Slag van Vegkop: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k Sortering van Kategorie:Veldslae in Suid-Afrika aangepas na "Vegkop" (HotCat.js) |
JMK (besprekings | bydraes) beskrywing |
||
Lyn 8:
|result=Oorwinning vir Voortrekkers
|combatant1=[[Voortrekkers]]
|combatant2=[[Ndebeles|Matebele]]
|commander1=[[Andries Potgieter]]
|commander2=Koning [[
|strength1=
|strength2=
Lyn 17:
|}}
Die '''Slag van Vegkop''' het op [[16 Oktober]] [[1836]] in die [[Vrystaat]] naby [[Heilbron]] plaasgevind. Nadat 'n impi van sowat 600 Matebele 15 tot 17 boere aan die Vaalrivier vermoor het, en drie kinders weggevoer het, het [[Silkaats]] weer sy impi uitgestuur. Die [[Voortrekkers]] onder bevel van
==Aanslag op die laer==
[[Silkaats]] het op Sondag die 9de Oktober sy hele mag van sowat 5 000 gestuur om die boere aan te val. Omtrent ⅓ van hierdie mag was egter slawe, wat bloot saamgegaan het om beeste te buit en terug te jaag. Die boere is van die impi se aankoms gewaarsku deur Betsjoena-boesmans of Bataoeng, twee dae voor die mag arriveer het. Die ronde walaer is getrek deur die disselbome van die sowat 50 waens onder die volgende wa vas te ketting, en alle spasies is met doringtakke gevul, sodat die aanvallers nie kon deurkruip nie. Die verdedigers was net 35 man sterk.
Op die oggend van die aanval het die boere verskeie myl uitgery om die vyand tegemoet te gaan, want miskien kon die maTebele teruggedryf word en 'n direkte aanslag op die laer afgeweer word. Die boere was te perd, en die maTebele te voer, gewapen met assegaai en skild. Die boere kon baie neerskiet, maar dit het nie verhoed dat die maTebele stadig na die laer gevorder het nie. Na sowat drie uur was die boeremans terug by die laer. Hulle het die laer binnegery en voorberei om die laer te verdedig teen 'n meerderheid van sowat 150 teen 1.
Die Matebele het net buite die trefafstand bly staan om uit te rus, en daarna hulself in twee halfmane aan weerskante van die laer gegroepeer, voordat 'n stormloop op die laer uitgevoer is. Party het deur die takke probeer kruip, en die leerrieme probeer afsny waarmee die takke vasgebind is, en ander het hul assegaaie in die laer ingewerp. Na 'n paar minute het die Matebele weens hul wonde en bloedvergieting op die vlug geslaan. Twee boere was dood en 184 van die Matebele het buite die laer gesterf. Daar is beraam dat Silkaats altesaam 'n derde van sy manskappe afgestaan het, maar die buit was groot. 50 000 skape en bokke is meegevoer, asook 5 000 beeste, insluitend al die trekbeeste.
==Nagevolge==
Die Rolongstam het die trekkers bygestaan met trekbeeste, en gou is begin met die beplanning van 'n strafekspedisie. Op 17 Januarie 1837 word Mosega deur die strafkommando van Potgieter en [[Gerrit Maritz|Maritz]] vernietig, en sowat 6 000 beeste word teruggewin. In totaal word 15 of 16 nedersettings vernietig en meer as 1 000 van Silkaats se keurtroepe sneuwel. 'n Tweede strafkommando voer 'n stryd van 9 dae vanaf 4 November 1937, waarin eGabeni deur o.m. Potgieter en [[Piet Uys|Uys]] vernietig word. Die Maricogebied word deur die maTebele ontruim, en in 1838 trek sowat 15 000 maTebele oor die [[Limpoporivier]] na die noorde. Die drie wit kinders wat weggevoer is, word egter nooit weer gesien nie.
==Bron==
* The Great Trek. Brian Johnson-Barker. 1988. ISBN 0-86977-521-9
* Letters of the American Missionaries, 1835-1838, D.J. Kotzé
{{Saadjie}}
| |||