Willem van Tyrus: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Xqbot (besprekings | bydraes)
k Robot: en:William of Tyre is 'n voorbladartikel; kosmetiese veranderinge
Lyn 9:
[[Saladin]] gee in 1187 die definitiewe doodsteek vir die kruisvadersleёr tydens die slag by Hattin in die Heuwels van Tiberias. Willem het dit nie meegemaak nie; hy is kort voor dit oorlede.
 
== Die groot werk van Willem van Tyrus: Historia rerum in partibus transmarinis gestarum ==
Willem skryf verskillende werke in Latyn. Sy magnum opus: Historia rerum in partibus transmarinis gestarum (: geskiedenis van die dade wat in die oorsese gebiede gebeur het), het bewaar gebly en hierdie werk maak Willem van Tyrus opsig self een van die grootste skrywers van die 12 de eeu. Hierdie Historia bestaan uit 23 boeke.(die 23 ste boek bestaan net uit 2 hoofstukke). In hierdie werk beskryf Willem die geskiedenis van sy volk en land tov die kruisvaarders en Jerusalem. Sy bronne bestaan uit die oorspronklike verslae van ooggetuiges, soos die boeke van Raymond van Aguilers, Fulchert van Chartres, de Gesta Francorum; ook het hy vir sy storie eietyd-skrywers van die kruistogte gebruik, soos Albert van Aken; waar hy in bysonder oor sy eie tyd skryf, kon hy vanselfsprekend skryf uit eie waarnemings uit en het hy vir ooggetuie uit eie kring geraadpleeg.
Willem skryf in Latyn, hy gebruik ‘n groot woordeskat en sy Latyn kan met die klassieke skrywers soos Cicero, Caeser en Plinius de Jongere vergelyk word.
Willem van Tyrus het by uitstek die (kronike-)skrywer van die kruistogte geword.
 
== Ontvangs van Willem se boek ==
Nie lank na Willem se dood, word sy werk in ( ou-) Frans vertaal.Daar het maar net 95 manuskripte van hierdie vertaling bewaar gebly. Dit is baie en dit het beteken, dat Willem se werk in die 13de eeu baie( voor-)gelees word. Dit is nie so wonderlik nie, omdat die kruistogte in hierdie 13de eeu heet en aktiёle politiek het gewees, wat hoog op die agenda van wes-europa was en Willem het oor hierdie kruistogte geskryf.
 
== Historia: die aanvalle teen die Jode ==
* In sy Historia maak Willem melding van die aanvalle (: pogroms), wat teen die Jode plaas gevind het. Uit die stert van die eerste stoet onder leiding van Peter die Heremiet, wat in 1096, vanuit Frankryk deur Duitsland na Konstantinopel getrek het, het groepe onder die kruisvaarders die Joodse gemeenskappe aangeval. Tot en met hierdie tyd het die Jode in vrede in die Duitse, welvarende stede in die Rijngebied, soos Keulen gewoon. Feitlik het hierdie moorde die eerste aanvalle teen die Jode in Wes-Europa gewees. Willem is woedend, as hy beskryf hoe die kruisvaarders hulle self vergryp aan die Jode. Dit is iets besonders, omdat hy die enigste skrywer is wat oor hierdie gebeurtenisse melding maak èn selfs sy verontwaardiging uitspreek.(1)
 
''Die kruisvaarders was menigte en die voetvolk was ontelbaar groot. Hulle het geen leier nie en gee hulself aan allerhande onheil oor.Daar was onder hierdie stoet wel grawe, soos Thomas de Feria, Clarenbald, Willem de Timmerman en graaf Herman. Hulle het nie vir beheer oor die kruisvaarders gehad nie en niemand wou na hulle luister nie. Instede van verstandige gedrag begin die volk te doen wat ongeoorloof was. Toe het die volgende gebeur: hulle het uit vrees vir God die reis na Jerusalem moet begin het, hulle het moet dink vir die heilig opdrag, hulle het die Evangelie voor oё moet hou, hulle het as pelgrims vir Christus moet gaan reis. Maar nee, in plaas daarvan gee hulle hulself oor aan die waansin. Hulle stoet trek deur stede en dorpies, waar Jode woon. Hierdie Jode hou nie rekening met die gevaar nie en die kruisvaarders slag hulle gruwelik af.-(''2)
 
== Historia: persoonlike omgang met koning Amalrik I ==
* In sy 19de boek vertel Willem oor sy persoonlik kontak met die koning, Amalrik I, met wie hy oor ‘n lank tydperk weekliks gepraat moet het. Willem vertel, hoe die koning het geregeer en hoe sy uiterlik gelyk het. Die gewone ding wat ons sien in die geskiedwerke uit die ou tye, as 'n skrywer skrywe oor sy koning of baas, is, dat hulle net 'n mooi plaaitjie gee, amper soos 'n mooi bygewerkte foto. Maar Willem maak nie so nie. Sy beeld oor koning Amalrik I is realisties. Hoewel ons moet se, dat die Latyn wat hy gebruik juis vir hierdie passages, 'n opgepoetste Latyn is; dit lyk, Willem probeer met mooi woorde en konstruksies 'n bietjie die lelik werklikheid rond Amalrik I te verberg.
 
Lyn 35:
''(..) Maar laat ek terugkeer na my onderwerp: Amalrik was so besonders vet, dat hy soos ‘n vrou borste gehad het, wat op sy naeltjie hang. Verder het die natuur met 'n bly gemoed en met gulle hand sy liggaam gevorm.(''6)
 
== Historia: Willem van Tyrus en die lepra-koning, Boudewijn IV ==
* In sy 22ste boek maak Willem melding van die interessante voorval. Die saak was so: koning Amalrik het Willem byna gesmeek om sy seun, die kroonprins,Boudewijn IV, op te voed en te onderrig in toe se gangbare(middeleeuse) skoolvakke. Toe Boudewyn 9 jaar oud en onder die beheer van Willem het gewees, doen Willem 'n vreeslike ontdekking:
 
Lyn 42:
Willem het ontdek dat,die kroonprins, Boudewijn IV ‘n lepra lyer is. Die kind is op ‘n vroeё leeftyd al besmet. In Willem se tys het lepra ‘n oorbekende en doodelike siekte gewees, ampers soos Vigs in ons tyd. Die siekte het ook die naam van skande en armoede. Dat niemand minder as die kroonprins besmet was,was ‘n groot ramp.Teenwoordig is daar medikasie teen lepra, maar toe was daar nie sprake van nie. Boudewijn IV het tog nog 11 jaar regeer. Willem vertel, dat die siekte steeds erger en erger geword het.Tenslotte word Boudewijn blind en verlam. Boudewijn IV sterf in 1185. Kort hierna is Willem ook oorlede.
 
== Voetnote ==
 
'''''Opmerking''': al hierdie (onder) latynse tekse kom uit: Patrologia Latina, vol. 201. J. P. Migne, ed. Parisiis: excudebat Migne, 1855''
Lyn 87:
Quodque siccis oculis dicere non possumus, cum ad pubertatis annos coepit exsurgere, morbo elephantioso visus est periculosissime laborare, quo per dies singulos ingravescente nimium, extremitatibus maxime laesis et facie (..)
 
== Volledig latynse teks op internet ==
 
[http://www.crusades-encyclopedia.com/latinsourcewilliamoftyre.html Volledig Latynse teks van ''Historia rerum gestarum in partibus transmarinis'']
 
{{Link FA|en}}