Rembrandt van Rijn: Verskil tussen weergawes

{{Inligtingskas Kunstenaar

| naam = Rembrandt van Rijn

|beeld_onderskrif onderskrif = Selfportret (1661)

Rembrandt van Rijn is op [[15 Julie]] [[1606]] in [[Leiden]] gebore in die Weddesteeg, as die negende kind van die meulenaar Harmen Gerritszoon en 'n welgestelde bakkersdogter Cornelia of "Neeltje" van Zuytbrouck. Rembrandt het daar die Latynse skool bygewoon en sy ouers het hom reeds kort voor sy 14de verjaardag by die [[Universiteit van Leiden]] ingeskryf. Dit het egter daar gebly, omdat die jong Rembrandt te kenne gegee het dat hy liewer 'n skilder wil word. Op 15-jarige ouderdom het sy ouers hom as vakleerling by die Leidse geskiedenisskilder Jacob Swanenburgh ingeskryf. Rembrandt het drie jaar onder Swanenburg gestudeer, waarna hy in 1625 na Amsterdam vertrek het om in die leer te gaan by die destyds toonaangewende skilder Pieter Lastman, van wie hy geleer het hoe om komposisies op te bou. Vervolgens het hy 'n ateljee in Leiden geopen, waar hy dikwels saam met sy vriend, studiegenoot en kollega Jan Lievens gewerk het. Constantijn Huygens, kunskenner en die toenmalige sekretaris van die stadhouer (die gewestelike gesag) het die ateljee besoek en later sy bewondering oor die werk van die twee opkomende kunstenaars uitgespreek.<ref>Huygens, C. (z.j.) Mijn jeugd, pbl. 84-87. Vertaling en toelichting: C.J. Heesakkers (1987).</ref> In 1627 het Rembrandt sy eerste leerlinge aangeneem, onder wie Gerrit Dou en Isaac de Jouderville. Een van die eerste Amsterdamse kopers van sy werk was die koopman en ridder Johan Huydecoper van Maarsseveen.<ref>Schwarz, G. (1987) Rembrandt, pbl. 134.</ref>

[[Lêer:Rembrandt aux yeux hagards.jpg|thumbduimnael|200pxlinks|left200px|Selfportret uit 1630]]

Rembrandt en sy vrou het, ondanks hul welgesteldheid, 'n aantal persoonlik teenslae gehad; die egpaar moes drie keer 'n kind vlak na sy geboorte begrawe: hul seun Rumbartus het twee maande na sy geboorte in 1635 gesterf en hul dogter Cornelia na slegs drie weke in 1638. In 1640 het hulle 'n tweede dogter gehad, ook Cornelia genoem, maar sy het na slegs een maand oorly. Hul vierde kind, Titus, is in 1641 gebore, en nog 'n begrafnis het gevolg, nie dié van Titus nie, maar van Saskia. Sy het in 1642, kort na Titus se geboorte, gesterf, waarskynlik aan [[tuberkulose]]. Op haar sterfbed het sy Rembrandt laat beloof dat hy nooit weer sou trou nie. Sy tekeninge van haar in haar laaste dae word onder sy hartroerendste werke gereken.<ref name=Slive-71>Slive, pbl. 71</ref>

Tydens Saskia se siekte het Rembrandt die weduwee Geertje Dircx uit Ransdorp as oppasser vir Titus in diens geneem.<ref name=autogenerated1>Broos, B. (1999) Das Leben Rembrandts van Rijn (1606-1669). In: Rembrandt Selbstbildnisse, pbl. 79.</ref> Hul verhouding het in 'n romantiese een ontaard, maar is in die hof beëindig. Geertje het Rembrandt daarvan beskuldig dat hy belowe het om met haar te trou, ten einde met haar te slaap, maar daarna sy belofte verbreek het. Rembrandt het ontken dat hy ooit beloof het om met haar te trou en, na hy uitgevind het dat Geertje van Saskia se juwele verpand het, het hy (met behulp van Saskia se broer en hul bure), die hof oortuig om Saskia vir 12 jaar in 'n "spinhuis" in Gouda te laat opsluit, 'n gevangenis vir vroue waar die gevangenes oordag tekstiel moes spin. Rembrandt het hierdie tyd nie onaangedaan deurgebring nie; hy het in 1649 uiters min werke geproduseer.

[[Lêer:Rembrandt Harmensz. van Rijn 130.jpg|thumbduimnael|200pxlinks|left200px|Selfportret, 1658]]

Rembrandt het in hierdie tyd bo sy stand gelewe. Hy het dikwels eksotiese voorwerpe gekoop (soos kledingstukke) wat hy in sy skilderye sou gebruik. Hy het ook talle [[kuns]]werke op veilings gekoop, waaronder duur skilderye deur die beroemde Nederlandse skilder, Lucas van Leyden, vir wie Rembrandt groot bewondering gehad het. In 1656 kon hy nie meer sy verpligtinge nakom om die lenings vir sy huis af te betaal nie.<ref name=autogenerated1> Broos, B. (1999) Das Leben Rembrandts van Rijn (1606-1669). In: Rembrandt Selbstbildnisse, pbl. 80.</ref> Die burgemeester, Cornelis Jan Witsen, van wie die geld geleen is het versoek dat Rembrandt bankrot verklaar word. In 1658 is Rembrandt se besittings afgeveil om sy enorme skuld te betaal. Die inventaris bestaan steeds en bied 'n goeie insig om Rembrandt se besittings: buiten skilderye en tekeninge deur Ou Meesters, het hy ook borsbeelde van Romeinse keisers gehad, talle voorwerpe uit Asië (waaronder Japannese wapenrustings) en versamelings van natuurlike geskiedenis en minerale. Die veilings het egter teleurstellende pryse behaal en Rembrandt kon nie anders as om sy huis ook te verkoop nie. Hy is twee jaar toegestaan om 'n ander woning te soek en in 1660 het hy na 'n nederige huurwoning in Rozengracht in Amsterdam verhuis.

Die Amsterdamse Skildersgilde het 'n nuwe reël gemaak dat niemand in Rembrandt se situasie as skilder mag handel dryf nie. Om hierdie reël te omseil het Titus en Hendrickje in 1660 hul eie skilder- en kunshandel begin, met 'n ateljee op die Bloemgracht, waar Rembrandt as hul werknemer onverpoos kon bly skilder. In 1661 het die besigheid opdrag gekry om die werk vir nuwe stadsaal te voltooi, na die Govert Flinck, die oorspronklike skilder, gesterf het nog voor hy aan die opdrag kon begin. Rembrandt se ''Sameswering van Claudius Civilis'' is egter afgekeur en aan hom teruggestuur. Die bestaande werk is maar slegs 'n fragment van die oorspronklike.<ref>Clark 1974, ppbl. 60-61</ref> In hierdie tyd het Rembrandt sy laaste vakleerling in diens geneem, Aert de Gelder. In 1662 het hy verder groot opdragte gekry, waaronder [[Die Staalmeesters]].

[[Lêer:Rembrandt_Christ_in_the_Storm_on_the_Lake_of_GalileeRembrandt Christ in the Storm on the Lake of Galilee.jpg|thumbduimnael|leftlinks|''Christus in die storm op die meer van Galilea'', 1633. Steeds soek na dit in 1990 uit die Isabella Stewart Gardner-museum gesteel is.]]

In 'n brief aan Huyghens het Rembrandt geskryf oor wat hy hoop om met sy kuns te bereik: ''die meeste ende di naetuereelste beweechgelickheijt''. Dit is nie duidelik waarna hierdie "beweeglikheid" verwys nie: sommige meen dit verwys na emosie, terwyl ander glo dat dit na sy doele of materiaal kan verwys. Hoe dit ook al sy, Rembrandt het daarin geslaag om die aardlike en geestelike te vermeng soos min ander Westers kunstenaars kon.<ref>Hughes, pbl. 6</ref>

[[Lêer:Rembrandt Harmensz. van Rijn - The Abduction of Europa - Google Art Project.jpg|thumbduimnael|''Die ontvoering van Europa'', 1632. Hierdie werk word as 'n "skitterende voorbeeld van die 'goue tydperk' van skilderkuns tydens die [[Barok]]".<ref>Clough, pbl. 23</ref>]]

Lêer:Rembrandt_HarmenszRembrandt Harmensz._van_Rijn_ van Rijn -_The_Return_of_the_Prodigal_Son The Return of the Prodigal Son.jpg|''Terugkeer van die Verlore Seun'' (1669, Hermitage, Sint-Petersburg)

{{Verwysings|2}}

{{commonscatCommonsKategorie|Rembrandt}}

{{voorbladsterVoorbladster}}

[[Kategorie{{DEFAULTSORT:Nederlandse skilders|Van Rijn, Rembrandt]]}}