Walter Sisulu: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
{{commonscat}}
No edit summary
Lyn 1:
{{Ampsbekleër Inligtingraampie
|naam = Walter Max Ulyate Sisulu
|beeld =
|beeldgrootte = 240px
|kleinbeeld =
|byskrif =
|orde = Sekretaris-generaal van die [[African National Congress]]
|termyn_begin = [[1949]]
|termyn_einde = [[1954]]
|visepresident =
|vise-eersteminister =
|adjunk =
|president =
|eersteminister =
|voorganger = [[James Arthur Calata]]
|opvolger = [[Oliver Tambo]]
Lyn 18:
|termyn_begin2 = Julie [[1991]]
|termyn_einde2 = [[1994]]
|visepresident2 =
|vise-eersteminister2 =
|adjunk2 =
|president2 =
|eersteminister2 =
|voorganger2 = [[Nelson Mandela]]
|opvolger2 = [[Thabo Mbeki]]
|orde3 =
|termyn_begin3 =
|termyn_einde3 =
|visepresident3 =
|vise-eersteminister3 =
|adjunk3 =
|president3 =
|eersteminister3 =
|voorganger3 =
|opvolger3 =
|orde4 =
|termyn_begin4 =
|termyn_einde4 =
|visepresident4 =
|vise-eersteminister4 =
|adjunk4 =
|president4 =
|eersteminister4 =
|voorganger4 =
|opvolger4 =
|geboorte_datum = [[18 Mei]] [[1912]]
|geboorte_plek = [[Ngcobo|Engcobo]], [[Transkei]]
|sterfte_datum = [[5 Mei]] [[2003]]
|strefte_plek =
|kiesafdeling =
|party = [[African National Congress]]
|eggenoot = [[Albertina Sisulu]]
|proffessie =
|geloof =
|handtekening =
|voetnotas =
}}
 
'''Walter Max Ulyate Sisulu''' ([[18 Mei]] [[1912]], [[Engcobo]] – [[5 Mei]] [[2003]]) was 'n [[Suid-Afrika]]anse anti-[[apartheid]]saktivis en lid van die [[African National Congress|ANC]].
 
== Familie en opvoeding ==
Walter Sisulu is op 18 Mei 1912 op Engcobo in die [[Transkei]] gebore as die seun van [[Alice Mase Sisulu]], 'n huishoudster, en Victor Dickinson, 'n wit staatsamptenaar. Hy het by sy ma se familie in [[Qutubeni]] en [[Cofimvaba]] grootgeword, waar hy op vyftienjarige leeftyd standerd vier voltooi het en daarna na [[Johannesburg]] is om as 'n mynwerker te gaan werk.
 
[[FileLêer:Sisulu wedding with mandela and lembede.JPG|thumbduimnael|leftlinks|Walter Sisulu is in [[1944]] met [[Albertina Sisulu|Albertina]] getroud]]
Hy was egter te jonk om in diens geneem te word en het een werk ná die ander gehad voordat hy 'n eiendomsagentskap op die been gebring het wat hom onafhanklik gemaak het. Die agentskap het mettertyd ontwikkel in 'n plek waar desperate swartmense aangeklop het om hulp en waar baie vir weerstandsorganisasies gewerf is. Nelson Mandela was een van die mense wat by Sisulu opgedaag het om hulp te soek. Sisulu het die jong Mandela onder sy vlerk geneem en 'n lewenslange vennootskap is gebore wat 'n sentrale rol in die stryd teen apartheid sou speel. Die seun van Victor Dickenson, 'n blanke magistraat<ref name=ANC-biography /> en Alice Manse Sisulu, 'n [[Xhosa]]-vrou.<ref name=ANC-biography> [http://www.anc.org.za/ ANC], [http://www.anc.org.za/people/sisulu_wmu.html Walter Max Ulyate Sisulu], besoek op 19 Augustus 2007</ref> In [[1928]] het hy die sendingskool waar hy 'n leerling was verlaat om in Johannesburg te begin werk, eers as arbeider, en later as eiendomsagent.
 
Hy is in [[1944]] met [[Albertina Sisulu|Albertina]] getroud. Die egpaar het vyf kinders van hulle eie gehad en nog vier ander aangeneem. Sisulu se vrou en kinders het ook aktief deelgeneem aan die vryheidstryd teen apartheid. Sedert 1994 is van sy kinders in hoë poste aangestel, onder andere by die [[SABC]] en in die kabinet.
 
== ANC-aktivis ==
Lyn 73:
In [[1952]] is Sisulu 'n [[opgeskorte vonnis]] opgelê vir sy rol in die beplanning van die "Defiance Campaign". Daarna reis hy deur Europa en besoek die [[Sowjetunie|USSR]] en [[Sjina]] as ambassadeur van die ANC. Gedurende die volgende tien jaar is hy sewe keer in die tronk gegooi.
 
Op [[12 Junie]] [[1964]], na die [[Rivonia-verhoor]] ([[1963]] - [[1964]]1963–1964), is hy, Mandela, en ander senior ANC-lede tot lewenslange gevangenisskap gevonnis en op [[Robbeneiland]] opgesluit.
 
Van 1956 tot 1961 het hy tereggestaan op aanklagte van [[hoogverraad]] (dit sluit in sy aanhouding sonder verhoor in 1960). In 1961 is hy as eerste politieke kommissaris tot die beheerraad van die nuut gestigte [[Umkhonto WeSizwe]] verkies. In die volgende twee jaar is hy verskeie kere in hegtenis geneem of onder huisarres geplaas voordat hy tot ses jaar gevangenisstraf veroordeel is. Op 19 April 1963 het hy egter ondergronds gegaan hangende 'n appèl teen die vonnis, maar is op 11 Julie van daardie jaar is hy saam met agt ander leiers van die vryheidstryd by Lilliesleaf Farm in Rivonia in hegtenis geneem en onder die 90-dae-wet van destyds aangehou.
 
Intussen het hy ook verder begin studeer en geskryf - insluitende artikels oor nasionale helde vir die swart pers - met die oog daarop om massaveldtogte op 'n landwye skaal te beplan en om strategieë vir die teenstaan van apartheid te formuleer.
 
Sy grootste oomblik was ongetwyfeld tydens die Rivonia-verhoor van 1963/1964, toe die beskuldigdes besluit het dat Sisulu die aangewese persoon was om die gevreesde staatsaanklaer Percy Yutar as hoofgetuie vir die verdediging aan te durf. Sisulu het hom onder die vyf-dae-lange kruisverhoor so goed van sy taak gekwyt dat die regter, wat aanvanklik openlik aan die kant van die aanklaer was, die gewisse doodsvonnis vir agt van die tien hoofaangeklaagdes versag het tot lewenslange tronkstraf (die ander twee is vrygespreek).
 
In 1964 is Sisulu saam met Mandela en andere na Robbeneiland gevlieg, waar hy byna drie dekades lank aangehou is. Hy is later oorgeplaas na die [[Pollsmoor-gevangenis]], vanwaar hy in Oktober [[1989]] vrygelaat is. Daarna het hy by die ANC se hoofkwartier, Shell House, gewerk saam met onder andere die destydse sekretaris-generaal, [[Cyril Ramaphosa]]. In 1991 het hy 'n versoeningsrol gespeel toe hy by die ANC se kongres in Durban vir die amp van ondervoorsitter van die ANC gestaan het, sodat 'n verdeling tussen [[Thabo Mbeki]] en [[Chris Hani]] - die ander kandidate vir die amp - omseil kon word.
 
Onder Sisulu se leiding het die ANC in 'n goed georganiseerde en doeltreffende vryheidsbeweging verander - wat die onderdrukking deur die apartheidsregering uitgelok het; wat die ANC ondergronds sou dryf; en die begin van die einde van die apartheidsbewind aangekondig het. Saam met sy kollegas het hy die "Freedom Charter" (Vryheidshandves) help opstel. Hy het ook 'n kultuur van openlike debat in die Nasionale Uitvoerende Komitee van die ANC bevorder. Sy statuur as nasionale leier is versterk deur sy reputasie as 'n man van onbesproke integriteit, waardigheid en toewyding aan die beginsels van demokrasie.
 
== Toekennings ==
Lyn 99:
'n Gedenkdiens vir "Tata Sisulu" is ook by die kerk van St Martin-in-the-Fields in Londen gehou, terwyl die Britse minister van buitelandse sake, Jack Straw, tydens sy besoek aan Suid-Afrika 'n gedenkdiens in Pretoria bygewoon het. In sy huldeblyk het oud-president Mandela gesê dat 'n deel van hom met "Xhamela" se dood weggeval het, terwyl president Thabo Mbeki hom beskryf het as "Suid-Afrika se geliefde vriend en staatsman van bevryding".
 
Sisulu het self gesê dat hy graag onthou sou wou word as 'n man wat hom toegewy het aan die stryd vir die mense. Dat hy wel hierdie ideaal bereik het, word weerspieël in die verklaring van die ANC met sy dood dat Walter Sisulu een van die reuse van die stryd teen apartheid was. By sy begrafnis het die Amerikaanse sangeres Brenda Joyce die lied ''My Living Shall Not Be In Vain'' gesing - 'n lied wat ook by die begrafnis van die Amerikaanse burgerregteleier [[Martin Luther King Jr.]] gesing is.
 
== Verwysings ==
Lyn 105:
 
== Eksterne skakels ==
{{commonscatCommonskat}}
* "[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/297039.stm Obituary: Walter Sisulu]" - Lewensskets van oorledene, BBC-nuus, gedateer Maandag, 5 Mei 2003
* "[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/3002619.stm Anti-apartheid fighter Sisulu dies]" - BBC-nuusartikel, gedateer Dinsdag, 6 Mei 2003