Christiaan Hendrik Persoon: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Lyn 1:
{{Inligtingskas Persoon
| naam = Christiaan Hendrik Persoon
| bynaam =
| beeld = Christiaan Hendrik Persoon.jpg
| beeldbeskrywing =
| onderskrif =
| geboortenaam =
| geboortedatum = [[1 Februarie]] [[1761]]
Lyn 10:
| dood_datum = [[16 November]] [[1836]]
| sterfteplek = [[Parys]], [[Frankryk]]
| ouers =
| titel =
| nasionaliteit =
| beroep = Mikoloog en botanikus
| bekend = Grondlegger van sistematiese mikologie
| salaris =
| termyn =
| voorganger =
| opvolger =
| eerbewyse =
| party =
| godsdiens =
| huweliksmaat =
| kinders =
| webblad =
| handtekening =
}}
 
'''Christiaan Hendrik Persoon''' (* [[1 Februarie]] [[1761]] in [[Stellenbosch]], [[Kaapkolonie]]; † [[16 November]] [[1836]] in [[Parys]], [[Frankryk]]) was 'n mikoloog (swamkundige) en botanikus. Persoon het wêreldwyd bekendheid verwerf as die grondlegger van sistematiese mikologie (die studie van swamme) en word saam met sy tydgenoot Elias Magnus Fries as die vader van moderne [[swam]]kunde beskou. Sy botaniese outeursafkorting is '''''Pers.'''''
 
== Lewe en werk ==
=== Vroeë lewe ===
Christiaan Hendrik Persoon is op [[1 Februarie]] [[1761]] op [[Stellenbosch]] gebore as die derde kind van Christian Daniel Persoon, 'n Duitse immigrant uit [[Pommere]] en sy vrou, Elizabeth Wilhelmina Groenwald, 'n boorling van Nederland.<ref>A.O. Chater en R.K. Brummitt: ''Subspecies in the works of Christiaan Hendrik Persoon''. In: ''Taxon'', 15 (4), 1966, bl. 143-148</ref> Sy ma is enkele weke ná sy geboorte oorlede. Toe Christiaan dertien jaar oud was, is hy deur sy pa na [[Europa]] gestuur om daar sy opleiding te ontvang. Een jaar later is sy pa oorlede.
 
=== Opleiding ===
Line 37 ⟶ 38:
 
=== Latere lewe ===
[[Lêer:Persoonia levis oatley 2 email.jpg|thumbduimnael|regs|220px|''Persoonia levis'']]
In 1802 het Persoon hom in Parys gevestig waar hy die res van sy lewe deurgebring het. In 'n minder gegoede buurt van die Franse hoofstad het hy 'n vertrek op die sesde verdieping van 'n huis gehuur. Persoon was blykbaar ongetroud, werkloos en het 'n teruggetrokke bestaan in armoede gevoer, alhoewel hy met botanici dwarsoor Europa gekorrespondeer het. Vanweë sy moeilike finansiële situasie het hy ingestem om sy [[herbarium]] aan die Huis van Oranje te skenk, in ruil vir 'n lewenslange pensioen.<ref>R.H. Petersen: ''Some brief reflections on C.H. Persoon''. In: ''Kew Bulletin'', 31 (3), 1977, bl. 695-698</ref> Sy versameling maak tans deel uit van die ''Nationaal Herbarium Nederland'' in Leiden.
 
In 1834 het Persoon voorgestel om ook sy biblioteek en sy versamelings aan die Nederlandse koningshuis te skenk. Sy voorstel is aanvaar, en toe Persoon in 1836 in Parys oorlede is, is sy biblioteek, manuskripte en sy versameling gedroogde plante by sy herbarium in Leiden gevoeg. Persoon is in die Paryse begraafplaas [[Père-Lachaise-begraafplaas|Père-Lachaise]] ter ruste gelê.
 
=== Akademiese loopbaan ===
Dit is nie bekend wie of wat Persoon se belangstelling in plantkunde gewek het nie. Sy vroegste werk, ''Abbildungen der Schwämme'' ("Afbeeldings van swamme"), is in drie boekdele in 1790, 1791 en 1793 gepubliseer. Tussen 1805 en 1807 het twee boekdele van sy ''Synopsis plantarum'' verskyn, 'n gewilde werk waarin meer as 20&nbsp;000 [[spesie]]s van alle plantsoorte beskryf word.
 
Dit is nie bekend wie of wat Persoon se belangstelling in plantkunde gewek het nie. Sy vroegste werk, ''Abbildungen der Schwämme'' ("Afbeeldings van swamme"), is in drie boekdele in 1790, 1791 en 1793 gepubliseer. Tussen 1805 en 1807 het twee boekdele van sy ''Synopsis plantarum'' verskyn, 'n gewilde werk waarin meer as 20&nbsp;000 [[spesie]]s van alle plantsoorte beskryf word.
 
Meer belangrik was sy baanbrekerswerk oor swamme, 'n studieveld waaraan hy 'n aantal werke gewy het. Die eerste publikasie, ''Synopsis methodica fungorum'', het in 1801 verskyn. Dit was die beginpunt vir die nomenklatuur van Uredinales, Ustilaginales en die Gasteromycetes. In 1815 is Persoon as korresponderende lid van die Koninklike Sweedse Akademie van Wetenskappe verkies. Maar vreemd genoeg is hy nooit by enige wetenskaplike instelling aangestel nie.
Lyn 60:
 
== Verwysings ==
{{verwysingsVerwysings}}
 
{{DEFAULTSORT:Persoon, Christiaan Hendrik}}