Geel: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Addbot (besprekings | bydraes)
k Verplasing van 115 interwikiskakels wat op Wikidata beskikbaar is op d:q943
opd
Lyn 1:
[[Image:Yellow.tang.arp.jpg|thumb|Geel seilvindoktersvis (Zebrasoma flavescens) |300 px]]
'''Geel''' is die [[kleur]] wat opgewek word deur lig wat beide die '''L''' en '''M''' (lang- en medium-golflengte) keëlselle van die retina omtrent ewe veel stimuleer, maar die '''S''' (kort-golflengte) keëlselle nie beduidend stimuleer nie. Dit wil sê, lig wat baie [[rooi]] en [[groen]] bevat, maar nie veel [[blou]] nie.<ref>{{cite book | title = Introduction to Psychology | author = James W. Kalat | isbn = 053462460X | year = 2005 | publisher = Thomson Wadsworth | page = 105 | url = http://books.google.com/books?vid=ISBN0534624626&id=AHBnar7sEIIC&pg=PA105&lpg=PA105&ots=m3Lzw8xCgQ&dq=yellow-light+long+medium+short+cones&sig=13IGJmaW6EZQPq3yadyxP5ds_QY}}</ref> Lig met 'n golflengte van 570–580 [[nanometer|nm]] is geel aangesien die lig die regte mengsel van effens langer en korter golflengtes bevat. Geel se komplementêre kleur in terme van kleur vermengingkleurvermenging (deur die gebruik van [[lig]]) is [[blou]].
 
== Kleurkoördinate ==
Volgens verskeie kleurskemas word '''geel''' as volg voorgestel:
{| border="1"
!Model
!Koördinate
|-
|''Hex triplet''
|#FFFF00
|-
|RGB kleurmodel
|(255, 255, 0)
|-
|CMYK
|(0, 0, 100, 0)
|-
|HSV
|(60%, 100%, 100%)
}|}
source=[[Web''Bron: colors#HTML color names|HTML/CSS]]''<ref name="css3-color">[http://www.w3.org/TR/css3-color/#html4 W3C TR CSS3 Color Module, HTML4 color keywords]</ref>
 
==Variasies van geel==
[[Beeld:Sunflowers.jpg|thumb|left|300px|SONNEBLOMMESonneblomme in Fargo, Noord-Dakota]]
{{infobox color|title=Geel|spelling=Geel|hex= FFFF00|
r=255|g=255|b=0|rgbspace=[[sRGB color space|sRGB]]|
source=[[Web colors#HTML color names|HTML/CSS]]<ref name="css3-color">[http://www.w3.org/TR/css3-color/#html4 W3C TR CSS3 Color Module, HTML4 color keywords]</ref>
<!--c=-|m=-|y=100|k=-|
h=60|s=100|v=100-->
}}
[[Beeld:Yellow spectra Abney 1891.png|thumb|300px|left|Reflektansie spektra van geel pigmente, as 'n persentasie van wit (Abney 1891)]]
 
===Elektriese geel===
Die kleur raampiekleurraampie regs wys een van die mees intense '''geel''' wat in die 8-bis RGB -kleurmodel verteenwoordig kan word; geel is 'n ''sekondêre'' kleur in 'n additiewebyvoegende RGB ruimte.
 
[[ImageBeeld:PlanckianLocusWithYellowComplements.png|thumb|rightregs|240px|Die groen lyne wys verskeie moontlike pare komplementêre kleure met betrekking tot verskillende swartliggaam kleurtemperatuur neutrale. Drie voorbeelde word vertoon: 'n 580 nm geel word gekomplementeer deur 'n 435 nm [[indigo]] met betrekking tot 'n 2800 K wit; 'n 580 nm geel is komplementêr tot 'n 480 nm [[blou]] met betrekking tot 'n 5000 K wit; en 'n 475 nm geel is komplementêr tot 'n uiterste [[violet (kleur)|violet]] met betrekking tot 'n 3600 K wit.]]
Die gemete lig spektrumligspektrum van geel pixelspieksels op 'n tipiese rekenaarskerm is kompleks, en baie anders as die reflektansie spektrum van 'n geel voorwerp soos 'n [[piesang]].<ref>{{cite book | url = http://books.google.com/books?vid=ISBN3527405038&id=1oDOWr_yueIC&pg=PA215&lpg=PA215&ots=Jrfi5sRwoo&dq=%22measured+spectrum+of+computer+display+yellow+pixels%22&sig=vtsTKGy_bYEuMOhmf23ysJJxuvQ | title = Fundamentals of Atmospheric Radiation | author = Craig F. Bohren and Eugene E. Clothiaux |publisher = Wiley-VCH | year = 2006 | isbn = 3527405038}}</ref>
 
===Prosesgeel===
Proses geelProsesgeel (ook bekend as ''pigment geelpigmentgeel'', ''drukkers geeldrukkersgeel'' of ''kanarie geelkanariegeel'') is een van die drie subtraktieweaftrekkende kleure, te sametesame met [[magenta]] en [[Siaan (kleur)|siaan]]. Die CMYK stelsel vir kleurdruk is gegrond op die gebruik van vier soorte ink, waarvan geel een 'n geel kleur is. Dit is nie opsig selfopsigself 'n standaard kleurstandaardkleur nie, hoewel 'n redelik nou band geel inke of pigmente gebruik word. Prosesgeel is gegrond op 'n kleursel wat die meeste rooi en groen lig weerkaats, en meeste blou lig absorbeer, soos gewys word in die reflektansie spektra wat in die figuur na regs vertoon word.
 
Omdat die eienskappe van verfpigmente en die gebruikverskil van verskillendedie gebruiklike kleurwiele, beskou skilders tradisioneel [[indigo]] (of dan blou-violet) as die komplement van geel.
 
Prosesgeel is nie 'n [[RGB]]-kleur nie., Daardaarom is daaromdaar geen vaste omskakeling van CMYK primêre kleure na RGB nie. Verskillende mengsels word gebruik vir drukkersink en daar kan dus variasies wees in die gedruktesuiwer geel kleur van 'n suiwer geelinkdrukwerk.
 
==Komplemente van geel==
[[Image:PlanckianLocusWithYellowComplements.png|thumb|right|240px|Die groen lyne wys verskeie moontlike pare komplementêre kleure met betrekking tot verskillende swartliggaam kleurtemperatuur neutrale. Drie voorbeelde word vertoon: 'n 580 nm geel word gekomplementeer deur 'n 435 nm [[indigo]] met betrekking tot 'n 2800 K wit; 'n 580 nm geel is komplementêr tot 'n 480 nm [[blou]] met betrekking tot 'n 5000 K wit; en 'n 475 nm geel is komplementêr tot 'n uiterste [[violet (kleur)|violet]] met betrekking tot 'n 3600 K wit.]]
 
Hunt<ref name=hunt>{{cite book | title = Measuring Color | author = J. W. G. Hunt | year = 1980 | publisher = Ellis Horwood Ltd | isbn = 0-7458-0125-0}}</ref> definieer dat "twee kleure is komplementêr as dit moontlik is om die tristimulus waardes van 'n gespesifiseerde achromatiese stimulus te reproduseer deur 'n additiewe mengsel van twee stimuli." Dit is, as twee kleure lig gemeng kan word om 'n spesifieke wit (achromatiesachromatiese, nie-gekleurdgekleurde) lig te produseer, is die kleure van die twee ligte komplementêr. Die definisie, beperk egter nie watter weergawe wit gespesifiseer sal word nie. In die [[19de eeu]] het die wetenskaplikes Grassmann en Helmholtz eksperimente uitgevoer waarin hulle tot die gevolgtrekking maakkom dit moeilk is om 'n goeie komplement vir spektrale geel te vind, maar dat die resultaat [[indigo]] was, dit wil sê, 'n golflengte wat vandag se kleurwetenskaplikes [[violet (kleur)|violet]] sou noem. Helmholtz sê "Geel en indigo -blou" is komplemente.<ref>{{cite book | title = Physiological Optics | author = Hermann von Helmholtz | publisher = Dover | year = 1924}}</ref> Grassman rekonstrueer Newton se kategorie grens in terme van golflengtes en sê "Hierdie indigo val dus binne die perke van kleur waartussen, volgens Helmholtz, die komplementêre kleur van geel lê."<ref>{{cite journal | title = Theory of Compound Colors | author = Hermann Günter Grassman | journal = Philosophical Magazine | volume = Vol. 4 | year = 1854 | pages = 254–264 }}</ref> Newton se eie kleursirkel het geel direk oorkant die grens tussen indigo en violet geplaas. Hierdie resultate, dat die komplement van geel 'n golflengte korter as 450 nm is, kan afgelei word van die moderne [[CIE 1931]] stelsel van ''colorimetry'' as daar aangeneem word dat geel omtrent 580 nm of korter golflengte, en die gespesifiseerde wit is die kleur van 'n swartliggaamuitstraler met temperatuur 2800 [[kelvin|K]] of laer is (dit is, die wit van 'n gewone gloeilamp). Meer tipies, met 'n daglig-gekleurde wit van omtrent 5000 tot 6000 K, sal die komplement van geel in die blou golflengte bereik wees, wat die standaard moderne antwoord vir die komplement van geel is.
 
== Verwysings ==