Wysiging soos op 15:30, 12 Oktober 2013 wysig SpesBona (besprekings \| bydraes) Burokrate, Administrateurs 69 040 edits k Kategorie:Nederlands bygevoeg (HotCat.js) ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 15:24, 15 Februarie 2015 wysig maak ongedaan Naudefj (besprekings \| bydraes) Burokrate, Administrateurs 71 387 edits k Opskrifte begin met drie "=" Nuwer wysiging →
Lyn 1: [[Beeld:Nederlandstaalmonument.jpg\|~~thumb~~duimnael\|228px\|Die Eerste Taalmonument.]] [[Beeld:Ned taal monument inskripsie1.JPG\|~~thumb~~duimnael\|Inskripsie op die voetstuk van die Eerste Taalmonument.]] [[Beeld:Burgersdorpse Taalmonument.jpg\|~~thumb~~duimnael\|Die Nederlandse Taalmonument te Burgersdorp. Die replika staan voor en die verwoeste beeld staan agter die replika. Die vrou wys met haar vinger na 'n boek (blad) en daarop staan "De Overwinning der Hollandsche Taal!"]] Hierdie [[monument]] is op [[18 Januarie]] [[1893]] te [[Burgersdorp]] onthul en is 'n mylpaal in die [[taal]]geskiedenis van die [[Afrikaner]]. Die monument staan bekend as die '''Eerste Taalmonument''' of die '''Nederlandse Taalmonument'''. Die '''Tweede Taalmonument''' of [[Afrikaanse Taalmonument]] staan in die [[Paarl]]. Die '''Eerste Taalmonument''' is opgerig om die erkenning van [[Nederlands]] as amptelike taal in die Kaapkolonie te herdenk. Dit is trouens die enigste taalmonument in die wêreld wat opgerig is ter ere van die Nederlandse taal. === Agtergrond === Na die anneksasie van die Kaap deur Engeland, het dit aanvanklik nog goed gegaan met Nederlands aan die Kaap. Op termyn egter, is Engels in die skole en openbare lewe bevoordeel ten koste van Nederlands. In [[1828]] het Engels die enigste amptelike taal in die [[Kaapkolonie]] geword. Die Afrikaners het hulle egter voortdurend beywer vir die erkenning van Nederlands as amptelike taal in die Kaap (naas Engels). In [[1878]] het lede van die Zuid-Afrikaansche Boeren-Beschermingsvereniging (of ZABB) in die distrik Albert besluit om die regering te vra om Nederlands as amptelike taal te erken. Die ZABB het in [[1879]] die eerste petisie aan die regering voorgelê waarin gevra is om Nederlands as amptelike taal te erken. Op 27 Mei [[1881]] is 'n petisie met 5 000 handtekeninge by die Kaapse parlement ingedien met dieselfde versoek. Hierdie petisies is egter deur die parlement verwerp. Hierna is weer 'n petisie aan die parlement voorgelê en op 30 Maart [[1882]] het [[Onze Jan Hofmeyr]] sy wetsvoorstel weer ingedien. Hierdie keer was dit suksesvol. Op 9 Junie [[1882]] is die wetsvoorstel in die Kaapse parlement aanvaar en is Nederlands as amptelike taal erken. === Oprigting van die ~~monumemt=~~monument == Om hierdie oorwinning te vier, is daar op 26 en 27 Junie 1882 te Burgersdorp fees gevier. 'n Reuse steen van 5 meter lank is voor die NG kerk neergelê waarop Jotham Joubert gestaan en die feesrede gelewer het. Op die feesrede het hy Afrikaners opgeroep om saam te staan en toe te sien dat Nederlands ook erkenning moes kry in die geregshowe. Ook het hy die gedagte geopper om 'n taalmonument op te rig en geld begin insamel. Op 17 en 18 Januarie [[1893]] is hierdie pragtige monument onthul. Die monument bestaan uit 'n beeld van 'n vrou: Sy personifiseer ons moedertaal Nederlands. Die vrou wys met haar vinger na 'n boek (blad) en daarop staan '''De Overwinning der Hollandsche Taal'''. By die onthulling van die monument was daar duisende Afrikaners aanwesig. 'n Optog van 500 Boereruiters op hulle perde het aan die verrigtinge deelgeneem onder leiding van Daantje van den Heever. [[Onze Jan Hofmeyr]] en [[S.J. du Toit]] het nasionalistiese toesprake gelewer waar ons taal geprys was. Hofmeyr het 'n heildronk ingestel op 'Onze Taal' met die woorde: 'Lang blijve de taal bestaan'. === Verwoesting en heroprigting= == Die Engelse het hierdie monument afstootlik en verwerplik gevind. Tydens die [[Anglo-Boereoorlog]] is dit deur die Engelse verwyder en is dit byna deur hulle vernietig. Hierna het die Engelse beweer dat hulle die beeld fyngekap en in die see gegooi het. In werklikheid het hulle die beeld verniel, veral deur dit te onthoof, wat moes dui op die onthoofding van die taal van die Afrikaner. Uiteindelik is dit op die vullishoop van [[King William's Town]] gestort, waar dit in [[1939]] ontdek is. In [[1907]] het die Britse regering (as daad van versoening) 'n replika laat maak van die beeld en is dit in Burgersdorp heropgerig. Nadat die vernielde beeld ontdek is, is dit ook na Burgersdorp geneem en agter die replika opgerig. Met [[Uniewording]] is Nederlands saam met Engels erken as die 2 amptelike tale van die [[Unie van Suid-Afrika]]. === Inskripsies= == Op die voetstuk van die monument is verskillende plate met inskripsies. Op die voorste plaat is die name van die taalstryders. Sien foto. Lyn 37: :::'''Tot Uw en onzer vaderen eer''' === Bronne= == * S. Huigen, De weg naar Monomotapa. Amsterdam 2006 dbnl. * P.J.T. de Wet, Eeu fees- en gedenkboek Burgersdorp. ~~1846-1946~~1846–1946, Kroonstad. * D.H. Cilliers, Albert se aandeel in die Afrikaanse beweging tot 1900, Burgersdorp 1982. * A. Dreyer, Zuid-Afrikaanse Monumenten album, Kaapstad 1916, bl. 66-67. * [[Standard Encyclopaedia of Southern Africa]], deel 2, bl. 596-597. === Eksterne skakels= == {{CommonsKategorie\|Dutch language monument\|Eerste Taalmonument}} * [http://www.burgersdorp.za.net/ Burgersdorp] * [http://www.dbnl.org/tekst/huig002wegn01_01/index.htm De weg naar Monomotapa]

Eerste Taalmonument: Verskil tussen weergawes