Ludwig Wittgenstein: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Xqbot (besprekings | bydraes)
k Robot: de:Ludwig Wittgenstein is 'n goeie artikel; kosmetiese veranderinge
+ Inligtingskas & Commons
Lyn 1:
{{Inligtingskas Wetenskaplike
[[Lêer:Ludwig Wittgenstein 1910.jpg|thumb|regs|Ludwig Wittgenstein 1910]]
| naam = Ludwig Wittgenstein
| beeld = Ludwig Wittgenstein 1910.jpg
| beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks -->
| beeldonderskrif = Ludwig Wittgenstein in 1910
| geboortenaam = Ludwig Josef Johann Wittgenstein
| geboortedatum = [[26 April]] [[1889]]
| geboorteplek = [[Wene]], [[Oostenryk-Hongarye]]
| sterftedatum = {{SDEO|1889|4|26|1951|4|29}}
| sterfteplek = [[Cambridge]], [[Engeland]]
| plek van graf =
| blyplek =
| burgerskap =
| nasionaliteit = {{vlagland|Oostenryk}}
| vakgebied = Logika, metafisika, taalfilosofie, filosofie van die wiskunde, filosofie van die gees, Epistemologie
| werkplek =
| alma mater =
| doktorale promotor =
| akademiese adviseurs =
| doktorale studente =
| ander studente =
| bekend vir =
| beïnvloed deur = Gottlob Frege, Johann Wolfgang von Goethe, Søren Kierkegaard, G. E. Moore, Oswald Spengler, Piero Sraffa, Otto Weininger, Bertrand Russell, Arthur Schopenhauer, Baruch Spinoza, Leo Tolstoi, Heinrich Hertz, Hermann von Helmholtz
| invloed op = Jacques Derrida, Bertrand Russell, G.E. Moore, Frank P. Ramsey, Vienna Circle, Rudolf Carnap, Alan Turing, G.E.M. Anscombe, Gilbert Ryle, Saul Kripke, Daniel Dennett, John Searle, Hans Sluga, Peter Hacker, Stephen Toulmin
| toekennings =
| handtekening = Ludwig Wittgenstein signature.svg
| webblad =
| voetnotas =
}}
 
'''Ludwig Josef Johann Wittgenstein''' ([[26 April]], [[1889]] – [[29 April]], [[1951]]) was 'n [[Oostenryk]]se [[filosofie|filosoof]] wat hoofsaaklik in [[logika]], die [[filosofie van wiskunde]], die [[geestesfilosofie]] en die [[taalfilosofie]] gewerk het.<ref name="Time">{{cite web | title=Time 100: Scientists and Thinkers | work=Time Magazine Online |url=http://www.time.com/time/time100/scientist/ | accessmonthday=April 29 | accessyear=2006}}</ref> Hy het aansienlike invloed op die 20<sup>ste</sup> eeuse filosofie gehad, veral in die [[analitiese filosofie|analitiese]] stroming, waarin hy as een van die groot geeste beskou word.
 
Voor sy afsterwe op 62 jarige ouderdom <ref>[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9D0CE5D7143DF933A05751C1A966958260&sec=&spon=&pagewanted=print Give Him Genius or Give Him Death]. Artikel deur Anthony Kenny, [[New York Times]]</ref> was die enigste boek-lengte stuk wat hy geskryf het die ''Tractacus Logico-Philosophicus'', en sy ''Philosophische Untersuchungen'' (''Filosofiese Ondersoeke'') is kort na sy dood gepubliseer. Beide hierdie werke word hoog aangeslaan in analitiese filosofie, al is daar 'n duidelik verskil tussen die 'vroeë' en 'latere' Wittgenstein en die ''Ondersoeke'' 'n breking met die filosofie in die ''Tractacus'' is.<ref>[http://www.philosophynow.org/archive/articles/33cain.htm Wittgenstein’s Significance], artikel deur Mark J. Cain, ''Philosophy Now'' 2001</ref><ref>Avrum Stroll ''20th Century Analytic Philosophy'', pp. 113-146, Columbia University Press, 2000 ISBN 0-231-11220-3</ref>
Line 8 ⟶ 36:
{{hoof|Tractatus Logico-Philosophicus}}
{{hoof|Filosofiese Ondersoeke}}
 
Alhoewel verskeie van sy skryfstukke en lesings sedert sy dood die lig gesien het, het Wittgenstein net een filosofiese boek in sy leeftyd gepubliseer, die ''Tractatus Logico-Philosophicus'' in 1921. Sy vroeë filosofie dra die invloed van [[Arthur Schopenhauer]], en die nuwe stelsels van logika wat voorgestel was deur [[Bertrand Russell]] en [[Gottlob Frege]]. Hy neem ook baie vanuit die werk van [[Immanuel Kant]], veral in verband met transendentaliteit, d.w.s. die feit dat dit blyk dat alle mense dieselfde struktuur vir hulle verstand het en dat ons kan berede oor die mensdom as a geheel in terme van hierdie soortgelykhede. Die ''Tractatus'' dring aan op vreeslike streng maatreëls vir 'n stelling om sinvol beskou te word, en met dié maatreëls probeer Wittgenstein wys dat alle diep filosofiese probleme óf sinneloos is óf in beginsel onbespreekbaar is: in sy woorde, "waarvan mens nie kan praat nie, daarvoor moet mens swyg". Hy het geglo dat die ''Tractatus'' al die probleme van filosofie oplos, en dus laat vaar hy sy studies en werk toe as 'n wiskunde-onderwyser, 'n tuinier by 'n klooster, en as 'n mede-argitek vir sy suster se huis in Wene. Na 'n paar jaar begin hy insien dat sy vorige werk nie so beslissend is soos wat hy geglo het nie, en keer hy terug na [[Universiteit van Cambridge|Cambridge]], waar hy 'n doktorsgraad ontvang vir die ''Tractatus'' en 'n pos as dosent neem. Mettertyd verander of verwerp hy baie van sy vorige posisies, en ontwikkel hy 'n nuwe metodologie asook 'n filosofie van taal, wat beskryf word in die na-doodse ''Filosofiese Ondersoeke''.
 
Line 16 ⟶ 43:
 
== Verwysings ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Verwysings|2}}
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Ludwig_Wittgenstein Engelse Wikipedia artikel oor Wittgenstein]
 
[[Kategorie{{DEFAULTSORT:Oostenrykse filosowe|Wittgenstein, Ludwig]]}}
[[Kategorie:Oostenrykse filosowe]]
 
{{Link FA|ko}}