Eugenetika: Verskil tussen weergawes

Die eugenetiese beweging was tussen [[1910]] en [[1930]] besonder sterk in die [[VSA]], [[Groot-Brittanje]] en [[Duitsland]]. Eugenetika was nie net beperk tot Groot-Brittanje self nie, maar het ook na die Britse kolonies versprei, waar dit 'n geruime tyd lank die houding van kolonialiste jeens die inheemse volke beïnvloed het.

 

Selektiewe voortplanting is reeds in die oudheid al deur die filosoof [[Plato]] voorgestel. Hy het voorgestel dat menslike voortplanting deur die owerhede gekontroleer moes word. Hy het onder meer voorgestel dat seleksie deur middel van 'n lotery moes plaasvind, en dat swak ontwikkelde baba's gedood moes word om die oordrag van swak elemente te beperk.

 

In Groot-Brittanje was die eugenetiese beweging nou verbind met die gevoel dat mense wat wit en [[Anglo-Saksies]] (Engels) was, meerderwaardig bo alle ander rasse was. [[Charles Darwin]] se neef, [[Sir Francis Galton]], was die stigter van die Engelse eugenetiese beweging. Hy is na die studie van menslike erflikheid aangelok deur wat hy as die "oorgeërfde genialiteit" van sy familie beskryf het, en is veral bekend vir sy boek ''[[Hereditary Genius]]'' wat in [[1869]] geskryf is. Hy is onder meer ook beroemd vir sy werk ten opsigte van saamgestelde foto's en vir die bevordering van die gebruik van vingerafdrukke as persoonlike identifikasie. In [[1899]] het [[Houstan Stewart Chamberlain]], wat van geboorte Brits was en wat die antropoloog van die Duitse [[Keiser Wilhelm]] geword het, in Duitsland sy boek ''[[Foundations of the 19th Century]]'' gepubliseer. Hierin het hy aanspraak daarop gemaak dat die [[Ariese ras|Ariërs]] of Teutone (Duitsers) meerderwaardige mense is. Hulle is meestal lank, blond, met lang koppe, en het Nordies gelyk, soos die mense van die noordelike dele van [[Europa]]. Mense van [[Jood]]se oorsprong is beskou as vreemd aan die Ariërs. Reeds in [[1919]] het [[Adolf Hitler]], wat die leier van die Duitse [[Nasionaal-Sosialistiese Party|Nasionaal-Sosialistiese]] (Nazi-) party geword het, baie van hierdie anti-Semitiese idees aanvaar. Hy het geglo dat die Ariërs supermense (''Übermenschen'') was, terwyl mense van Joodse oorsprong submense (''Untermenschen'') was.

 

Hitler het later as 'n finale oplossing vir die "Joodse Vraagstuk" die fisiese uitwissing van Jode in Duitsland en in ander Europese lande wat ná die uitbreek van die [[Tweede Wêreldoorlog]] in [[1939]] deur Duitsland beset is, beveel. Daar is algemene konsensus dat daar ná [[1942]] altesaam meer as vier miljoen mense van Joodse afkoms na konsentrasiekampe in [[Oos-Pole]] gedeporteer is, waar hulle óf in [[gaskamer]]s gedood is, óf gedwing is om hulself as [[slawearbeid]]ers dood te werk. Die berugste van hierdie kampe is [[Auschwitz]], [[Treblinka]], [[Dachau]], [[Majdnek]] en [[Sobibor]]. In wat vandag as die ''[[Holocaust]]'' bekend staan, word gemeen dat daar altesame ongeveer ses miljoen Joodse mense in die konsentrasiekampe gesterf het.

 

Die oorspronklike stelreëls van Galton het 'n direkte skakel met die leer en werk van Darwin gehad. Darwin self was weer sterk beïnvloed deur [[Thomas Malthus]]. Volgens Darwin word die meganisme van [[natuurlike seleksie]] deur die menslike beskawing gedwarsboom. Een van sy besware teen beskawing was die strewe om mense in swak posisies te help, wat die werking van natuurlike seleksie, waar juis die swakkes uitserf, teënwerk. Eugenetici is daarom ten gunste van aksie om vir die afnemende effekte van die natuurlike seleksie binne die beskawing te kompenseer. Hierdie basiese beginsel vorm die inspirasie vir vele uiteenlopende filosofieë, teorieë en sosiale praktyke.

 

Negatiewe eugenetiese beleid behels apartheid, gedwonge sterilisasie, tot eutanasie. Wêreldwyd is daar 'n negatiewe eugenetiese beleid in plek vir mense met Down se sindroom.

 

In die [[VSA]] is die eugenetiese beweging meer as net 'n akademiese denkrigting. Dit het lank 'n groot invloed op die openbare mening gehad en het in sommige state ook wetgewing beïnvloed. Tussen [[1911]] en [[1920]] het 24 Amerikaanse state wetgewing aanvaar wat die [[sterilisasie]] van wanaangepastes in die samelewing gewettig het. Onder hierdie wanaangepastes was ingesluit verstandelik gestremdes, kranksinniges en misdadigers. Wette is ook aanvaar om huwelike tussen mense van verskillende rasse te beperk. In [[1924]] het die beweging getriomfeer toe die [[Johnson-wet]] aanvaar is. Hierdie wet het die aantal mense wat vanuit [[Oos-Europa]] en die lande rondom die [[Middellandse See]] wou emigreer, streng beperk. Eugenetika-aanhangers het beweer dat hierdie immigrante minderwaardig aan [[Anglo-Saksiese Amerikaners]] was en die suiwer Amerikaanse genepoel sou besoedel. Ná [[1925]] het mense egter krities teenoor eugenetika begin word.

 

Die eugenetiese beweging het ook die verhouding tussen mense van verskillende sogenaamde "rasse" in ander wêrelddele beïnvloed, soos in [[Afrika]], [[Asië]] en [[Australië]]. In Afrika het die Britse koloniale moondhede dikwels na die "wit man se las" verwys - 'n edele roeping om beskawing na ander "rasse" wat nog nie uit barbarisme ontwaak het nie, te bring. [[Frankryk|Franse]] imperialiste het op soortgelyke wyse hul koloniale ryk geregverdig deur te beweer dat dit hul plig was om beskawing na die agterlike volke van die wêreld te bring, in Frans bekend as 'n ''[[mission civilisatrice]]'' (beskawingsopdrag).

 

Europeërs het ook op dergelike wyse op die Asiatiese volke neergesien. In [[1901]] het die nuwe Gemenebes van Australië 'n anti-Asiatiese immigrasiebeleid aanvaar om Asiërs en ander nie-Europeërs, insluitend Afrikane, te verhoed om hulle in Australië te vestig. Dit het bygedra tot die groei van 'n "ras"-geïsoleerde wit samelewing, wat veral Asiërs as 'n bedreiging vir hul Europese lewenstandaard beskou het. Boonop het die Europese setlaars met betrekking tot die inheemse bevolking van Australië, die [[Aborigines]], geglo dat die inboorlinge as 'n minderwaardige "ras" sou uitsterf. Talle inboorlinge het wel van Europese siektes gesterf, weens hul swak ontwikkelde immuniteitstelsels sowel as die geweld op die grense. In die sogenaamde agterveld (''Outback'') is inboorlinge as bediendes en plaaswerkers op beesplase in diens geneem, en is hulle sleg behandel. Oorspronklik was die Aborigines nomadiese jagters en vissers wat alles waarvan hulle gelewe het, uit die natuur verkry het.

 

* [[Genetiese manipulasie]]

* [[Genetika]]

 

{{verwysings}}

 

 

[[Kategorie:Natuurkunde]]

[[Kategorie:Genetika]]