Leander Starr Jameson: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 13:
| sterftedatum = {{Sterftedatum en ouderdom|1853|2|10|1917|11|26}}
| sterfteplek = [[Londen]], [[Engeland]]
| party = Progressiewe (Britse) Party<br />[[Unionisteparty]]
| orde2 = 2de Administrateur van Suidelike Rhodesië
| termynaanvang2 = [[10 September]] [[1894]]
Lyn 32:
| handtekening =
}}
[[BeeldLêer:Leander_Starr_Jameson.jpg|thumb|Leander Starr Jameson]]
 
 
[[Beeld:Leander_Starr_Jameson.jpg|thumb|Leander Starr Jameson]]
Sir '''Leander Starr Jameson''', 'n gekwalifiseerde mediese spesialis, was 'n gewilde Suid-Afrikaanse en [[Rhodesië|Rhodesiese]] staatsman en eerste leier van die [[Unionisteparty]] in [[Suid-Afrika]].
 
Line 41 ⟶ 40:
 
==Na Suid-Afrika==
In [[Kimberley]] het hy kort voor lank erkenning gekry as die knapste dokter op die [[Diamantveld]]. Hy was baie gewild en het 'n hegte vrienskapvriendskap met [[Cecil John Rhodes|Rhodes]] gesmee. Namens [[Cecil John Rhodes|Rhodes]] het Jameson drie opeenvolgende sendings na [[Lobengula]], koning van die [[Matabele]] onderneem van [[1889]] en [[1890]]. Die sendings het uitgeloop op 'n konsessie deur [[Lobengula]] aan die [[British South Africa Company]].
 
==Imperialisme==
Line 47 ⟶ 46:
 
===Jameson-inval===
Op 29 Desember [[1895]] het hy die [[Zuid-Afrikaansche Republiek|Transvaalse Republiek]] sonder provokasie vanuit Betsjoeanaland ([[Botswana]]) binnegeval en na [[Johannesburg]] opgeruk, voorsien van 'n skriftelike uitnodiging van die Uitlanderleiers om die vroue en kinders aldaar teen die [[Boere]] te beskerm. Dit was 'n dag na die datum wat oorspronklik beplan was vir die uitbreek van 'n Uitlanderopstand in Johannesburg, wat deur [[Engeland]] aangegryp sou word as stawing vir die anneksasie van die Republiek, maar wat ter elfderelfde ure uitgestel is. Hierdie voorval sou later bekend word as die [[Jameson-inval]].
 
Die kommando's [[Potchefstroom]], [[Krugersdorp]] en [[Rustenburg]] het die invallers op 2 [[Januarie]] [[1886]] na enkele skermutselings digby Krugersdorp gedwing om die wit flagvlag te hys.
 
Na sy oorgawe aan die [[Boere]] is hy aan die Britse regering uitgelewer en in Londen verhoor. Die verhoor het sewe dae geduur en hy is gevonnis tot 15 maande gevangenisstraf, wat hy nie uitgedien het nie omdat hy in Desember [[1896]] weens swak gesondheid vrygelaat is. Hy het in [[1898]] teruggekeer na [[Rhodesië]] waar hy 'n uitgebreide reis met die roete van die voorgenome telegraaf- en spoorlyne onderneem het.
Line 61 ⟶ 60:
 
==Bronne==
{{commonscatcommonskat|Leander Starr Jameson}}
* [[Eric Rosenthal|Rosenthal, Eric]], ''Encyclopaedia of Southern Africa'', Juta and Company Limited, Kaapstad en Johannesburg, 1978.
* Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge, ''Afrikaanse kultuuralmanak'', FAK, 1980.