Brandstof: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Addbot (besprekings | bydraes) |
proeflees en korreksies |
||
Lyn 1:
[[beeld:Alcohol fuel pump in Brazil.jpg|thumb|right|250px|Brandstofpompe in [[Brasilië]] wat
'n '''Brandstof''' is enige materiaal wat verbrand of verander kan word om energie of hitte vry te stel of om 'n voorwerp te beweeg. 'n Brandstof stel sy energie vry deur of 'n chemiese reaksie te ondergaan, soos tydens [[verbranding]] of 'n kernreaksie soos [[kernsplitsing]] of [[kernsmelting]]. 'n Belangrike eienskap van 'n nuttige brandstof is dat dit sy energie moet vrystel slegs wanneer dit benodig word en dat die vrystelling op so 'n wyse beheer kan word dat die energie omgeskakel kan word na meganiese [[arbeid]]. Voorbeelde van brandstowwe is [[
Alle koolstofgebaseerde lewensvorme van die kleinste mikro-organismes tot diere en mense is afhanklik van brandstof in die vorm van voedsel as energiebron. Hulle selle ondergaan chemiese prosesse wat deur ensieme aangehelp word om die energie van voedsel om te skakel en sodoende lewe te onderhou. Hierdie chemiese reaksies staan bekend as [[metabolisme]]. Mense maak ook van 'n groot verskeidenheid tegnieke gebruik om die energie in brandstof om te skakel na nuttige energie. Die gebruik van hierdie energie wissel van die hitte vir kookdoeleindes tot die opwekking van [[elektrisiteit]] en aandryf van wapentuig.
== Energiebronne ==
Die brandstowwe wat tans hoofsaaklik deur die mensdom gebruik word se energie-inhoud kom uit 'n klein aantal bronne. Die meeste brandstowwe se chemiese energie is uiteindelik van lewensvorme afkomstig, soos in die geval van [[fossielbrandstof|fossielbrandstowwe]] wat oorspronklik afkomstig is van plantlewe wat sonenegie deur middel van fotosintese opgegaar het. Sonenergie word op sy beurt opgewek deur die kernsmeltingsreaksies op die [[
== Chemiese energie brandstowwe ==
Chemiese brandstowwe is stowwe wat energie opwek deur te reageer met stowwe rondom hulle, gewoonlik met suurstof in die lug deur die proses van [[oksidasie]]. Hierdie stowwe is tot vandag
=== Biobrandstowwe ===
[[Biobrandstof]] kan breedweg gedefinieer word as vastestof-, vloeistof- of gasbrandstowwe wat afkomstig is van [[biomassa]]. Biomassa kan direk gebruik word en word dikwels na verwys as ''biomassa-brandstof''. Biobrandstowwe kan vervaardig word van verskeie [[koolstof|koolstofbronne]] wat vinnig weer aangevul kan word soos in die geval van plante. Baie verskillende plantsoorte word gebruik in die vervaardiging van biobrandstowwe.
Die eerste brandstof wat algemeen deur mense gebruik was, is hout. By [[Swartkrans]] in [[Suid-Afrika]] is bewyse gevind dat vuur so
| last=Rincon | first=Paul | date=2004-03-22
| title=Bones hint at first use of fire | publisher=BBC News
Lyn 25:
| accessdate=2007-09-11 }}</ref>
Die gewildheid van biobrandstowwe vir gebruik in voertuie (
=== Fossielbrandstowwe ===
[[Fossielbrandstof|Fossielbrandstowwe]]
Die grootskaalse moderne nywerheidsontwikkeling in die wêreld steun grootliks op die gebruik van fossielbrandstowwe. Die nywerheidsomwenteling van die 20<sup>ste</sup> en 21<sup>ste</sup> eeue het die vraag na fossielbrandstowwe aangevuur en is die oorsaak van vele wêreldwye en streekskonflikte en ook omgewingsprobleme. Daar is tans 'n wêreldwye strewe om [[hernubare energie
== Kernbrandstof ==
Lyn 37:
=== Kernsplitsing ===
Die algemeenste kernbrandstowwe tans in gebruik is die
===Kernsmelting===
Daar bestaan tans nog nie tegnologie om brandstowwe wat energie kan vrystel deur [[kernsmelting]] (of ''kernfusie'') op 'n beheerbare wyse te benut nie. Kernsmelting is van die kragtigste energiebronne in die natuur en is die bron van [[ster]]re se energie. Brandstowwe vir kersmelting is ligte elemente soos [[waterstof]] wat maklik versmelt word.
Die brandstof vir kernsmelting in sterre is atoomkerne wat energie kan vrystel deur 'n [[proton]] of 'n [[neutron]] te absorbeer. In die meeste sterre word hierdie energie verkry vanaf waterstof wat saamsmelt om [[helium]] te vorm deur 'n proton-proton kettingreaksie. Wanneer die waterstof uitgeput is kan die reaksie plaasvind met toenemend swaarder elemente alhoewel die energie wat vrygestel word verminder namate die elemente wat aan die versmeltingsreaksie deelneem swaarder word. Wanneer die reaksies [[yster|yster-56]] of [[nikkel|nikkel-56]] vervaardig kan geen verdere energie uit verdere versmeltingsreaksies verkry word nie aangesien hierdie elemente die hoogste bindingsenergieë het.<ref>{{cite journal
| |||