Leo Tolstoi: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
+ Inligtingskas
No edit summary
Lyn 1:
{{Inligtingskas Persoon
| naam = Leo Tolstoi
| bynaam =
| beeld = L.N.Tolstoy Prokudin-Gorsky.jpg
| beeldbeskrywing =
| onderskrif = Leo Tolstoi in 1908. Portret deur Prokoedin-Gorski
| geboortenaam = Ljef Nikolajewitsj Tolstoi
Lyn 10:
| dood_datum = {{SDEO|1828|9|9|1910|11|20}}
| sterfteplek = Astapowo, Russiese Ryk
| ouers =
| titel =
| nasionaliteit = {{vlagland|Rusland|1858}}
| beroep = Romanskrywer, kortverhaalskrywer, dramaturg, essayis
| bekend = ''Oorlog en Vrede'', 1865–1869; ''Anna Karenina'', 1877; ''Die Koninkryk van God is in jou'', 1894; ''Opstanding'', 1899
| salaris =
| termyn =
| voorganger =
| opvolger =
| eerbewyse =
| party =
| godsdiens =
| huweliksmaat = Sofia Andrejewna Behrs
| kinders = 14
| webblad =
| handtekening = Leo Tolstoy signature.svg
}}
Lyn 31:
 
== Lewensloop ==
Tolstoi is uit 'n ou adellike familie gebore, op die landgoed Jasnaja Poljana naby Toela, omtrent 180  km suid van [[Moskou]]. Sy vader, graaf Nikolai Iljitsj Tolstoi, was 'n veteraan van die 1812-oorlog tydens die [[Napoleontiese Oorloë|Franse inval van Rusland]], en sy moeder was gravin Maria Nikolajewna. Sy ouers is oorlede toe Tolstoi nog klein was, en hy is deur ander familielede grootgemaak. Sy vroeë lewe op die landgoed het 'n sterk invloed op sy latere skryfwerk uitgeoefen, onder meer deur sy kennis van die lewe van arm boere. Hy het sy onderrig van besoekende tuisonderwysers ontvang en het baie gelees, insluitend werke uit [[Frans]], [[Duits]] en [[Engels]]. Hy het vroeg al 'n bewondering vir [[Aleksander Poesjkin|Poesjkin]] sowel as [[Jean-Jacques Rousseau|Rousseau]] ontwikkel.
 
[[Lêer:Fotothek df ps 0004025 Gärten - Parks ^ Villengärten ^ Gutshäuser - Herrenhäuser.jpg|thumbduimnael|links|240px|Tolstoi se huis op die landgoed Jasnaja Poljana]] Hy is op sestienjarige ouderdom na die Universiteit van Kazan gestuur, waar hy veral Oosterse tale gestudeer het, om hom vir 'n loopbaan in die diplomatieke diens voor te berei. Met sy terugkeer na die familielandgoed het hy 'n skool vir die kinders van arm boere gestig. Daar is nie veel oor die skool bekend nie, en dit het ook nie langer as 'n jaar of so bestaan nie. Tolstoi was toe 21 jaar oud.
 
Oor die volgende paar jaar lei Tolstoi 'n wilde lewe en maak groot skuld met dobbelary. In 1851 vergesel hy sy ouer broer Nikolai, wat 'n offisier in die Russiese leër was, na die [[Kaukasus]]. Hierna sluit hy self ook by die leër aan en word 'n kadet. Hy is deel van die Russiese magte wat in die Kaukasus teen die Tatare in hulle onafhanklikheidsoorloë veg. In die [[Krimoorlog]] is hy as bevelvoerder van 'n artilleriebattery betrokke by die verdediging van [[Sebastopol]]. In hierdie jare skryf Tolstoi al sy ''Kinderjare en Jeugjare'' en 'n eerste reeks verhale. Dit is nie moeilik om 'n uitgewer vir sy skryfwerk te kry nie en hy raak gou as skrywer bekend. Deur die verhale wat hy oor sy oorlogservaring skryf, word hy soms die ''eerste oorlogsverslaggewer'' genoem.
Lyn 41:
In die somer van 1862, terwyl hy by 'n hersteloord in Suid-Rusland is, bereik die nuus hom dat die polisie sy huis en skoolgebou binnegedring en groot verwoesting gesaai het. Dit het op bevel van die minister van binnelandse sake gebeur en was daarop gemik om inkriminerende of onwettige materiaal te ontdek. Daar is egter niks gevind waaroor Tolstoi aangekla kon word nie. Hy reageer met uiterste verontwaardiging hierop en skryf na sy tuiskoms 'n brief aan tsaar [[Aleksander II van Rusland|Alexander II]] om sy griewe te lug. Die brief word deur Tolstoi se vriende aan die hof in [[Sint Petersburg]] persoonlik aan die tsaar oorhandig.
 
[[Lêer:Tolstoy ploughing.jpg|duimnael|360px|Tolstoi agter die ploeg, deur [[Ilja Repin]]]]
In September 1862 trou Tolstoi skielik met die 18-jarige Sofia Andrejewna Behrs, dogter van die [[Kremlin]] se geneesheer. Met hierdie bykomende familielewe verloor Tolstoi gou sy belangstelling in sy skool, wat dan ook in 1863 sluit. Oor die volgende dertien jaar kry die egpaar elke jaar ’n kind. Tolstoi skryf ook sy beroemde roman ''Oorlog en Vrede''. Na die publikasie van die roman open Tolstoi weereens 'n skool. Hy ontwikkel 'n handboek vir die leesonderwys, wat 'n enorme sukses geword het. Daar word tussen een en twee mijoen eksemplare van die 1875-uitgawe verkoop. Intussen begin hy ook aan sy roman ''Anna Karenina'' werk, waarvan die eerste afleweringe vanaf 1877 in tydskrifte verskyn.
 
Hierna slaan Tolstoi 'n ander rigting met sy werk in. Hy fokus hoofsaaklik op geloof en skryf godsdiens-filosofiese traktate, en raak slaags met die [[Russies-Ortodokse Kerk]] omdat hy dink dat die eenvoudige boere die draers van die ware geloof was. Hy doen afstand van sy rykdom en bediendes, en begin 'n eenvoudige lewe lei. Hy bly wel op sy familielandgoed woon.
 
Met sy gesondheid gaan dit egter nie goed nie. In die herfs van 1910 probeer 'n heel verswakte Tolstoi om hom na 'n klooster êrens in die suide van Rusland terug te trek en daar op sy dood te wag. Maar hy kom nie so vêr nie. Op 20 November, na skaars 'n paar dae se reis, is hy in Astpowo in die huis van die stasiemeester aan [[longontsteking]] oorlede. 'n Groot groep nasionale en internasionale verslaggewers het hulle rondom die stasie versamel. Die dood van die beroemde skrywer was wêreldnuus. Tolstoi is in 'n eenvoudige graf op sy eie landgoed begrawe.
 
== Werk ==
Tolstoi se eerste werke was die gedeeltelik outobiografiese trilogie ''Kindertyd'' (1852), ''Jeugjare'' (1854) en ''Studentejare'' (1857), waarmee hy sy aangebore skrywerstalent deeglik tentoonstel. Baie van sy romans is relatief arm aan gebeurtenisse. Dit is die karakters self, en nie hulle dade nie, wat na aan die middelpunt van die verhale lê. Anders as sommige Russiese skrywers, soos [[Dostojefski]], beeld hy normale, gesonde en gebalanseerde mense uit, en hy fokus op hulle innerlike lewe. Sy realisme het ook 'n etiese sy, met dié dat hy gereeld oordele oor sy karakters se waardes uitspreek.
 
Tolstoi word algemeen as een van die grootse skrywers ooit beskou. Sy belangrikste werke het hulle krag behou, en word nog steeds deur die nuwe generasies gelees. Veral ''Oorlog en Vrede'' en ''Anna Karenina'' is monumente in die wêreldliteratuur.
Lyn 55:
=== Oorlog en Vrede ===
[[Lêer:Napoleons retreat from moscow.jpg|duimnael|links|250px|Napoleon se terugtog uit Moskou, deur Adolf Northern (1828–1876)]]
In die omvattende roman ''Oorlog en Vrede'' (1865-18691865–1869) word 'n lang reeks episodes uit die lewe van die Russiese volk tussen 1805 en 1812 uitgebeeld. Dit vind alles plaas teen die agtergrond van die Franse inval van Rusland, en strek van die geveg by Austerlitz tot met die terugtog van Napoleon na die brand van Moskou. Die pragtige realistiese beskrywings van veldslae word afgewissel met breedvoerige beskrywings van die lewe van die adel. Die verhaal ontwikkel op twee vlakke: die algemeen Russiese nasionale vlak, en die indiwiduele vlak. Historiese gebeurtenisse en indiwiduele lotsbestemming is nou met mekaar verbind. Tolstoi gebruik die historiese figure van Napoleon en Koetoezof om uiting te gee aan sy siening dat magtige mense nie noodwendig 'n bepalende invloed op die loop van die geskiedenis het nie. Die werklike verloop van sake word bepaal deur 'n groot groep mense wie se lewens mekaar deurkruis, en onvoorsiene en onverwagte situasies veroorsaak.
 
=== Anna Karenina ===
Lyn 70:
== Bronne ==
{{Commonskat|Leo Tolstoy}}
Hierdie artikel is 'n vertaling van die [http[://nl.wikipedia.org/wiki/Lev_Tolstoj:Lev Tolstoj|Nederlandse Wikipedia]]
 
{{DEFAULTSORT:Tolstoi, Leo}}