Silkaats: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
JMK (besprekings | bydraes)
verw, skakels
Lyn 46:
Intussen arriveer [[Andries Hendrik Potgieter|Hendrik Potgieter]] se trek aan die [[Vaalrivier]], en die trekkerfamilies span in los groepe uit, terwyl 'n verkenningskommando die gebied oor die rivier verken. Die Erasmus-party se geweerskote op 'n jagtog wek skynbaar die aandag van 'n impi van Silkaats, sowat 600 sterk, en hul laer word aangeval en uitgewis. Terugkerende manskappe ontsnap te perd om die Steyn- en Bothagesinne te waarsku sodat hul laers betyds gevorm word om die aanslag af te slaan. Die Liebenberg-laer word egter uitgewis en twee meisies en 'n seun word weggevoer na Silkaats, om nooit weer gesien te word nie. Die oorblywende trekkers vorm 'n laer by [[Slag van Vegkop|Vegkop]], waar die aanslag van 'n groot impi afgeweer word, alhoewel al die vee aan die Matabele afgestaan word.
 
Op 17 Januarie 1837 word eers Mosega deur die strafkommando van Potgieter en [[Gerrit Maritz|Maritz]] vernietig, en baie beeste word teruggewin. Dit word opgevolg deur 'n stryd van 9 dae vanaf 4 November 1937 waarin eGabeni deur Potgieter en [[Piet Uys|Uys]] vernietig word. Die Maricogebied word deur die Matabele ontruim via die Dwarsbergpasse, en in 1838 trek sowat 15 000 Matabele oor die [[Limpoporivier]], waar hulle in twee groepe opbreek. Silkaats vestig hom in [[Betsjoeanaland]] en 'n groepering onder sy seun Nkoeloemane ("Koeroeman") vestig hulle in die Matobo-heuwels. Die indoenas van Nkoeloemane, insluitend Silkaats se oom Gondwanda, was onder die indruk dat Silkaats gesterf het, en het Nkoeloemane by Ntabazindoena as koning gehuldig. Nkoeloemane (c.1828– ), vernoem na Moffat se sendingstasie, was Silkaats se seun by Oemoaka, 'n seniorvrou van suiwer Zoeloe-afkoms, en is in 1848 deur Silkaats as sy opvolger aangewys.
 
Toe Silkaats egter weer sy opwagting maak is hierdie indoenas terreggestel. Nkoeloemane, wathet inop 1848hierdie as sy opvolger aangewys is, hetstadium verdwyn en sy lot daarna is onbekend en bestrede. Silkaats het hom by die nuwe Mhlahlandlela-stat in die Matobo-heuwels gevestig, en sy gesag oor 'n groot gebied uitgebrei. Hy het die [[Masjonas]] feitlik geheel en al aan hom onderwerp. Masjonaland was nie vir wit besoekers toeganklik nie, aangesien Silkaats dit as sy private bron van beeste en slawe gesien het. Net voor sy afsterwe vergun hy egter vir Westbeech en Philips om 'n strooptog saam met Lobengoela langs die Mazoerivier ("Mazare") mee te maak, waartydens die Sjona-hoofman Watah aangeval word.
 
Silkaats se gesondheid kwyn in sy laaste twee jaar, waartydens hy in 'n ossewa leef waarvan die staanplek gereeld verskuif word. Hy is op 6/12 September [[1868]] by Ingama-stat, sowat 50 myl suid van die huidige [[Bulawayo]] oorlede, en sy oorskot is by Entoembane, in die noordelike Matobos te aarde bestel. Die stamhoofde het nou 'n bejaarde indoena, Mncoembatha Khoemalo ("Nombate"), as regent aangewys. Aangesien Nkoeloemane verdwyn het, het Nombate op 24 Januarie 1870 vir [[Lobengoela]], 'n ander seun van Silkaats as koning uitgeroep. Lobengoela het volgens volksgebruik 'n nuwe hoofstat begin, naamlik Gibixhegoe, wat hy later Boelawajo of "Plek-van-die-vervolgde" sou noem. Hy moes egter eers 'n faksie van Nkoeloemane, naamlik kaptein Mbigo van die Zwangendaba-regiment ondersit, voor hy onbestrede kon regeer.
Lyn 54:
== Bronne ==
* [[Ensiklopedie van Suidelike Afrika]], [[Eric Rosenthal]], 1967
* [http://www.sahistory.org.za/people/king-mzilikazi King Mzilikazi], South African History Online
* [http://peterbaxterafrica.com/index.php/2011/04/09/mzilikazi-the-zulu-the-girquas-and-the-boer/ Mzilikazi, the Zulu, the Griquas and the Boer], Peter Baxter
* Rakende Moiloa II, kyk: New Dictionary of South African Biography, band 1, p.173-175, red. E.J. Verwey
* The Cradle of Humankind, David Fleminger
* White Induna, p. 17-19, Richard Sampson
 
== Eksterne skakels ==
Line 63 ⟶ 64:
* [http://www.newzimbabwe.com/news-2082-Heir+to+Ndebele+throne+is+found/news.aspx 'Heir to Ndebele throne is found'], New Zimbabwe
* [http://www.bulawayo1872.com/history/byobirth.htm Bulawayo history], Ezika Matshobana
* [http://www.africafederation.net/Matabeleland_History.htm History of Mthwakazi]
* [http://www.voortrekker-history.co.za/mzilikazi_great_trek.php#.VFDa3VfBvpc Voortrekkers en Silkaats], voortrekker-history.co.za
 
[[Kategorie:Zoeloekonings]]