France Prešeren: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
+ Inligtingskas
k DEFAULTSORT met spesiale karakters; +Gaan taal na
Lyn 1:
{{Gaan taal na}}
{{Inligtingskas Persoon
| naam = France Prešeren
| bynaam =
| beeld = France Prešeren-foto1.jpg
| beeldbeskrywing =
| onderskrif =
| geboortenaam =
| geboortedatum = [[3 Desember]] [[1800]]
| geboorteplek = Vrba, Carniola, [[Heilige Romeinse Ryk]] (tans [[Slowenië]])
| sterfdatum = {{SDEO|1800|12|3|1849|2|8}}
| sterfteplek = Kranj, [[Keiserryk Oostenryk]] (tans Slowenië)
| ouers =
| titel =
| nasionaliteit = {{vlagland|Oostenryk|ryk}}
| beroep = Digter en prokureur
| ander =
| bekend = ''Krst pri Savici''<br />''O Vrba''<br />''Sonetje nesreče''<br />''Sonetni venec''<br />''Zdravljica''
| salaris =
| termyn =
| voorganger =
| opvolger =
| eerbewyse =
| party =
| religie =
| huweliksmaat =
| kinders =
| webblad =
| handtekening =
}}
 
'''France Prešeren''' ([[3 Desember]] [[1800]] - [[8 Februarie]] [[1849]]) was 'n [[Slowenië|Sloweense]] [[digter]]. Sy energieke en emosionele, tog nie kraslik<!-- WAT? --> sentimentele, lirieke het hom die hoofverteenwoordiger gemaak van die [[Romantiek]] in Slowenië.
 
France Prešeren word beskou as die leidende Sloweense digter met erkenning wat verder strek as nasionale vlak; hy word beskou as 'n uitmuntende [[Europa|Europese]] romantikus.
 
Hy is in die Sloweense dorpie [[Vrba]] gebore, die kind van 'n plattelandse familie. Sy ma wou gehad het dat hy 'n predikant word, maar hy het nooit daardie veld betreëbetree nie. Hy het eers filosofie en later regte studeer by die universiteit in [[Wene]]. Nadat hy sy [[Ph.D.]] in regte verwerf het, het hy 'n pos aanvaar as assistent in 'n regsfirma in die Oostenrykse provinsiale hoofstad [[Ljubljana]] (toe ''Laibach''). Hy het nooit 'n onafhanklike prokureur geword nie.
 
Prešeren het gedig in sy vry tyd. Sy bekendste werk, ''Sonetni Venec'' ('n Ryker van [[Sonnet]]te), is geïnspireer deur sy ongeluk in liefde met Julija Primic (ver-Duits as "Julia Primitz") en die dood van sy vriend, die digter [[Matija Čop]] (Matthias Tschop). ''Sonetni Venec'' is in 'n vreemde formaat geskryf: die laaste lyn van 'n sonnet word die eerste lyn van die volgende, dus word al veertien dié sonnette 'n aaneenlopende "ryker" van emosionele liriek; geen sonnet kan sonder die ander bestaan nie. Die eerste lyne van die veertien sonnette vorm 'n verdere sonnet, en die eerste letters van dié lyne vorm die woorde "Primicovi Julji" ("aan Julija Primic"). Die sewende stansa van Prešeren se [[gedig]] ''[[Zdravljica]]'' ('' 'n Heildronk'') het in [[1991]] die Sloweense [[volkslied]] geword. Sy gedigte is in versteieverskeie tale in vertaal, en hy het ook baie in Duits geskryf. Soms as sy gedigte vir die eerste keer in 'n [[koerant]] verskyn het, is dit in beide hul [[Sloweens]]e en [[Duits]]e weergawes gepubliseer - 'n aanduiding van dié digter se talent.
 
Hy het gesterf op [[8 Februarie]] [[1849]] in [[Kranj]], Slowenië. 8 Februarie word herdenk as [[Prešeren Dag]] en is die Sloweense Kulturele Herdenkingsdag. Prešeren verskyn ook op die Sloweense 1000 [[tolar]]-banknoot. [[Prešeren Plein]] in Ljubljana bevat 'n standbeeld van die digter wat 'n [[bas-reliëf]] van Julija aankyk - die is hoog op die muur van die gebou oorkant die plein.
 
Sy naam word soms ver-Duits as "Franz Prescheren", veral in ou dokumente uit die tyd toe [[Slowenië]] regeer is deur [[Oostenryk]].
Line 43 ⟶ 44:
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
* [http://www.preseren.net/ang/default.asp Preseren.net] - biografiese data, teks van meeste van sy gedigte in Sloweens, Engels en Duits.
* [http://en.wikisource.org/wiki/Velika_Togenburg Gedig in Engelse Wikibronne]
 
{{DEFAULTSORT:PrešerenPreseren, France}}
[[Kategorie:Sloweense digters]]