Wonderboom-natuurreservaat: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
No edit summary
No edit summary
Lyn 5:
|beeld = Wonderboom2.jpg
|beeld_byskrif = Die Wonderboom in die Wonderboom-natuurreservaat
|kaart =
|kaart_byskrif =
|land = [[Suid-Afrika]]
|provinsie = [[Gauteng]]
Lyn 12:
|duimdrukkerkaart = Gauteng
|duimdrukkeretiketposisie = links
|duimdrukkerkaartgrootte =
|duimdrukkerkaartbyskrif =
|breedtegraad = 25
|breedtegraad_m = 41
Lyn 24:
|oppervlak = 200 ha
|openingsjaar = 1949
|besoekerstal =
|besoekersjaartal =
|bestuursliggaam = [[Tshwane|Tshwane Metropolitaanse Munisipaliteit]]
|webblad = [http://www.tshwane.gov.za/Services/Nature%20Conservation/Pages/Wonderboom-Nature-Reserve.aspx Wonderboom-natuurreservaat]
}}
 
'''Wonderboom-natuurreservaat''' is geleë in die noordelike deel van [[Pretoria]], weerskante van die [[Magaliesberg]]. Hierdie 200 &nbsp;ha<ref>{{cite web|url=http://www.tshwane.gov.za/Services/Nature%20Conservation/Pages/Wonderboom-Nature-Reserve.aspx |title=Wonderboom Nature Reserve |publisher=www.tshwane.gov.za |accessdate=23 Junie 2014}}</ref> reservaat is bekend vir sy reuse ''Ficus salicifolia'', 'n [[wonderboomvy]] bekend as die "Wonderboom". Op 28 Desember 1949 het die stadsraad van Pretoria ‘n terrein rondom die boom en op beide oewers van die Apiesrivier tot natuurreservaat verklaar. Ook die bouval van Fort Wonderboom, ‘n oorblyfsel uit die [[Tweede Vryheidsoorlog]], lê in die park. Argeoloë het oorblyfsels uit die [[ystertydperk|Yster-]]- en [[steentydperk|Steentydperke]] rondom die boom opgegrawe.
 
== Die Wonderboom ==
Die Wonderboom in die Wonderboom-natuurreservaat is ‘n nasionale gedenkwaardigheid. Hierdie beroemde wildevyeboom, ''[[Wonderboomvy|Ficus salicifolia]]'', is minstens 700 jaar oud en groei op die noordelike helling van die Wonderboomrif, ‘n uitloper van die [[Magaliesberg]]e. Waar die takke die vrugbare grond geraak het, het nuwe dogterstamme ontwikkel. Hierdie proses het voortgesit sodat daar nou 13 duidelike stamme oor 1,5 &nbsp;ha staan. Die takke sprei uit oor ‘n gebied met ‘n deursnee van 50 &nbsp;m. Die moederstam is 4 &nbsp;m in omtrek en meer as 20 &nbsp;m hoog. Afgesien van sy besondere hoogte vir ‘n wildevyeboom, maak die manier waarop die boom homself voortplant ‘n unieke natuurverskynsel.
 
Omdat die boom so merkwaardig is, het die oorspronklike bewoners van die Magaliesberge dit as heilig beskou. Veral nadat ‘n kaptein daar begrawe is. In 1836 het [[Hendrik Potgieter]] en sy trekgeselskap daar uitgespan en die naam aan die boom gegee. Later het ander trekgeselskappe ook daar kamp opgeslaan. Daarom is die boom en omgewing belangrik vir die inwoners van Suid-Afrika wat hulle met die geskiedenis van die Voortrekkers identifiseer. Jare lank is [[Geloftedag]] in die skadu van die boom gedenk.
 
Totdat ‘n brand in [[1870]] skade aan die uitgebreide boom aangerig het, kon ‘n duisend mense in sy skadu sit. Volgens rekords was die boom ook op ‘n tyd groot genoeg om skaduwee te maak vir 22 ossewaens met 20 osse aan die voorkant van elke wa.
 
Die boom is [[1985]] in kwarantyn geplaas nadat dit deur 'n swamsiekte getref en omhein is om te keer dat die swam versprei. Die swam is uitgeroei en in [[2003]] is die kwarantyn opgehef.
Lyn 46:
[[Lêer: Fort Wonderboompoort, kwartiere.jpg|duimnael|Voormalige dienskamers en woonkwartier van Fort Wonderboompoort in die Wonderboom-natuurreservaat]]
 
== Dierelewe ==
Wonderboom-natuurreservaat het 'n groot aantal [[Klipdassie|klipdassies]] wat in grotte teen die [[Apiesrivier]] woonagtig is. Hulle is 'n bron van kos vir 'n broeipaar [[witkruisarend|witkruisarende]]e wat nes gemaak het op 'n rotslys en wat dikwels gesien word waneerwanneer hulle sirkel oor die reservaat. Die reservaat is ook die tuiste vir 'n paar klein boksoorte, ape, en 'n groot verskeidenheid voëls.
 
== Fort Wonderboompoort ==
Die ruïnes van Fort Wonderboompoort is geleë op die Wonderboomkoppie. Die fort was een van vier forte wat gebou is deur die voormalige [[ZAR|Zuid-Afrikaansche Republiek]] om Pretoria te verdedig teen die Britse magte aan die einde van die 19de eeu. Die fort was nooit gebruik nie, en is later opgeblaas, waarskynlik in opdrag van die Eerste Minister [[Jan Smuts]], aan die begin van die [[Tweede Wêreldoorlog]], sodat dit nie deur die opposisie gebruik kon word nie.
 
== Argeologiese terreine ==
Aan die voet van die koppie, naby die Wonderboom, is daar 'n belangrike ystertydperkterrein. Aan die oostekant van die Wonderboomnek in die Magaliesberg is een van ons land se belangwekkendste steentydperkterreine. Die grootste enkele versameling van klip-artefakte in Afrika is hier blootgelê, met bewyse van vroeë, middel en laat steentydperkse nedersettings. Handbyle, skrapers, kloofbyle en pylpunte uit elke tydperk is hier gevind.<ref>{{cite web|url=http://www.bronberger.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=2224:wonderboom-sedert-steentydperk-al-n-uitspanplek&catid=50:toeka-se-dae&Itemid=76 |title=Wonderboom sedert Steentydperk al 'n uitspanplek |publisher=www.bronberger.co.za |accessdate=23 Junie 2014}}</ref>
 
== Fasiliteite en aktiwiteite ==
Die reservaat het piekniek fasiliteite en kan besoek word tussen 07:00 en 18:00 (ingang slegs tot 16:00).
 
== Eksterne skakels ==
* [http://www.tshwane.gov.za/Services/Nature%20Conservation/Pages/Wonderboom-Nature-Reserve.aspx Die Wonderboom-natuurreservaat]
* [http://www.places.co.za/html/wonderboomnr.html Die Wonderboom]