Britse Statebond: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
kNo edit summary
Lyn 10:
== Oorspronge ==
:''Hoofartikel: [[Geskiedenis van die Britse Ryk en Statebond]].''
Die Statebond het die [[Britse Ryk]] vervang, en sy oorspronge lê in die [[Rykskonferensie]]s van die laat [[1920s1920's]] (konferensies van Britse en koloniale eerste ministers het gebeur vanaf [[1887]]), waar die [[onafhanklikheid]] van [[self-regerende kolonie]]s en [[dominium]]s erken is, en is uiteindelik geformaliseer deur die [[Statuut van Westminster]] in [[1931]]. Die Statebond is geskep as 'n vereniging van vrye en gelyke state, en lidmaatskap was gebaseer op die gemene trou aan die Britse Kroon.
 
Ná die [[Tweede Wêreldoorlog]] is die Ryk stadig afgebreek, wat deels aan die groei van onafhanklikheidsbewegings in die onderdanige streke (mees belangrik in [[Indië]] onder die invloed van [[Mohandas Gandhi]]) toegeskryf kan word, asook die Britse Regering se verkrampte omstandighede as gevolg van die koste van die oorlog. [[Burma]] ([[1948]]) en [[Suid-Jemen]] ([[1967]]) was onder die paar vorige kolonies/protektorate wat nie tot die Statebond toegetree het by onafhanklikheidswording nie. Miskien die mees bekende groep vorige Britse kolonies, die [[Verenigde State]], is ook nie lid van die Statebond nie, omdat die onafhanklikheid van die VSA hierdie instelling met oor 'n honderd jaar voorafgaan. Die [[Republiek van Ierland]] was 'n lid, maar het die Statebond verlaat met [[republiek]]wording in [[1949]].
Lyn 16:
Die kwessie van republiekstatus binne die Statebond is eers in [[1950]] opgelos toe daar ooreengekom is, volgens 'n formule voorgestel deur Kanadese [[Eerste Minister]] [[Louis St. Laurent]], dat Indië 'n lid mag bly ten spyte van haar huidige republiekgrondwet<sup>1</sup>. (Voorheen het Ierland en Burma die Statebond verlaat na republiekwording.) Hierdie besluit, soos uiteengesit in die ''London Declaration'', het toegelaat dat lede die Britse monarg as [[Hoof van die Statebond]] aanvaar ongeag van hulle binnelandse grondwetlike opset, en word deur baie gesien as die begin van die moderne Statebond.
 
Soos die Statebond gegroei het, het Brittanje en die vorige "blanke Dominiums" informeel (en meestal veragtend) bekend geraak as die [[Wit Statebond]], spesifiek wanneer hulle met die armer, meestal nie-blanke Statebondslede verskil het oor verskeie kwessies by die [[Statebond Regeringshoofde]]-ontmoetings. Aantygings dat die "Wit Statebond" ander belange as spesifiek die Afrika Statebondnasies het, asook beskuldigings van [[rassisme]] en [[kolonialisme]] het gereeld voorgekom gedurende debatte oor [[Rhodesië]] in die [[1970s1970's]], die oplegging van [[sanksie]]s teen die [[apartheid]]sera [[Suid-Afrika]] in die [[1980s1980's]], en meer onlangs oor die kwessie van om druk uit te oefen vir demokratiese hervorming in [[Nigerië]] en later [[Zimbabwe]] in onlangse jare.
 
== Sport ==