Lemoen: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 21:
|}}
 
[[Lêer:Orange and cross section.jpg|thumbregs|right|upright=1.5|alt=refer to caption|Lemoen en dwarssnit380px]]
Die '''lemoen''' is die vrug van die sitrusspesie ''Citrus × sinensis'' in die familie [[Rutaceae]].<ref name=usda_>{{cite web|url=http://web.archive.org/web/20110512023634/http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=CISI3|title=Citrus ×sinensis (L.) Osbeck (pro sp.) (maxima × reticulata) sweet orange|work=Plants.USDA.gov}}</ref> Die vrug van die ''Citrus sinensis'' word beskou as 'n soet lemoen, terwyl die vrugte van die ''Citrus aurantium'' beskou word as 'n bitter lemoen. Die lemoen is 'n kruising, moontlik tussen pomelo (''Citrus maxima'') en mandaryne (''Citrus reticulata''), wat reeds sedert antieke tye verbou word. <ref name="Nicolosi">{{cite journal |doi=10.1007/s001220051419 |title=Citrus phylogeny and genetic origin of important species as investigated by molecular markers |year=2000 |last1=Nicolosi |first1=E. |last2=Deng |first2=Z. N. |last3=Gentile |first3=A. |last4=La Malfa |first4=S. |last5=Continella |first5=G. |last6=Tribulato |first6=E. |journal=TAG Theoretical and Applied Genetics |volume=100 |issue=8 |pages=1155–1166}}</ref>
 
Waarskynlik van oorsprong in Suidoos-Asië, is lemoene reeds so lank gelede as 2500 v.C. in [[Sjina]] verbou. Sitrus en lemoene is versprei na Europa <ref>Webber, Herbert John (1967–1989). [http://websites.lib.ucr.edu/agnic/webber/Vol1/Chapter1.htm Chapter I. History and Development of the Citrus Industry] in ''The Citrus Industry'', Vol. 1. University of California</ref> en die Spanjaarde het weer lemoene na die Amerikaanse vasteland geneem teen die middel van die 1500's.
[[Lêer:Sevilleorangemarmalade.jpg|thumb|right|160px|Lemoenkonfyt]]
 
Lemoenbome is sedert 1987 die mees aangeplante vrugteboom ter wêreld. <ref name=morton>Morton, J., [http://www.hort.purdue.edu/newcrop/morton/orange.html ''Fruits of Warm Climates''] (1987) Miami, FL, pp. 134–142.</ref> Lemoenbome groei wyd in tropiese en subtropiese klimaat en is gesog vir hul soet vrugte. Die vrug van die lemoenboom kan vars geëet word, of verwerk word vir sap of selfs sy geurige skil. <ref name="ars-grin.gov">[http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?10782 Citrus sinensis information from NPGS/GRIN]. Ars-grin.gov. Retrieved on 2011-10-02.</ref> Lemoene is tans verantwoordelik vir ongeveer 70% van sitrusproduksie <ref name="citrusgenomedb.org">[http://web.archive.org/web/20120824011802/http://www.citrusgenomedb.org/organisms ''Organisms'']. Citrus Genome Database</ref> en in 2011 is 69.460.000 ton lemoene wêreldwyd geproduseer. Lemoene is besonder volop in [[Brasilië]] en die Amerikaanse state van [[Kalifornië]] <ref>{{cite web|title=Top production oranges 2010|url=http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx|publisher=FAO Statistics|accessdate=26 November 2012}}</ref> en [[Florida]].<ref>{{cite web|url= http://www.consumersunion.org/food/0908fooddc998.htm|title = States Which Produce the Most of Popular Kids Food |accessdate = 17 November 2011}}</ref>