Moltrein: Verskil tussen weergawes

 

'n '''Moltrein''' ([[Engels]]: ''Underground, Subway, Tube'', [[Nederlands]]: ''Metro'') is 'n ondergrondse spoorwegvervoerstelsel in groot stede wat die middestad met die omliggende stedelike gebiede verbind. Dit bestaan uit 'n netwerk van lyne wat ondergronds in tonnels of bogronds op viadukte loop. Geen verkeer of ander spore kruis moltreinspore nie. Aan albei punte van 'n moltrein is 'n stuurkajuit sodat die trein in enige rigting kan beweeg. Gewoonlik is daar deure aan albei kante van die trein sodat passasiers op twee verskillende perrone kan afklim. Treine kan kort op mekaar volg omdat gevorderde sinjaalstelsels gebruik word. Hulle kan ook baie vinnig wegtrek en stilhou. Die moltrein is 'n vinnige, gerieflike vervoermiddel vir pendelaars vanaf verskillende voorstede na en van 'n stad of ander voorstede.

Die grootste moltreinstelsels (meeste passasiers) is:

|-

! width="30%" style="background:lightblue; color:black" |Stad

|[[Moskou]]

| 1935

|align="center"|3,2 miljard

|-

| [[Tokio]]

|1927

|align="center"| 2,6 miljard

|-

| [[New York]]

| 1904

|align="center"|1,9 miljard

|-

| [[Seoel]]

|1974

|align="center"|1,4 miljard

|-

| [[Meksikostad]]

| 1969

|align="center"| 1,4 miljard

|-

| [[Parys]]

|1900

|align="center"|1,2 miljard

|-

|[[Osaka]]

|1933

|align="center"|957 miljoen

|-

| [[Londen]]

| 1863

|align="center"| 866 miljoen

|-

|[[Hongkong]]

| 1979

|align="center"| 790 miljoen

|-

|[[Sint Petersburg|St. Petersburg]]

| 1955

|align="center"|721 miljoen

|}

 

== Moltreinstasies ==

Die moltreinstasies lê gewoonlik ondergronds. As die lyn op viadukte loop lê hulle gewoonlik bokant die grond. Passasiers gaan met [[hysbak|hysers]] of [[roltrap]]pe af/op na die moltreinstasie toe. Die perrone is gewoonlik op dieselfde hoogte van die vloer van die spoorwegwaens.<br />

'''Stede met die meeste moltreinstasies'''

|-

!width="25%" style="background:lightblue; color:black" | Stad

 

== Geskiedenis ==

 

Die eerste moltreinlyn ter wêreld is op die [[10 Januarie]] [[1863]] in [[Londen]] opgerig en is deur 'n [[stoomlokomotief]] getrek.

Die oorstap na elektrisiteit word al voltooi omdat die stoom en die roet die stasies en die reisigers daarop bevuil. Die eerste moltrein op die Europese vasteland is in [[1896]] in [[Boedapest]] (Hongarye) opgerig. Die eerste spoorlyn van die [[Paryse Metro]] is tydens die aanloop tot die Wêreldtentoonstelling van [[1900]] opgerig en 'n paar maande na die aanvang van die tentoonstelling ingehuldig.

|-

!width="20%" style="background:lightblue; color:black" |Geopen

{{Link FA|sl}}

{{Link GA|de}}

[[en:Rapid transit]]