Nasionale Vrouemonument: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
'n Begin
 
Alias (besprekings | bydraes)
woordbou, styl, ens
Lyn 3:
Die ontwerp van die monument is gedoen deur [[Frans Soff]] en die beeldhouwerk deur [[Anton van Wouw]]. [[Emily Hobhouse]] het die sentrale beeldegroep geskets. Hierdie beeldegroep verleen uiting aan die persoonlike belewenis van Emily Hobhouse op [[15 Mei]] [[1901]], verbonde aan ‘n toneel van gebroke vroue en 'n sterwende kind in die [[Springfontein]]-[[konsentrasiekamp]].
 
Die beeld is onthul op [[16 Desember]] [[1913]], tydens 'n geleentheid waar sowat 20  000 mense vanoor die hele Suid-Afrika saamgetrek het om die verrigtinge te volg.
 
== Ontstaan ==
Lyn 12:
 
=== Befondsing ===
Nadat Steyn se loodswerk suksesvol verloop en deur sy komitee aanvaar is, het die koste met 'n teikenbedrag van £10  000 prioriteit geniet. Die komitee het die openbare belangstelling geprikkel en kollektelyste ingestel. Versoeke tot bydraes is gerig aan kerke, kulturele- en vroue-organisasies. Bydraes is ontvang van alle lae van die Afrikanerbevolking en Steyn het persoonlik ontvangs van elke bydrae erken. Na verloop van 4 jaar tot [[1911]] is die bedrag byeengebring en kon uitvoering aan die werk begin.
 
=== Teenstand ===
 
In [[1912]] is oprigting van die monument langdurig voorafgegaan deur uitgesproke bedenkinge onder oorwegend EngelsprekendeEngelssprekende lede van die Bloemfontein stadsraad, naamlik dat dit negatief sou reflekteer op Groot Brittanje en by implikasie op plaaslike inwoners van die Vrystaatse hoofstad, wat die Britse oorlogpoging teen Suid-Afrika gesteun het. Nadat heftige debat oor hierdie gevoeligheid gevoer is, is toestemming uiteindelik tog verleen en kon oprigting voortgaan.
 
Hierdie gebeure is gevolg deur tweespalt in Afrikanergeledere, vroeg in [[1913], die jaar waarin die monument onthul sou word. Eerste minister [[Generaal Louis Botha|Louis Botha]] het 'n sentrale rol vervul in die poging om verskeie groepering na die oorlog in versoening te bring met Brittanje. Botha het ook reeds in [[1907]] in destydse [[Transvaal]] teenstand uitgespreek dat die saak ter oprigting van 'n Vrouemonument tydens politieke byeenkomste bevorder is. Hy was begaan oor die skadelike uitwerking wat gedenkwaardighede verbonde aan konsentrasiekampe op versoeningspolitiek sou hê.
 
Hierdie verwikkelinge is merkwaardig met inagneming van die uitwerking wat dit gehad het op die oprigting, onthulling en status van die monument. Wat aanvanklik as ‘n'n nasionale gebeurtenis bestempel is, is skielik gehul in omstredenheid op plaaslike vlak, maar met uitwerking op die nasionale front. Selfs Emily Hobhouse moes toetree met 'n pleidooi dat die strydbyl onder die 'Vrouwe-Monument' begrawe moes word.
 
== Ligging ==
Lyn 28:
 
== Uitleg van die monument ==
'n Sirkelvormige beskutting (skermmuur) omring die monument wat aan die voet van ‘n'n gedenknaald, wat 35 meter hoog strek, aangebring is.
 
=== Beeldegroep ===
Lyn 37:
Hobhouse ('n vrou van vele talente en bekwaamhede) het Van Wouw as beeldhouer nie hoog geag nie en kritiek uitgespreek op die eindproduk. Die beelde het volgens haar nie reg laat geskied aan die jammerlike toneel wat dit bedoel was om te verbeeld nie. Sy verwys na die kinderbeeld wat slaap, eerder as om dodelik siek te wees.
 
<!--
== Onthulling ==
Toesprake (om uit te brei)
Op Dingaansdag (om uit te brei)
-->
 
=== Betekenis ===
Line 45 ⟶ 47:
 
== Gebruike by die monument ==
Die leerdersleerlinge van die C & N Meisieskool Oranje in Bloemfontein besoek jaarliks die monument om die nagedagtenis van president M.T. Steyn en historiese gebeure in herinnering te roep. Die besoek is per staptog vanaf die skool en strek oor 'n afstand van 10 kilometer. 'n Kranslegging by die graf van M. T .Steyn word gehou, en verskeie verrigtigeverrigtinge volg om die leerdersleerlinge bewus te maak van hul potensiaal om met deursettingsvermoë die tradisies van hul Afrikaner-voorsateAfrikanervoorsate voort te sit as Christin-gelowigesChristengelowiges en toekomstige leiers in die samelewing.
 
== Grafte by die monument ==
Line 56 ⟶ 58:
=== Latere verwikkeling ===
Die estetiese aard van die monument het met verloop van tyd verbreed. Aanvanklik is die manlike geslag uitgesluit, maar met die begrafnis van M.T. Steyn aan die voet van die suil, is 'n nuwe tydvak van herdenking ingelui en is selfs ten dele 'n oorlogsherdenking aan die monument gekoppel.
Tibbie Steyn het haar bekommernis uitgespreek oor die moontlikheid dat die gebied rondom die monument as begraafplaas vir Afrikanerhelde sou dien, omdat so 'n neiging die aanvanklike fokus op leed en sterftes van vroue en kinders sou verwater. In weerwil van haar eie wense, is Tibbie Steyn in [[1955]] op aandrang van dr [[D.F. Malan]], destydse Eerste Minister tot [[1954]], in 'n graf langs haar man begrawe. Malan het sy aandrang gebaseer op die standpunt dat mev Steyn die laaste skakel was met die destydse boere-republiekeBoererepublieke.
 
Sedert die jare [[1960]] is verskeie aandenkings uit die Tweede Vryheidsoorlog op die terrein van die Vrouemonument aangebring. Dit het die indruk verder gevestig dat die monument 'n oorlogsherdenkingsterrein verteenwoordig. Kulturele instansies se bronne is aangewend om die omringende terrein in te rig met standbeelde wat burgers, wat opruk na die oorlog, krygsgevangenes en bittereinders, uitbeeld.
Line 64 ⟶ 66:
== Falliese simbool ==
Teenoor die beeldegroep met veelseggende simbole wat verwys na die lydsame vrou, sterwende kind en met spesifieke geskiedkundige ondertone, het moderne uitsprake ook onlangs in [[2006]] geneig om die monument tot falliese simbool te diskrediteer.
*Volgens hierdie denkwyse is die estetiese aspek verbonde aan 'n historiese tragedie wat moet dien as inspirasie tot idealisme onder die nasate van 'n verslane boerevolk, ondergeskik gestel aan manlike chauvinisme wat aan die monument toegeskryf word.
*Die argumentering rondom hierdie simboliek is ietwat fabelagtig en meer aandag kan onder afsonderlike artikel daaraan verleen word.
 
Line 70 ⟶ 72:
 
== Ander instellings ==
Die [[Anglo-Boereoorlog museumBoereoorlogmuseum]] is permanent gevestig op dieselfde perseel.
 
== Bronne en eksterne skakels ==
* [http://www.celat.ulaval.ca/histoire.memoire/histoire/cape1/grundlingh.htm Albert Grundlingh, UNISA: The Making and Mutation of Meaning In Afrikaner Memory of the South African War]
* http://decampcourant.arkpark.net/springfontein.htm
[Bron: Albert Grundlingh, UNISA: The Making and Mutation of Meaning In Afrikaner Memory of the South African War].
http://decampcourant.arkpark.net/springfontein.htm