Fridtjof Nansen: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
kNo edit summary
k fixing dead links
Lyn 170:
Binne ’n paar maande na die einde van die oorlog in November 1918 is ’n konsepooreenkoms aanvaar tydens die Vredeskonferensie in Parys om ’n [[Volkebond]] te stig met die doel om geskille tussen lande op ’n vreedsame wyse op te los.<ref>Pollock, pp. 88–89</ref> Die stigting van die Volkebond op hierdie tydstip was gesnik sover dit Nansen aangegaan het omdat hy ’n nuwe uitlaatklep vir sy rustelose energie gevind het.<ref>Huntford, p. 583</ref>
 
Hy het die president van die Noorweegse Volkebondgenootskap geword en hoewel die Skandinawiese nasies met hul tradisies van neutraliteit hulself aanvanklik afsydig gehou het, het Nansen se voorspraak gehalp om te verseker dat Noorweë in 1920 ’n volwaardige lid van die Bond word. Hy het dan ook een van die drie afgevaardigdes na die Bond se Algemene Vergadering geword.<ref>Reynolds, p. 216; {{en}} {{cite web |url=http://www.norway.org.uk/aboutnorway/history/after1814/post1905/ |title=Noorweë na 1905 |publisher=Koninklike Noorweegse Ambassade in Londen |date=18 August 2010|archiveurl=https://archive.is/bk29|archivedate=8 September 2012}}</ref>
 
In April 1920, op versoek van die Bond, het Nansen begin om die repatriëring van ongeveer ’n halfmiljoen krygsgevangenes wat in verskeie wêrelddele was, te organiseer. Hiervan was 300,000 in Rusland wat in die greep van ’n revolusie en burgeroorlog was en hulle het geen belang in hul lot gehad nie.<ref name="Ryne" /> Nansen kon in November 1920 aan die Algemene Vergadering verslag doen dat ongeveer 200,000 mans na hul huise is. Hy het gesê: “Ek is nog nooit in my lewe in aanraking gebring met so ’n hoeveelheid lyding nie.”<ref>Reynolds, p. 221</ref> Nansen het vir nog twee jaar aangehou met sy werk totdat hy in 1922 in sy finale verslag aan die Vergadering kon noem dat 427,886 gevangenes na 30 lande gerepatrieer is. Die komitee wat daarvoor verantwoordelik was het gemeld dat Nansen se werk “verhale van heldhaftige pogings sou praat wat kon kers vashou met die oorkruising van Groenland en die groot Arktiese tog.”<ref>Reynolds, pp. 222–223</ref>
Lyn 210:
Nansen is op 13 Mei 1930 in sy huis oorlede aan ’n hartaanval. Hy het ’n nie-godsdienstige staatsbegrafnis gehad voordat hy veras is. Sy as is onder ’n boom by Polhøgda gestrooi. Nansen se dogter Liv het opgeteken dat daar geen toesprake was nie, slegs musiek: [[Franz Schubert|Schubert]] se ''Die Dood en die Maagd'' wat dikwels deur Eva gesing is.<ref>Scott, p. 256</ref> Onder die vele huldeblyke was dié van Lord Robert Cecil, ’n mede Volkebond-afgevaardigde wat van die omvang van Nansen se werk getuig het wat uitgevoer is sonder die nodige agting vir sy eie belang of gesondheid: “Elke goeie saak het sy ondersteuning geniet. Hy was ’n vreeslose vredemaker, ’n vriend van geregtigheid, ’n ewige pleitbesorger vir die swakkes en leidendes.”<ref>Reynolds, p. 276</ref>
 
Nansen was ’n pionier en innoveerder in verskeie areas. As jong man het hy die rewolusie in ski-metodes aangegryp wat dit van ’n manier van wintervervoer omskep het in ’n universele sport en hy het spoedig een van Noorweë se leidende skiërs geword. Hy kon later sy kundigheid toepas op die probleme van arktiese reise in se Groenland- en ''Fram''-ekspedisies. Hy het verskeie goed ontwerp: die “Nansen-slee” ontwerp met breë, ski-agtige lopers, die “Nansen-kookplaat” om hittedoeltreffendheid van standaard spiritusstowe wat destyds in gebruik was, te verbeter, en die laagbeginsel in poolkleding waarduer die tradisionele ongemaklike swaar gewade vervang is deur lae van liggewigmateriaal. In wetenskap word Nansen erken as een van die stigters van moderne neurologie<ref>{{en}} {{cite journal |last=Haas |first=L.F. |title=Neurologiese stempel: Fridtjof Nansen (1861–1930) |doi=10.1136/jnnp.74.4.515 |journal=Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry |year=2003 |volume=74 |issue=4 |pages=515}}</ref><ref>{{en}} {{cite journal |last=Wyke |first=Barry |title=Fridtjof Nansen GCVO: ’n Nota oor sy bydrae tot neurologie met die geleentheid van die honderdste viering van sy geboortedag |journal=Annals of the Royal College of Surgeons in England |volume=30 |issue=4 |pages=243–252 |date=April 1962 |pmc=2414154 |pmid=14038096 }}</ref> en as noemenswaardige bydraer tot die vroeë oseanografiese wetenskap.<ref>{{en}} {{cite web |title=Fridtjof Nansen |url=http://www.norway.org.uk/aboutnorway/history/expolorers/nansen/ |publisher=Koninklike Noorweegse Ambassade in Londen |accessdate=8 Augustus 2010 |archiveurl=https://archive.is/c22V|archivedate=5 September 2012}}</ref><ref>Huntford, pp. 475–477</ref>
 
Deur sy werk namens die Volkebond het Nansen gehelp om die beginsel van internasionale verantwoordelikheid vir vlugtelinge te vestig.<ref>{{en}} {{cite journal |last=Hassell |first=James E. |title=Russiese vlugtelinge in Frankryk en die Verenigde State tussen die wêreldoorloë |url=http://books.google.com/?id=uUsLAAAAIAAJ&pg=PA21&lpg=PA21&dq=Nansen+New+York+Times#v=onepage&q=Nansen%20New%20York%20Times&f=false |journal=Transactions of the American Philosophical Society |volume=81 |year=1991 |page=21 |isbn = 978-0-87169-817-9 }}</ref> Onmiddellik na sy dood het die Volkebond die [[Nansen Internasionale Kantoor vir Vlugtelinge]], ’n semi-outonome liggaam onder die outoriteit van die Bond, opgerig om sy werk voort te sit. Die Nansen-kantoor het groot probleme in die gesig gestaar, deels weens die toenemende aantal vlugtelinge van die Europese diktatorskappe gedurende die 1930’s.<ref name="NobelOrg-Office">{{en}} {{cite web |title=Die Nobelprys vir Vrede 1938: Nansen Internasionale Kantoor vir Vlugtelinge |publisher=Die Nobel-stigting |url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1938/nansen-history.html |accessdate=6 Augustus 2010 }}</ref> Dit het nietemin ’n ooreenkoms met 14 lande (insluitend ’n onwillige Groot-Brittanje) gehad<ref>{{en}} {{cite journal |last=Beck |first=Robert J. |title=Brittanje en die 1933 Vlugtelingekonvensie: Nasionale of staatsoewereiniteit? |doi=10.1093/ijrl/11.4.597 |journal=International Journal of Refugee Law |volume=11 |issue=4 |pages=597–624 |year=1999 }}</ref> wat hulle aan die Vlugtelingekonvensie van 1933 verbind het. Dit het ook gehelp om 10,000 Armeense vlugtelinge na [[Jerewan]] in Sowjet Armenië te repatrieer en om tuistes te vind vir ’n verdere 40,000 in Sirië en Libanon. In 1938, die jaar waarin dit opgevolg is deur ’n wyerreikende liggaam, is die Nansen-kantoor vereer met die Nobelprys vir Vrede.<ref name="NobelOrg-Office" />