Yster: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
+ beeld
No edit summary
Lyn 77:
Wapens wat in die Iliad beskryf word, is hoofsaaklik van [[brons]], maar word gietblokke van yster as handelsmiddel gebruik. Sommige bronne (Sien verwysing ''What Caused the Iron Age?'' hieronder) beweer dat yster waarskynlik 'n byproduk (sponsyster) van [[koper]]raffinering was en kon nie andersins deur die mettalurgiese kennis van die dag, vervaardig word nie. Teen 1600 v.C. en 1200 v.C. is Yster toenemend in die Midde-ooste gebruik, maar het dit nie [[brons]] as die belangrikste metaal vervang nie.
 
[[Lêer:Axe of iron from Swedish Iron Age, found at Gotland, Sweden.jpg|thumb|left|250px140px|Byl van yster uit die Sweedse Ystertydperk wat te [[Gotland]], [[Swede]] gevind is.]]
 
In die tydperk tussen die 12de tot die 10de eeu v.C. het die gebruik van yster in gereedskap en wapens vinnig dié van brons vervang in die Midde-ooste. Die belangrikste faktor vir hierdie oorskakeling wil nie voorkom asof dit die tegonologiese verbeterings in ysterbewerking was nie, maar eerder die onderbreking van [[tin]]voorsiening. Hierdie oorgangstydperk wat in verskillende tydperke in verskillende wêrelddele plaasgevind het, het die beskawingstydperk wat algemeen as die [[Ystertydperk]] bekend staan, ingelui.
Lyn 153:
Oormatige innamme van yster deur mense is toksies, aangesien die oormaat yster met peroksiede in die liggaam reageer wat vrye radikale laat ontstaan. Die liggaam se eie [[anti-oksidant]]meganismes beheer hierdie proses as yster in normale vlakke voorkom. In oormaat word onbeheerbare hoeveelhede vrye radikale gevorm.
 
Die noodlottige dosis yster by 'n tweejarige kind is ongeveer drie gram yster. Een gram kan ernstige vergiftiging tot gevolg hê. Daar is gevalle aangemeld van kinders wat vergiftig is deur tussen 10-50 tablette [[ystersulfaat]] oor 'n tydperk van 'n paar uur in te neem. Oormatige inname van yster is die grootste enkele oorsaak van sterftes by kinders wat per abuis farmaseutiese middels inneem. Die "Dietary Reference Intake" lys die Hoogstehoogste Draagbaredraagbare Inname vlakinnamevlak (HV) vir volwassenes as 45 mg/dag. Vir kinders onder veertien jaar oud is die HV 40 mg/dag.
 
As ysterinname oormatig is, kan 'n aantal ysteroormaat-afwykings voorkom. Om hierdie rede moet mense nie ysteraanvullings neem tensy hulle aan 'n [[ystertekort]] ly en alvorens hulle 'n dokter geraadpleeg het nie.