Skryfkuns: Verskil tussen weergawes

[[Lêer:Hebban olla vogala overview.jpg|thumb|left|Die "Nederlandse" skrif waarvan Afrikaans tot ʼn baie groot mate van afkomstig is bestaan al ongeveer 1500 jaar en is afgelei van die Romeinse [[alfabet]]. Die vroegste spore van [[Oudnederlands]] dateer uit ca. 425-450 (die [[Inskripsie van Bergakker|Rune-inskripsie van Bergakker]]) en die [[6de eeu|6de-eeuse]] (die [[Saliese wet]]) met die sin "Maltho thi afrio lito". Dit beteken "Ek sê vir jou: ek maak jou vry, halfvrye". ʼn Meer bekende literêre vers kom van ʼn Vlaamse monnik: "Hebban olla vogala nestas bigunnan hinase hic enda thu wat unbidan we nu" wat beteken "Alle voëls het met hulle neste begin behalwe ek en jy, wel waarop wag jy? "<ref>Die [http://onw.inl.nl/ Oudnederlandse woordeboek] beskou die sin uit die Saliese wet as die oudste. Mees dink egter anders daaroor in [http://books.google.nl/books?id=W91nBn0l96wC&pg=PA23&source=gbs_toc_r&cad=0_0 ''The Bergakker inscription and the beginnings of Dutch'']. Sien verder ook LOOIJENGA J.H. [http://irs.ub.rug.nl/ppn/163895791 ''Runes around the North Sea and on the Continent AD 150-700''], SSG, Groningen, 1997, p. 36-38 en [http://books.google.nl/books?id=-edm1fMPbXwC&pg=PA78&source=gbs_toc_r&cad=0_0#PPA317,M1 ''Texts & contexts of the oldest Runic inscriptions''], p. 72-73, 317-322.</ref>]]

 

 

[[Lêer:Hendrik Laurensz. Spieghel.jpg|thumb|right|Hendrik Laurensz. Spieghel (1549-1612) publiseer die eerste Nederlandse grammatika in [[1584]] onder die titel 'Twe-spraack.' Dit verskyn by Plantijn.]]

Skryfwerk brei die menslike [[taal]] in tyd en ruimte uit deurdat dit die moontlikheid bied om op ʼn ander plek en tyd kennis te neem van wat iemand te sê het. Skryfkuns het heel waarskynlik in ou kulture ontstaan as ʼn byproduk van ekonomiese en politieke uitbreiding. Sulke kulture het ʼn betroubare middel nodig gehad (in teenstelling met die geheue) om hulle boekhouding of politieke en historiese inligting van die buitewyke na die sentrale kern oor te dra. Rondom die 4de millennium voor Christus, sorg die kompleksiteit van handel en administrasie daarvan, vir die permanente registrasie en weergee van transaksies. <ref>ROBINSON A. ''The Origins of Writing.'' In: CROWLEY D. & HEYER P. (Eds.) ''Communication in History: Technology, Culture, Society,'' Allyn and Bacon, 2003., p. 36</ref> Sowel in [[Meso-Amerika]] as in [[Antieke Egipte]] ontwikkel skrif uit kalenders. Ander kulture bly (voorlopig) sonder enige skryfstelsels. ʼn Kultuur wat begin skryf maak die oorgang mee van voorgeskiedenis na die [[geskiedenis]]. Skryf en lees bly tot in die laat [[Middeleeue]] ʼn vaardigheid wat net bedoel was vir die bevoorregte priesterklasse. Met die koms van die boekdrukkuns, protestantisme en die [[Renaissance]] neem die geletterdheid van die breë bevolking toe en sedert die Tweede Industriële rewolusie en skoolpligtigheid word skryfwerk ʼn vak onder primêre onderrig met die ontwikkeling van ʼn leesbare handskrif een van die kern doele. Deesdae skryf mense om vele redes: [[Kommunikasiekunde|Kommunikatief]], terapeuties of ontspannend. Skryfkuns is buiten dokumentering en vir informasie ook verkennend en kreatief. In Nederland skryf meer as ʼn miljoen mense [[gedig]]te en verhale. Vir Vlaandere is daar nie syfers beskikbaar nie maar skryfkompetisies toon dat die aantal skrywers baie is. Suid Afrika het ook al heelwat bekende skrywers en digters opgelewer en daar word moeite gedoen om nuwe talent aan te moedig.

 

{{Verwysings}}

{{Saadjie}}

{{nl-vertaal|Schrijven}}

[[Kategorie:Taal|{{PAGENAME}}]]

[[Kategorie:Letterkunde|{{PAGENAME}}]]