Diereriem: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Legobot (besprekings | bydraes)
k Verplasing van 1 interwikiskakels wat op Wikidata beskikbaar is op d:q40540
k Onderhoud, replaced: |left| → |links|, |right| → |regs| (2), class="prettytable" → class="wikitable", |thumb| → |duimnael| (3) using AWB
Lyn 1:
[[Beeld:St Marks Venice Clock.jpg|300px|rightregs|thumbduimnael|Astronomiese klok met die diereriem op die Sint Markusplein in [[Venesië]].]]
[[Beeld:Beit Alpha.jpg|300px|rightregs|thumbduimnael|Die diereriem in ’n sinagoge in [[Israel]] (6de eeu).]]
 
Die '''diereriem''' is ’n sowat 20 grade breë, denkbeeldige gordel aan die hemelruim waarlangs die [[son]], [[maan]] en [[planeet|planete]] skynbaar beweeg.
 
Die sterrehemel draai elke dag van oos na wes om ’n vaste pool. Nes die son elke dag op dieselfde plek sit, so keer die sterre elke jaar terug na dieselfde plek aan die hemelruim. Van die oudste bekende sterrebeelde is die twaalf van die diereriem. Aan hulle is ’n besondere betekenis geheg omdat hulle as 't ware die agtergrond vorm waarteen die son, maan en planete beweeg.
 
== Die ekliptika ==
[[Beeld:Gyroscope precession.gif|140 px|thumbduimnael|leftlinks|Presessie met ’n [[giroskoop]].]]
Die gordel van die diereriem (ekliptika) lê skeef op die hemel-ewenaar, die denkbeeldige lyn van die aarde se [[ewenaar]] tot in die oneindigheid getrek. Dié twee vlakke vorm ’n hoek van 23,5 grade: die "helling" van die ekliptika. As gevolg daarvan is slegs twee dae en nagte per jaar ewe lank, tydens die [[nagewening]]s: aan die begin van die herfs (in die [[Noordelike Halfrond]] die begin die lente; ongeveer [[21 Maart]]) op 0 grade Ram en aan die begin van die lente (in die Noordelike Halfrond die begin die herfs; ongeveer [[23 September]]) op 0 grade Weegskaal.
 
Line 12 ⟶ 13:
 
==Die belangrikheid van die presessie==
Terwyl hierdie presessie belangrik vir die sterrekunde is, is dit van weinig of geen belang vir die astrologie. Daarvoor is slegs die [[Planete in astrologie|planete]] van belang en hoe hulle skynbaar in ’n baan om die aarde beweeg. Volgens die ou Westerse astrologiese tradisies is die pad wat die son aflê in twaalf dele of tekens verdeel met elk ’n lengte van 30 grade. In die loop van die jaar beweeg die son deur al die tekens. Omdat die tekens hoofsaaklik diere of mense voorstel, word dié baan of gordel die diereriem genoem. Die enigste nielewende teken is die Weegskaal, wat eers later bygevoeg is. Aanvanklik is die skale van die weegskaal beskou as die kloue van die Skerpioen.
 
== Geskiedenis==
Line 19 ⟶ 20:
 
=== Hellenistiese astrologie ===
Die [[Hellenisme|Hellenistiese]] (Griekse) astrologie was ’n samesmelting van die Babiloniese en [[Egipte|Egiptiese]] astrologie. Dit was in dié tyd (vanaf die 4de eeu v.C.) dat die eerste astrologiese horoskope verskyn het.
 
===Indiese diereriem===
Die Indiese diereriem is direk van die Griekse stelsel afgelei in ’n tyd van intense kulturele kontak met Griekeland in die 2de tot 1ste eeu v.C. In die Hindoe-astrologie word die tekens ''rāshi'' genoem.
 
===Sjinese diereriem===
Line 28 ⟶ 29:
 
==Sterretekens en sterrebeelde==
{|class="prettytablewikitable"
!Naam
!Simbool
Line 131 ⟶ 132:
Ongeveer 2 000 jaar gelede het die son vanaf ongeveer [[21 Maart]] inderdaad in die sterrebeeld [[Ram (sterrebeeld|Ram)]] gelê, maar deur die presessie van die nagewenings het die lentepunt sedertdien 30 grade geskuif, wat beteken dat die son tans op dié datum in die [[Visse (sterrebeeld)|Visse]] lê. Binnekort sal dit in die [[Waterdraer (sterrebeeld)|Waterdraer]] lê.
 
Die Westerse astrologie hou by die oorspronklike indeling, waarvolgens die son aan die begin van die lente astrologies in die Ram lê. Die tekens dra dus steeds die name van sterrebeelde wat eeue gelede op ’n sekere tydstip in die pad van die son gelê het. Dis egter nie so belangrik nie, aangesien die astrologie werk met sektore van die hemelruim waaraan bepaalde eienskappe toegeken word, ongeag watter sterrebeeld daar lê.
 
Volgens die moderne indeling van die sterrebeelde is daar selfs een met die naam [[Slangdraer]] (''Ophiuchus'') wat nie tot die astrologiese diereriem behoort nie.