Šiauliai: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Addbot (besprekings | bydraes)
k Verplasing van 52 interwikiskakels wat op Wikidata beskikbaar is op d:q134712
Voyageur (besprekings | bydraes)
k + skakels
Lyn 89:
Teen die einde van die 18de eeu het talle ambagslui uit [[Oos-Pruise]] hulle saam met Silesiese wewers in Šiauliai gevestig, en die plaaslike tekstiel- en leerbedryf het tot die beduidendste sektor van die plaaslike ekonomie ontwikkel. In 1871 is 'n spoorwegverbinding met die [[Letland]]se stad Liepāja gebou.
 
Die oorspronklike historiese stadskern is in die twee wêreldoorloë byna volledig verniel. Ná 1945 het die Sowjet-owerhede naby Šiauliai een van die grootste militêre lughawens in [[Oos-Europa]] opgerig. Vandag, ná Litaue se toetreding tot die [[Noord-Atlantiese Verdragsorganisasie]] (NAVO), word NAVO-lugpatrollies oor die [[Baltiese lande]] gereeld vanuit hierdie lughawe uitgevoer. Šiauliai beskik daarnaas oor die jongste universiteit in Litaue.
 
== Geografie ==
Lyn 99:
Šiauliai is 'n geskiedkundige stad waarna in die vroeë 13de eeuse kronieke van die Swartridder-orde as ''Soule'', ''Saulia'' en ''Saulen'' verwys word. Die sogenaamde Slag van die Son, wat op 22 September 1236 naby die huidige Šiauliai plaasgevind het en waarin die kruisvaarders van die Lyflandse Swartridder-orde 'n verpletterende nederlaag teen Litaus-Žemaitiese magte gely het, word tans ook as die stigtingsdatum van die stad beskou. Gedurende die 13de en 14de eeu het Šiauliai as die sentrum van die "Sonland" bekend gestaan.
 
In 1445 is 'n houtkerk in die stadsentrum opgerig wat 1625 deur die huidige baksteengebou vervang is. In 1589 het Šiauliai [[stadsregte|stadstatus]] volgens die Maagdenburgse Reg gekry. Die destydse gewes Šiauliai (Litaus: ''Didieji Šiauliai'') het ook omliggende nedersettings soos Joniškis, Radviliškis en Meškuičiai ingesluit. Šiauliai was die administratiewe sentrum vir 'n koninklike landgoed met 6&nbsp;000 boereplase.<ref>Günther Schäfer: ''Litauen''. Bielefeld: Peter Rump 2009, bl. 386</ref>
 
Tussen die 16de en 18de eeu is Šiauliai sowel deur [[Swede|Sweedse]] troepe verwoes asook deur 'n pesepidemie getref. Die stad het nogtans teen die laat 18de eeu tot 'n beduidende administratiewe sentrum vir dertien distrikte in sy omgewing ontwikkel. Terselfdertyd is 'n verskeidenheid nywerhede in Šiauliai gestig, terwyl sy boukuns destydse Europese style weerspieël het. Vanaf 1795 het Šiauliai as die hoofstad van die gelyknamige distrik gedien, en in die volgende eeu was dit 'n beduidende handelstad wat Litaue met die Oossee-hawens in [[Riga]] en Liepāja ([[Letland]]) verbind het.
 
Die bou van spoorweglyne tussen [[Sint Petersburg]] en [[Koningsberg]] (1839) en tussen Liepāja en Romnai (1871), wat albei deur Šiauliai geloop het, het sy status as ekonomiese sentrum in Noord-Litaue bevestig. Ná 'n verwoestende brandramp in 1872 is Šiauliai vinnig heropgebou, en in dieselfde tydperk het nuwe fabrieke ontstaan waar sy, wol, [[sjokolade]], leer en sigarette vervaardig of verwerk en bier gebrou is.