart, 2007.</ref> Hulle cholesterol-vlakke styg as hulle vas. Borsvoedende wyfies en haar welpies en ander groeiende bere sal die hele karkas opvreet. As daar nie 'n tekort aan prooi is nie, sal 'n volwasse beer normaalweg een rob elke vyf dae vreet.
 
== Onvoorspelbare gedrag en gevare ==
Ysbere is uitstekende swemmers en is al in die Arktiese water, 95 km van die land af opgemerk. In sommige gevalle spandeer hulle die helfte van hulle lewens op drywende ysskotse. Hulle 12 cm dik vetlaag bied hulle dryfvermoë asook beskerming teen die koue. Ysbere in die Arktiese omgewing is onlangs genoodsaak om verder as gewoonlik te swem op soek na prooi, as gevolg van die smelt van pakys. Daar is vier verdrinkings van ysbere op rekord vir 2005.<ref>[http://www.timesonline.co.uk/article0,,2087-1938132,00.html ''Polar bears drown as ice shelf melts''], deur Will Iredale. ''The Sunday Times'', 18 Desember, 2005. Laaste besoek 8 Maart 2007.</ref>
 
Ysbere is enorm groot, agressief, nuuskierig en uiters gevaarlik vir mense. Wilde ysbere, in teenstelling met die meeste ander bere, is nie aan mense gewoond nie en sal enige lewende wese wat hulle teëkom as 'n potentiëlepotensiële prooi beskou. 'n Ysbeer moet nooit benadergenader word nie en,; indien een in die onmiddelike nabyheid is, word daar aangeraai om stadig te voet terug te trekbeweeg na 'n binnenshuise plek, of om met 'n voertuig weg te beweegry.
 
As gevolg van die menslike inbraak op hul habitat, het sommige ysbere, soos ander beerspesies, geleer om vullissakke te deursoek vir kos; die vullishoop in Churchill, Manitoba in Kanada is 'n gewilde aasplek vir ysbere, waar dit opgemerk is dat hulle onder andere smeerolie en motorolie eet.<ref>Ed Struzik. ''Nanook: In the tracks of the great wanderer'' (1987). ''Equinox'' 6 (1): 18-30.</ref>.
 
== [[Voortplanting]] ==
[[Lêer:Ursus maritimus us fish.jpg|thumb|250px|Twee ysbeerwelpies]]
Ysbere is veelwywers, dit wil sê hulle het meer as een maat met wie hulle paar. Paring vind plaas in die lente (Maart tot en met Mei) en die twee bere het gewoonlik geen verdere betrokkenheid buite 'n week ná die paringsproses nie, alhoewel enkele permanente verbintenisse al waargeneem is. Na fertilisering[[bevrugting]] ondergaan die [[wyfie]] se eierselle 'n vertraagde implantinginplanting, wat eers in September of Oktober gebeur. 'n Wyfie is tussen 195 en 265 dae (ongeveer 8 maande) dragtig en die welpies word dus vroeg in die winter gebore (November tot Desember) gebore. Na 'n periode waarin sy baie eet, grawe die wyfie in Oktober 'n twee-kamer grot in diep sneeu vir die geboorte. Gewoonlik word daar twee welpies gebore, alhoewel daar gevalle is waar die geboorte van een, drie en selfs vier welpies waargeneem is. Soos in die geval van ander ''Ursus''-spesies is die welpies uiters klein, met 'n algemene [[lengte]] van 30 cm en gewigmassa van 700g700 g - dit in vergelyking met die algemene gewigmassa van 300kg300 kg van hul moeders.
 
Die hulpelose, blinde welpies maak hulle [[oog|]] na omtrent 'n maand vir die eerste keer oop en verlaat hulle skuilplek as hulle ongeveer 10kg10 kg weeg. Hulle begin op 1.5 maande loop en begin vaste kos eet op omtrent 4-5 maande. Hulle bly by hul moeder; sy leer hulle jag en beskerm hulle teen volwasse mannetjies[[mannetjie]]s wat somtyds klein ysbere eet. Die kleintjies soog tot twee en 'n half jaar - die melk van 'n wyfie bevat ongeveer 33% vet, meer as enige ander beerspesie en vergelykbaar met dié van ander see-soogdiere.<ref name = biologicaldiversity.org /> Die bere wat meer Noord woon bly gewoonlik langer by hul welpies. Seksuele [[volwassene|volwassenheid]] word metop 3-4 jaar bereik. Volwasse ysbere wat in aanhouding woon (byvoorbeeld in dieretuine, byvoorbeeld) kan totouer oor dieas 30 jaar oud word, maar die algemene leeftyd vir sulke bere is 25 jaar. Die algemene leeftyd vir bere in die wildernisnatuur word baie korter geskat.
 
Ysbere hiberneer nie, alhoewel 'n sogende moeder 'n slaapperiode binnetreebinnegaan tydens die eerste deel van die soogperiode. Die wyfie kan tot nege maande sonder kos gaanoorleef en is in diedié tydperk aangewese op haar gestoorde liggaamsvet om haar en haar welpies aan die lewe te hou. Die welpies verlaat hul moeder sodra hulle volwasse is.
 
Die 2004-studie gelei deur die ''National Geographic Society'' het geen gevalle gevind waar wyfies aan drielinge geboorte gegee het nie, terwyl dit 'n algemene verskynsel in die 1970's was. Daar is ook waargeneem dat slegs een uit elke twintig welpies opgehou het om aan hulle moeder te soog op die ouderdom van agtien maande, terwyl dit die geval was met die helfte van die waargenome welpies drie dekades teruggelede.<ref name="Appenzeller" />
 
In Alaska het die ''United States Geological Survey'' gerapporteer dat 42% van die welpies 'n ouderdom van 12 maande bereik, terwyl die getal 65% was in 1982.<ref>[http://www.nzz.ch/2007/02/04/ws/articleEVLOF.html ''Eisbären müssen fasten''] van die ''NZZ Online'' (in Duits). Laaste besoek 9 Maart 2007.</ref> Dit beteken dat minder as twee uit elke drie welpies wat in 1982 oorleef het, dit nou verby hulle eerste jaar maak.