Oorgelewerde Griekse teks: Verskil tussen weergawes

Die '''Ontvange Griekse teks''', of '''Textus Receptus''' ([[Latyn]] vir ontvange of aanvaarde [[teks]]) is die naam wat verwerf is deur die opeenvolging van gedrukte [[Grieks]]e tekste van die [[Nuwe Testament]], wat die vertalingsgrondslae gevorm het vir die oorspronklike [[Duits]]e [[Lutherse Bybel]], asook vir die vertaling van die Nuwe Testament na [[Engels]] deur [[William Tyndale]], die [[Koning James-weergawe]] en meeste ander Nuwe Testamentiese vertalings van die [[Protestantse reformasie|Reformasie-era]] regdeur Wes- en [[Sentraal-Europa]]. Hierdie opeenvolging het ontstaan by die eerste gedrukte Griekse Nuwe Testament om gepubliseer te word, naamlik 'n werk wat in [[Basel]] onderneem is deur die [[Nederlands]]e [[Katolieke]] geleerde en humanis [[Erasmus|Desiderius Erasmus]] in 1516, met as grondslag ongeveer ses [[bybelse manuskrip|manuskripte]], wat onderling bykans die hele Nuwe Testament bevat het. Die ontbrekende teks is uit die [[Vulgaat]] aangevul. Alhoewel hoofsaaklik gebaseer op latere manuskripte van die [[Bisantynse skrifbewoording]], het Erasmus se uitgawe merkbaar verskil van die klassieke teksvorm.

 

Die Nederlandse humanis Erasmus was vir jare werksaam aan twee projekte: 'n ordening van Griekse tekste en 'n vernuwe Latynse Nuwe Testament. In 1512 het hy die nuwe Latynse Nuwe Testament aangepak. Hy het al die [[Vulgaat]]manuskripte versamel wat hy kon vind om 'n kritiese uitgawe saam te stel. Hierna is aan die Latyn geskaaf. Hy het verklaar, "Dit is bloot reg dat Paulus die Romeine in iewat beter Latyn aanspreek."<ref>"Brief 695" in die Versamelde Werke van Erasmus, Band 5: Briewe 594 tot 841, 1517-1518 (in Engels vertaal deur R.A.B. Mynors en D.F.S. Thomson; geannoteer deur James K. McConica; Toronto: University of Toronto Press, 1976), 172.</ref> In die vroeëre fases van die projek het hy nooit 'n Griekse teks vermeld nie: "My verstand is so opgewonde by die gedagte aan die regstelling van Hiëronimus se teks, met notas, dat ek vir myself voorkom soos iemand geïnspireer deur 'n sekere god. Ek het sy emendering reeds byna voltooi deur ordening van 'n groot getal antieke manuskripte, en dit verrig ek teen aansienlike persoonlike onkoste."<ref>"Bief 273" in die Versamelde Werke van Erasmus, Band 2: Briewe 142 tot 297, 1501-1514 (in Engels vertaal deur R.A.B. Mynors en D.F.S. Thomson; geannoteer deur Wallace K. Ferguson; Toronto: University of Toronto Press, 1976), 253.</ref>

 

Die oorsprong van die term "Textus Receptus" is ontleen aan die uitgewer se voorwoord tot die 1633 uitgawe, wat deur [[Bonaventure Elzevir|Bonaventure]] en [[Abraham Elzevir]] uitgegee is, twee broers en drukkers te [[Leiden]]: ''textum ergo habes, nunc ab omnibus receptum, in quo nihil immulatum aut corruptum damus'', wat vertaal kan word as "so hou jy dan die teks, nou ontvange (of aanvaar) deur almal, waarin niks gekorrupteer is nie." Die twee woorde, ''textum'' en ''receptum'', is aangepas van die [[akkusatiewe]] na die [[nominatiewe]] naamval om as ''textus receptus'' weergegee te word. Mettertyd is hierdie term terugwerkend op Erasmus se uitgawes toegepas, en sy werk het gedien as grondslag vir die opvolgende uitgawes.<ref>[[Bruce M. Metzger]], [[Bart D. Ehrman]], ''The Text Of The New Testament: Its Transmission, Corruption and Restoration'', [[Oxford University Press]], 2005, p. 152.</ref>

 

[[John Mill]] (1645–1707) het die teksvariante georden met 82 Griekse manuskripte as grondslag. In sy ''Novum Testamentum Graecum, cum lectionibus variantibus MSS'' (Oxford 1707) het hy die teks van die ''Editio Regia'' onveranderd weergegee, maar wel met die insluiting van 30&nbsp;000 genommerde teksvariante in sy indeks.<ref>T. Robertson, ''An Introduction to the Textual Criticism of the New Testament'', Nashville: Broadman, 1925, pp. 107-108.</ref>

 

[[Brooke Foss Westcott|Westcott]] en [[Fenton John Anthony Hort|Hort]], het ''[[The New Testament in the Original Greek]]'' in 1881 gepubliseer, waarin hulle die Ontvange teks verwerp het. Hul teks is wat die Evangelies betref, hoofsaaklik op die [[Kodeks Vaticanus]] gebaseer.<ref>[[Brooke Foss Westcott|Westcott]] & [[Fenton John Anthony Hort|Hort]], [http://www.archive.org/stream/newtestamentinor00westrich#page/n5/mode/2up The New Testament In The Original Greek (New York 1882)]</ref>

 

 

[[Lêer:Textus receptus.jpg|thumb|Geannoteerde weergawe van die Ontvange teks deur Scrivener]]

 

Hills was die eerste tekskritikus om die Ontvange teks te verdedig. Alhoewel ander die Ontvange teks per se verdedig het, was hulle òf nie erkende tekskritici nie (bv. Theodore Letis en David Hocking) òf was hul werke nie op ‘n geleerde vlak nie (bv. Terence H. Brown of D. A. Waite).<ref>Daniel Wallace, ''The Majority Text Theory: History, Methods, and Critique'', in: ''The Text of the New Testament in Contemporary Research'', [[William B. Eerdmans Publishing Company|Wm. Eerdmans]] 1995, p. 301.</ref>

 

{{verwysings|2}}

 

[[Kategorie:Bybel]]