Kappadosië: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
+ Inligtingskas |
k Onderhoud, replaced: <br> → <br /> using AWB |
||
Lyn 14:
|duimdrukkeretiketposisie =
|duimdrukkerkaartgrootte =
|kaart_byskrif =
|breedtegraad = 38
|breedtegraad_m = 39
Lyn 30:
}}
'''Kappadosië''' ([[Turks]]: Kapadokya, van die [[Grieks]]e Καππαδοκία, ''Kappadokía'') is ’n streek in Sentraal-[[Turkye]], grootliks in die Nevşehir-provinsie.
Die naam is regdeur die geskiedenis in [[Christendom|Christelike]] bronne gebruik en is steeds die naam van ’n streek met buitengewone natuurlike wonders, veral die unieke "feëskoorstene", en ’n unieke historiese en kulturele erfenis. Dit is ’n [[Unesco]]-[[wêrelderfenisgebied]].
Lyn 40:
Die vroegste aantekening van die naam Kappadosië dateer uit die laat 6de eeu v.C. as een van die streke van die [[Persië|Persiese Ryk]]. In dié geskrifte is die Persiese naam '''Katpatuka''', duidelik nie van Persiese oorsprong nie.<ref>Room, Adrian. (1997). Placenames of the World. Londen: MacFarland and Company.</ref>
Volgens Herodotus het die Perse aan die Kappadosiërs hulle naam gegee, terwyl die [[Antieke Griekeland|antieke Grieke]] hulle "Siriërs" of "Wit-Siriërs" (Leucosyri) genoem het.
Kappadosië word ook in die [[Bybel]]boek [[Handelinge]] genoem (Hand.2:9) as een van die groepe wat die evangelie op die dag van die pinksterfees kort voor die opstanding van [[Jesus]] in hul eie taal van die [[Galileërs]] gehoor het. Uit Hand 2:5 kan afgelei word dat die Kappadosiërs "godsdienstige [[Jode]]" was.
Onder latere konings van die Persiese Ryk is die Kappadosiërs in twee verdeel. Die een streek waar hulle gewoon het, die binnelandse gebied, is steeds Kappadosië (soms Groot Kapadosië) genoem en die ander Pontus. Hierdie artikel handel hoofsaaklik oor eersgenoemde.
Lyn 48:
== Geografie en klimaat ==
[[Lêer:Erciyes From Aktepe Goreme.JPG|thumb|links|170px|Berg Erciyes.]]
Kappadosië lê in die oostelike deel van [[Anatolië]], in die middel van wat vandag [[Turkye]] is. Dit bestaan hoofsaaklik uit ’n hoë plato (meer as 1 000 m hoog) met vulkaniese pieke, waarvan [[Berg Erciyes]] naby [[Kayseri]] op 3 916 m die hoogste is.
Die grense van die streek is baie vaag, veral in die weste.
In die suide vorm die Taurus-gebergte die grens met Silisië en skei dit Kappadosië van die [[Middellandse See]]. In die weste vorm die historiese streke [[Likaonië]] en Oos-[[Galasië]] die grense, in die ooste die Bo-[[Eufraat]]-rivier en die [[Armenië|Armeense]] Hoogland, en in die noorde [[Pontus]].<ref>Van Dam, R. ''Kingdon of Snow: Roman rule and Greek culture in Cappadocia.'' Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2002, bl.13. [http://books.google.com/books?id=Iskwzsz51KMC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q=&f=false]''</ref>
Vanweë sy hoogte en binnelandse ligging het Kappadosië ’n kontinentale klimaat met warm, droë somers en koue winters met sneeu.<ref>Van Dam, R. ''Kingdom of Snow: Roman rule and Greek culture in Cappadocia.'' Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2002, bl.14. [http://books.google.com/books?id=Iskwzsz51KMC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q=&f=false]''</ref> Reënval is laag en die streek is hoofsaaklik halfdroog tot droog.
Lyn 68:
Onder [[Ariarathes IV]] was die koninkryk eers ’n vyand en toe ’n bondgenoot van die [[Romeinse Republiek]]. Die inriges en oorloë wat op sy dood gevolg het, het tot die einde van die dinastie gelei.
Die streek het ’n mate van onafhanklikheid behou tot in 17 n.C., toe dit eindelik ’n [[Romeinse Ryk|Romeinse]] provinsie geword het. ’n Groot deel daarvan was ’n streek van die [[Bisantynse Ryk]]. Kappadosië het verskeie ondergrondse stede, soos dié van [[Kaymakli]], waar vroeë Christene geskuil het voordat die [[Christendom]] ’n aanvaarde godsdiens geword het. Vir die res van die Bisantynse tydperk is hulle taamlik min geraak deur die konflikte in die gebied, maar dit was later ’n belangrike grenssone teen [[Moslem]]-aanvalle.
Ná 1071 het verskeie groepe [[Seldjoeke|Seldjoekse Turke]] hulle in [[Anatolië]] gevestig. Kappadosië het geleidelik deel van die Turkse state geword wat in die ooste en weste tot stand gekom het en van die inwoners het hulle tot [[Islam]] bekeer. Deur die loop van die 15de eeu het Kappadosië deel van die [[Ottomaanse Ryk]] geword nadat die Ottomaanse Turke die gebied oorgeneem het. Dit is vandag steeds deel van die [[Turkye|Republiek van Turkye]].
Lyn 80:
Kappadosië is een van die wêreld se grootste natuurwonders. Dit is ’n gewilde toeristebestemming danksy sy unieke historiese, geologiese en kulturele erfenis. Dit is ’n [[Unesco]]-[[wêrelderfenisgebied]].
Die plato bestaan uit ’n turfsteenlandskap wat ná ’n enorme uitbarsting van drie vulkane miljoene jare gelede ontstaan het, en kalksteen. Die uitbarstings het duisende jare aangehou en die vulkaniese neerslag het ’n dik laag bo-oor die gebied gevorm. Deur geleidelike erosie van die verskillende tipes gesteentes, wat elk teen ’n ander spoed verweer het, is ’n unieke landskap by [[Göreme]] geskep. Veral die unieke "feëskoorstene" is ’n besonderse gesig.
Van die vroegste tye af is huise, kerke en kloosters in die turfsteen uitgekap. Dié is steeds oral in die rotswande te sien. In 300—1200 het Göreme ’n kloostersentrum geword. Dit is vandag die Göreme-opelugmuseum, een van die beroemdste terreine in Sentraal-Turkye.
== Galery ==
Lyn 103:
* [http://www.cappadociapictures.com Foto's van Kappadosië]
* [http://www.turkey-travelagency.com Reisagentskap Turkye]
<br />
[[Lêer:Crystal txt.png|20px|links]]<small>Hierdie artikel is vertaal vanuit [http://en.wikipedia.org/wiki/Cappadocia die Engelse Wikipedia]</small>
| |||