Weliki Nowgorod: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Onderhoud, replaced: |left| → |links| (2), |right| → |regs| using AWB
Lyn 47:
|-
|  - Bevolkingsdigtheid
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 2 428  km
|-
| '''Tydsone'''
Lyn 68:
|-
|  - Gemiddelde jaarlikse neerslae
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 561  mm
|-
| '''Burgemeester'''
Lyn 90:
In Noorse sagas word die stad genoem as die hoofstad van [[Gardariki]]. Vier [[Noorweë|Noorweegse]] konings — [[Olaf I van Noorweë|Olaf I]], [[Olaf II van Noorweë|Olaf II]], [[Magnus I van Noorweë|Magnus I]] en [[Harald III van Noorweë|Harald Hardrada]] — het in Nowgorod geskuil teen vyande tuis. Net ’n paar dekades na die dood en daaropvolgende heiligverklaring van Olaf II, in 1028, het die stad se inwoners ’n kerk, Sint Olafskerk, ter nagedagtenis van hom opgerig.
 
Van al hul prinse gedenk die inwoners van Nowgorod die meeste vir [[Jaroslaf I van Kiëf|Jaroslaf die Wyse]], wat die regerende prins was in die tyd van sy vader, [[Wladimir I van Kiëf|Wladimir die Grote]]. Hy het die eerste geskrewe wette vir die Oos-Slawiërs afgekondig en dit is in die latere wetboek [[Roesskaja Prawda]] opgeneem. Hy het ook sekere vryhede en voorregte aan die inwoners gegee. Sy seun, [[Wladimir van Nowgorod|Wladimir]], het die Sint Sofiakerk (beter vertaling: die Katedraal van Heilige Wysheid) in Nowgorod laat bou wat vandag nog staan.
 
===Republiek van Nowgorod===
[[Lêer:Novgorod torg.JPG|thumb|leftlinks|300px|’n Mark in Nowgorod, deur Apollinari Wasnetsof (1856-1933).]]
In 1136 het die inwoners van Nowgorod hul prins, [[Wsewolod Mstislawitsj van Nowgorod en Pskof]], van die troon gesit. Hierdie datum word beskou as die tradisionele begin van die [[Republiek van Nowgorod]]. Oor die volgende twee eeue het die stad ’n hele aantal prinse uitgenooi en ontslaan, maar die amp is nooit afgeskaf nie en ’n paar magtige prinse, soos [[Aleksander Nefski]], het oor die stad regeer ongeag die wense van die inwoners.<ref>Michael C. Paul, “The Iaroslavichi and the Novgorodian Veche 1230-1270: A Case Study on Princely Relations with the Veche,” ''Russian History/ Histoire Russe'' 31, No. 1-2 (Lente-Somer 2004): 39-59.</ref> Die stadstaat het die grootste deel van [[Europa]] se noordooste beheer, van grondgebied oos van die hedendaagse [[Estland]] tot by die [[Oeralgebergte]], wat dit een van die grootste state in [[Middeleeue|Middeleeuse]] Europa gemaak het, hoewel ’n groot deel daarvan yl bevolk was.
 
Een van die belangrikste mense in Nowgorod was die burgemeester (''posadnik''), ’n amptenaar wat gekies is deur ’n vergadering (''wetsje'') van die stad se adel (bojare). Die aartsbiskop van Nowgorod was ook ’n belangrike figuur wat die mag met die bojare gedeel het.<ref>Michael C. Paul, “Secular Power and the Archbishops of Novgorod Before the Muscovite Conquest.” ''Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History'' 8, no. 2 (Lente 2007): 231-270.</ref> Die stad se presiese politieke grondwet en die presiese samestelling van die ''wetsje'' is egter nie bekend nie.
 
Nowgorod het deur die Middeleeue kultureel vooruitgegaan. ’n Groot aantal dokumente wat op berkebas geskryf is, is opgegrawe en dit kan dui op ’n hoë geletterdheidsyfer. Dit is hier waar die oudste Slawiese boek noord van [[Macedonië]] (die Nowgorod-kodeks) geskryf en die oudste inskripsie in ’n Finse taal (Berkebasbrief no. 292) gevind is.
 
Nowgorod is nooit verower tydens die [[Mongolië|Mongoolse]] inval in Kiëf-Roes nie. Die Mongoolse leër het 100&nbsp;km van die stad af omgedraai, waarskynlik omdat die moerasland om die stad die Mongoolse bevelvoerders afgeskrik het.
Lyn 113:
 
==Attraksies==
[[Lêer:Nowgorod 2005 Millenium Monument.jpg|thumb|leftlinks|200px|Bronsmonument om Rusland se duisendjarige bestaan (1862) te vier.]]
Nowgorod is een van die Russiese stede met die meeste en oudste Middeleeuse monumente. Die belangrikste hiervan is die Sint Sofia-katedraal wat tussen 1045 en 1050 laat bou is deur Wladimir Jaroslawitsj, seun van [[Jaroslaf I van Kiëf|Jaroslaf die Wyse]]. Wladimir en sy ma, Anna, is in die katedraal begrawe.<ref>Tatiana Tsarevskaia, ''St. Sophia's Cathedral in Novgorod'' (Moskou: Sewjerni Palomnik, 2005), 3.</ref> Dit is die bes bewaarde 11de-eeuse kerk, waarskynlik die oudste gebou in Rusland wat nog gebruik word en die eerste wat die oorspronklike Russiese boustyl verteenwoordig: eenvoudige klipmure en vyf helm-agtige koepels). Dit het beroemde bronshekke gehad wat nou by die westelike ingang te sien is.
 
[[Lêer:Saint Sophia Cathedral in Novgorod.jpg|thumb|rightregs|250px|Die Sint Sofia-katedraal.]]
In die [[Nowgorod-kremlin]], wat tradisioneel as die ''Detinets'' bekend is, is die oudste paleis in Rusland (die sogenaamde Kamer van die Fasette, 1433) wat gebruik is as die hoofvergadersaal van die aartsbiskoppe; die oudste Russiese [[kloktoring]]s (middel 15de eeu en 1673). Onder die nuwer monumente is die koninklike paleis (1771) en die bronsmonument om Rusland se duisendjarige bestaan te vier (1862).
 
Lyn 130:
 
===Plaaslik===
Die plaaslike vervoer bestaan uit ’n netwerk busse en [[trem]]s. Die tremstelsel van vyf roetes is in 1995 geopen en is die eerste nuwe tremstelsel in Rusland sedert die verbrokkeling van die [[Sowjetunie]].
 
==Bibliografie==