Antoine Lavoisier: Verskil tussen weergawes

 

'''Antoine Laurent Lavoisier''' ([[Parys]], [[26 Augustus]] [[1743]] – [[8 Mei]] [[1794]]) was 'n [[Frankryk|Franse]] [[chemikus]]. Hy was die eerste persoon wat die [[massabehoudswet]] van materie geformuleer het. Hy het die element [[suurstof]] ontdek en die [[flogiston]]teorie weerlê. Lavoisier word dikwels beskou as die vader van die moderne [[skeikunde]]: die persoon wat van skeikunde 'n regte wetenskap gemaak het. Voorheen is chemie en alchemie nie duidelik geskei nie.

 

Lavoisier is in Parys gebore as die seun van Jean Antoine Lavoisier en Émilie Punctis, en het daar grootgeword. Hy het van [[1754]] tot [[1761]] [[skeikunde|skei-]], [[plantkunde|plant-]], [[sterrekunde|sterre-]] en [[wiskunde]] aan die Mazarin-universiteit in Parys studeer. Sy eerste publikasie oor chemie het in [[1746]] verskyn. In [[1767]] het hy in [[Elsas]] en [[Lotaringe]] 'n geologiese ondersoek uitgevoer. In [[1768]] is hy verkies tot lid van die Franse Wetenskapakademie.

 

In [[1771]] is hy met Marie-Anne Pierrette Paulze, wat net 13 jaar oud was, getroud. Sy het hom gehelp om Engelse dokumente te vertaal en sy werke geïllustreer. Van [[1775]] af het hy vir die koninklike buskruitadministrasie gewerk aan die verfyning van die vervaardigingsproses van [[buskruit]].

 

Vanweë sy regstudies het Lavoisier by die politiek betrokke geraak. Daardeur het hy op 26 werk by 'n ''Ferme Général'', of "algemene plaas", werk gekry. Dit was 'n staatsbedryf wat baie winsgewend maar ook gehaat was weens die belastings wat gehef is. Lavoisier het probeer om die geld- en belastingstelsel te hervorm. In sy werk vir die Franse (koninklike) owerhede het hy deelgeneem aan die ontwikkeling van die [[metrieke stelsel]] om die eenvormigheid van mate en gewigte in Frankryk te bewerkstellig.

 

Hy was een die 28 vernaamste belastinggaarders van die ou bedeling. In 1794, tydens die [[Franse rewolusie]], is dit teen hom gebruik en is hy ter dood veroordeel. [[Jean Paul Marat]], 'n fanatieke en invloedryke rewolusionêr (en minder suksesvolle wetenskaplike) het hom as "vyand van die rewolusie" aangekla, moontlik omdat Lavoisier een van Marat se ontdekkings verwerp het. Net anderhalf jaar ná sy dood het die Franse regering teenoor Lavoisier se vrou erken dié veroordeling was ongeregtig.

 

Lavoisier se eksperimente was die eerste skeikundeproefnemings wat werklik kwantitatief uitgevoer is. Hy het bewys wanneer ’n stof ’n chemiese reaksie ondergaan, bly die totale hoeveelheid massa van begin tot einde dieselfde. Hy het [[fosfor]] en [[swael]] verbrand en bewys die produkte van die chemiese reaksie weeg meer as die afsonderlike stowwe, maar dat die styging in die gewig van die stowwe gelyk is aan die daling in die gewig van die lug. Dit het die grondslag gevorm van die massabehoudswet en het die vroeëre flogistonteorie weerlê.

 

Hy het ook ontdek dat suurstof nie ’n [[element]] is soos voorheen gedink is nie, maar ’n stof wat uit [[waterstof]] en [[suurstof]] bestaan.

 

{{CommonsKategorie-inlyn|Antoine-Laurent de Lavoisier}}

 

[[Kategorie:Franse chemici]]