Ruimte: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
k fixing dead links |
||
Lyn 17:
Die buitenste ruim is die naaste natuurlike benadering van ’n perfekte [[vakuum]]. Dit het geen [[wrywing]] nie en sterre, planete en mane kan vrylik met hul [[wentelbaan|wentelbane]] langs beweeg. Selfs die vakuum van intergalaktiese ruimte is egter nie heeltemal sonder materie nie, want dit bevat ’n paar waterstofatome per kubieke meter.<ref name=pasj20_230>{{citation | last=Tadokoro | first=M. | title=A Study of the Local Group by Use of the Virial Theorem | journal=Publications of the Astronomical Society of Japan | volume=20 | page=230 | year=1968 | bibcode=1968PASJ...20..230T}}</ref> In vergelyking daarmee bevat die lug wat ons inasem sowat 10<sup>25</sup> molekules per kubieke meter.{{sfn|Borowitz|Beiser|1971}} Die dun verspreiding van materie in die buitenste ruim beteken dat elektromagnetiese straling groot afstande kan aflê sonder om versprei te word. Daar vind egter wel ’n verspreiding van fotone plaas deur stof en gas, en dit is ’n belangrike faktor in galaktiese en intergalaktiese sterrekunde.<ref name=fitzpatrick2004>{{citation | last1=Fitzpatrick | first1=E. L. | contribution=Interstellar Extinction in the Milky Way Galaxy | title=Astrophysics of Dust | series=ASP Conference Series | volume=309 | editor1-first=Adolf N. | editor1-last=Witt | editor2-first=Geoffrey C. | editor2-last=Clayton | editor3-first=Bruce T. | editor3-last=Draine | page=33 | month=Mei | year=2004 | bibcode=2004ASPC..309...33F | arxiv=astro-ph/0401344 | postscript=. }}</ref>
Sterre, planete en mane behou hul atmosfeer danksy swaartekragaantrekking. Atmosfere het geen spesifieke grense nie: hoe verder van die hemelliggaam af, hoe kleiner word die digtheid van atmosferiese gas totdat dit nie van die omringende omgewing onderskei kan word nie.{{sfn|Chamberlain|1978|p=2}} Die Aarde se atmosferiese druk neem af tot sowat 3,2 × 10<sup>−2</sup> [[Pascal (eenheid)|Pa]] by ’n hoogte van 100 km,<ref name=squire2000>{{citation | first=Tom | last=Squire | date=27 September 2000 | title=U.S. Standard Atmosphere, 1976 | publisher=Nasa | work=Thermal Protection Systems Expert and Material Properties Database | url=http://tpsx.arc.nasa.gov/cgi-perl/alt.pl | accessdate=2011-10-23 | postscript=. }}</ref> in vergelyking met 100 kPA van standaarddruk. Daarna raak die isotropiese gasdruk onbeduidend wanneer dit vergelyk word met stralingsdruk van die Son en die dinamiese druk van die sonwind. Die [[termosfeer]] in dié streek se druk, temperatuur en samestelling wissel en hang grootliks af van die weer in dié streek.<ref name=jmsj_85B_193>{{citation | last1=Forbes | first1=Jeffrey M. | title=Dynamics of the thermosphere | journal=Journal of the Meteorological Society of Japan, Series II | pages=193–213 | volume=85B | year=2007 | url=http://www.athena-spu.gr/ftp/lfsc/Literature/Forbes_2007_DynamicsOfTheThermosphere.pdf | accessdate=2012-03-25 | postscript=. |archiveurl=http://www.webcitation.org/1334469907710131|archivedate=2012-04-15}}</ref>
Op Aarde word die temperatuur gemeet in terme van die kinetiese aktiwiteit van die omliggende atmosfeer. Die temperatuur in die ruimte kan egter nie op dié manier gemeet word nie. Dit word eerder bepaal deur die meting van die straling. Die hele sigbare heelal is gevul met fotone wat tydens die [[Groot Knal]] geskep is en is bekend as die kosmiese mikrogolf-agtergrondstraling (KMA). Die huidige [[swartstraler]]-temperatuur van die agtergrondstraling is sowat 3 K (-270 ºC).<ref name=apj707_2_916>{{citation | last1=Fixsen | first1=D. J. | title=The Temperature of the Cosmic Microwave Background | journal=The Astrophysical Journal | volume=707 | issue=2 | pages=916–920 | month=Desember | year=2009 | doi=10.1088/0004-637X/707/2/916 | bibcode=2009ApJ...707..916F | postscript=. |arxiv = 0911.1955 }}</ref> Sekere streke in die ruimte kan hoogs energieke deeltjies bevat wat ’n veel hoër temperatuur het as die KMA, soos die korona van die Son, waar temperature met 1,2 miljoen tot 2,6 miljoen K kan wissel.<ref name=apj325_442>{{citation | last1=Withbroe | first1=George L. | title=The temperature structure, mass, and energy flow in the corona and inner solar wind | journal=Astrophysical Journal, Deel 1 | volume=325 | month=Februarie | year=1988 | pages=442–467 | doi=10.1086/166015 | bibcode=1988ApJ...325..442W | postscript=. }}</ref>
| |||