Staat: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Lyn 14:
Die grondgebied bepaal die geografiese sone waar die staat sy bevoegdhede kan uitoefen. Een van die belangrikste bekommernisse van 'n staat is die afbakening van sy territorium. Dit geld op land, ter see, sowel as in die lug. Hierdie bepaling staan as die territorialiteitsbeginsel bekend.
Vir ouder state is die bepaling van grense nie 'n probleem nie. Vir nuwer state, wat hul grense byvoorbeeld na die koloniale periode gekry het, of nog meer onlangs, wat deel van die [[Sowjetunie]] was, is dit egter nie so voor die hand liggend nie. Buiten dit word sekere elemente van afbakening gereeld betwis,
=== Bevolking ===
Die bevolking bestaan uit onderdane van die staat. Hierdie onderdane bestaan uit een of meer volke of [[nasie]]s. Die begrip ''nasionaliteit'' word gebruik om aan te dui dat 'n persoon 'n onderdaan van 'n bepaalde staat is, ongeag of dié staat sy gesag oor 'n enkele of 'n aantal volke en nasies uitoefen.
Hoewel die Westerse wêreld van die 21ste eeu dit byna as vanselfsprekend beskou dat 'n staat één nasie saambind en verteenwoordig, is dit nie altyd die geval nie. Baie state, soos Suid-Afrika, is meervolkige of plurale state. As 'n staat een nasie saambind, word
=== Politieke en wetlike organisasie ===
Politieke en wetlike organisasie is nodig om die behoud en die kontinuïteit van die staat op sy grondgebied te verseker. Hierdie organisasie toon drie kenmerke: morele persoonlikheid, soewereiniteit en die uitoefening van
==== Morele persoonlikheid ====
Die staat is 'n entiteit, voorsien van magte en regte, met 'n eie en onafhanklike bestaan t.o.v. sy lede, en in die besonder van sy bestuurders. Die staat is permanent: die veranderinge wat by die samestelling daarvan opduik het geen invloed op sy bestaan of op die duur van sy besluite nie.
==== Soewereiniteit ====
'n Staat is soewerein as hy nie sy gesag van 'n ander sosiale organisasie ontvang nie en daar geen ander sosiale groep is wat bokant die staat gestel is nie. Die staat is soewerein, beide op internasionale gebied en die interne bestel. Soewereiniteit kan egter vrywillig ingeperk word. Dit is onder andere die geval by [[Niue]] en die [[Cookeilande]], wat [[Nieu-Seeland]] gevra het om hul buitelandse sake te reël.
==== Uitoefening van mag ====
Die magte van die staat kan in twee groot kategorieë verdeel word:
* Die mag om die samelewing te organiseer: die staat kan aan die hand van wetlike bepalings die aktiwiteite van sy burgers reguleer.
* Die mag om op sekere inisiatiewe te neem: so lewer die staat dienste en goedere aan die gemeenskap (hierdie funksie is tans belangriker as in die 19de eeu).
{{Saadjie}}
| |||