Edik van Nantes: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Hansjoseph (besprekings | bydraes)
k Clemens, nie Clement nie.
No edit summary
Lyn 1:
[[FileLêer:Édit de Nantes. Page 24 - Archives Nationales - AE-II-763.jpg|thumbduimnael|Edik van Nantes]]
 
Die '''Edik van [[Nantes]]''' was op [[13 April]] [[1598]] deur [[Hendrik IV van Frankryk]] afgekondig, en het aan [[Frankryk|Franse]] [[Protestantisme|Protestante]] (ook bekend as [[Hugenote]]) aansienlike [[reg]]te gegee in 'n [[Katolisisme|Katolieke]] nasie. Die groot oorweging was burgerlike eenheid, en die [[Edik]] het siviele en religieuse eenheid geskei, sommige Protestante vir die eerste keer as meer as blote skeurmakers en [[ketter]]s behandel en die weg gebaan vir sekularisme en verdraagsaamheid. Deur 'n algemene [[vryheid van gewete]] aan individue te bied het die edik baie spesifieke toelae aan die Protestante gebied: 'n amnestie, die herinstelling van hul burgerlike regte, insluitend die reg om in enige veld of vir die Staat te werk, en om griewe direk na die koning te kan bring. Die Protestante is een honderd plekke van veiligheid toegeken, soos [[La Rochelle]].
 
Die Edik was grootendeelsgrotendeels ingevoer om die aanhoudende en verwoestende [[Franse Geloofsoorloë]] te beëindig. Hendrik IV het persoonlike redes ook gehad om die Edik te ondersteun: todattotdat hy die troon bestyg het, was Hendrik self 'n Protestant gewees, en was simpatiek met hul oortuigings — hy het bekeer sodat hy die koning kon word, en het bekendelik gesê, "[[Parys]] is 'n Mis werd." Die Edik het geslaag daarin om vrede en interne eenheid weer te herstel vir baie jare.
 
Die oorspronklike Wet, geteken op [[30 April]], wat die Edik afgekondig het, het verdwyn. Die enigste teks wat in die ''[[Archives Nationales]]'' in [[Parys]] behoue gebly het, is 'n korter dokument wat deur die geestelike stand en Parlement van Parys verander is, wat geteken en geseël is in [[1599]]. Die inhoud van die eerste edik is bekend, danksy 'n afskrif wat vir veilige bewaring na die Protestante [[Genève]] in [[Switserland]] gestuur is.
 
Die Edik van [[Nantes]] wat Hendrik onderteken het bestaan uit vier basiese tekste, insluitend die kernteks van meer as 90 artikels, wat grootliks gebasseergebaseer is op onsuksesvolle vredesverdrae wat gedurende die onlangse onluste uitgewerk is. Daar was ook 56 "partikuliere" (geheime) artikels wat Protestantse regte en verantwoordelikhede behandel het, wat goed gewaarborg het soos die beskerming van die Franse staat teen die [[Inkwisisie]] tot Franse Protestante wat in die buiteland gereis het. "Hierdie kruisig my," het [[Pous Clemens VIII]] geprotesteer ná hy die Edik gehoor het.
 
In werklikheid het die edik Katolisisme as die bestaande geloof in Frankryk behou: Protestante was nie verskoon van hul [[tiende]] betaal, en moes die [[Katolieke vakansiedae]] en beperkings aangaande troue respekteer. Protestantse geloofsvryheid was beperk tot sekere geografiese areas, buite die stadsmure. Die Edik het slegs Protestantse en Katolieke samelewing aangespreek; [[Judaïsme|Jode]] en [[Moslem]]s was nie ingesluit nie: die Moslems was byvoorbeeld in [[1610]] uit [[Frankryk]] verban.
 
== Opheffing ==
[[Lêer:Château Nantes 25.JPG|thumbduimnael|rightregs|250px|Die kasteel van die hertogin van Bretagne in Nantes, waar die Edik uitgevaardig is.]]
In [[1685]] het [[Lodewyk XIV van Frankryk|Lodewyk XIV]] die Edik teruggetrek en Protestantisme onwettig verklaar deur die [[Edik van Fontainebleau]]. Hierdie '''[[Terugroeping van die Edik van Nantes]]''', soos dit beter bekend is, het baie skade aangerig: alhoewel die geloofsoorloë nie weer opgevlam het nie, het baie Protestante besluit om Frankryk te verlaat en na [[Groot-Brittanje]], [[Duitsland]] en die [[Nederlandse Republiek]] te verhuis. Hierdie eksodus het Frankryk van baie van sy bes-ervare en hardwerkende individue beroof, wie van nou af Frankryk se bure sou bevoordeel. Die terugroeping van die Edik van [[Nantes]] het ook die beeld van Lodewyk XIV buite die land aangetas, wat Protestante nasies rondom Frankryk selfs nog meer vyandig gemaak het.