Gemenebes van Onafhanklike State: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Legobot (besprekings | bydraes)
k Verplasing van 1 interwikiskakels wat op Wikidata beskikbaar is op d:q7779
k Opruim
Lyn 2:
! colspan="2" style="background-color: #E5E5E5" |'''Gemenebes van Onafhanklike State (GOS)'''
|-<br />
|- class="hiddenStructure{{{beeld|CIS membership.svg}}}" style="text-align: center;"
| colspan="2" | [[Lêer:CIS membership.svg|300px| ]]<br />{{{onderskrif|<div style="text-align:left; padding-left:1em; font-size:105%;">{{legend|#AA3580|Lidstate}} {{legend|#009FC2|Newelid}}{{legend|#DD3C26|Oud-lid wat GOS verlaat het}}
{{legend|#F6AE1B|Deelnemer aan sommige projekte}}</div>}}}
|-
| valign="top"| '''Russiese naam''': || Содружество Независимых Государств (СНГ)
Lyn 26:
| valign="top"| '''Taal''': || [[Russies]]
|-
| valign="top"| '''Amptelike webtuiste''': || [http://cis.minsk.by/ cis.minsk.by]
|-
| align="center" width="140px" |[[Lêer:Flag of the CIS.svg|125px]]<br />{{{onderskrif|Vlag}}}
| align="center" width="140px" |[[Lêer:Emblem of CIS.svg|125px]]<br />{{{onderskrif|Emblem}}}
|}
 
Die '''Gemenebes van Onafhanklike State''' ('''GOS''') ([[Russies]]: Содружество Независимых Государств; Sodroezjestwo Nezawisimich Gosoedarstf) is ’n streeksorganisasie wat uit voormalige republieke van die [[Sowjetunie]] bestaan.
 
Die organisasie is op [[8 Desember]] [[1991]] deur [[Rusland]], [[Belarus]] en [[Oekraïne]] gestig toe die leiers van die drie lande ’n ooreenkoms onderteken het oor die ontbinding van die Sowjetunie en die stigting van ’n organisasie wat as opvolger van die USSR kan dien.<ref name=agreement>[http://www.therussiasite.org/legal/laws/CISagreement.html Ooreenkoms oor die stigting van die GOS]: 3 stigterslede, 8 Desember 1991 (nie-amptelike Engelse vertaling). Russiese teks [http://www.cis.minsk.by/main.aspx?uid=176 hier]</ref> Op [[21 Desember]] het nog agt voormalige Sowjet-republieke aangesluit: [[Armenië]], [[Azerbeidjan]], [[Kasakstan]], [[Kirgisië]], [[Moldowa]], [[Turkmenistan]], [[Tadjikistan]] en [[Oesbekistan]] en die ledetal dus op elf te staan gebring.<ref name=declaration>[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/belarus/by_appnc.html Alma-Ata-verklaring]: 11 stem in tot die GOS, 21 Desember 1991 (Engelse vertaling). Russiese teks [http://www.cis.minsk.by/main.aspx?uid=178 hier]</ref> [[Georgië]] het twee jaar later aangesluit, in Desember 1993, om die ledetal op twaalf te staan te bring. Die drie Baltiese state – [[Estland]], [[Letland]] en [[Litaue]] – het besluit om nie aan te sluit nie en groter affiliasie met die [[Europese Unie]] na te streef.
 
Die Stigtingsooreenkoms het die hoof- konstitusienele dokument van die GOS gebly tot in Januarie 1993, toe die GOS-handves aanvaar is.<ref name=charter>[http://www.therussiasite.org/legal/laws/CIScharter.html GOS-handves], 22 Januarie 1993 (nie-amptelike Engelse vertaling). Russiese teks [http://www.cis.minsk.by/main.aspx?uid=180 hier]</ref> Daarin is bepaal dat lidlande die handves moet bekratig (sek. 2, art. 7). Oekraïne, een van die stigterslede wat die Stigtingsooreenkoms in Desember 1991 onderteken het, het nooit die GOS-handves bekragtig nie en is dus tot vandag nog nie wetlik ’n lidland nie.<ref name=ratification>[http://cis.minsk.by/sm.aspx?uid=11368 Bekragtigingstatus van GOS-dokumente soos op 15 Januarie 2008] (Russies).</ref> Turkmenistan het die status van sy lidmaatskap verander tot newelid vanaf 26 Augustus 2005 vanweë sy VN-erkende status van internasionale neutraliteit.<ref name=turkru>[http://www.cis.minsk.by/main.aspx?uid=4018 Turkmenistan se besluit], vergadering in Kazan, Rusland, 26 Augustus 2005 (Russies).</ref><ref name=turken>[http://www.rferl.org/content/article/1061002.html Turkmenistan verlaag status], Radio Free Europe/Radio Liberty, 29 Augustus 2005.</ref> Georgië het die GOS op 18 Augustus 2008 ingelig dat sy parlement eenparig besluit het om sy lidmaatskap te beëindig.<ref name=BBC>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7560100.stm Georgië se besluit] op BBC News, 14 Augustus 2008.</ref><ref name=georgia>[http://www.mfa.gov.ge/index.php?lang_id=ENG&sec_id=36&info_id=7526 Verklaring oor Georgië se besluit], 18 Augustus 2008.</ref> Sy onttrekking het ’n jaar later van krag geword.
Lyn 40:
Die 11 huidige lidlande verskil dus in status: 9 lande het die handves bekragtig en is volle lede, een land (Turkmenistan) is ’n newelid en een land (Oekraïne) is ’n deelnemende en stigterslid, maar nie wetlik ’n lidland nie.
 
Die GOS is nie ’n superstaat nie, maar ’n losse konfederasie soortgelyk aan die oorspronklike [[Europese Gemeenskap]] eerder as die huidige [[Europese Unie]]. Dis egter meer as ’n simboliese organisasie, met mag op die gebied van handel, finansies, die reg en sekuriteit. Die belangrikste kwessie vir die GOS is die daarstelling van ’n volle vryhandelsgebied tussen die lidstate. Daar is ook samewerking oor demokrasie, misdaadvoorkoming oor die grense heen en die hou van vrede.
 
Die GOS is in [[Minsk]], Belarus, gesetel. Die voorsitter word ’n uitvoerende sekretaris genoem en is sedert Oktober 2007 [[Sergei Lebedef]].
Lyn 48:
{| class="wikitable"
|-
!&nbsp;Land!!&nbsp;Stigtingsooreenkoms&nbsp; <br />&nbsp;geteken&nbsp;<ref name=agreement /><ref name=declaration />!! &nbsp;Stigtingsooreenkoms&nbsp; <br />&nbsp;bekragtig&nbsp;<ref name=ratification />!!&nbsp;GOS-handves&nbsp; <br />&nbsp;bekragtig&nbsp;<ref name=ratification />!!&nbsp;Kommentaar&nbsp;
|-
| &nbsp;[[Lêer:Flag of Armenia.svg|20px|border]] [[Armenië]] || &nbsp;21 Desember 1991 || &nbsp;18 Februarie 1992 || &nbsp;16 Maart 1994 ||
Lyn 55:
|-
| &nbsp;[[Lêer:Flag of Belarus.svg|20px|border]] [[Belarus]] ||&nbsp;8 Desember 1991 ||&nbsp;10 Desember 1991 || &nbsp;18 Januarie 1994|| &nbsp;Stigterslid
|-
| &nbsp;[[Lêer:Flag of Kazakhstan.svg|20px|border]] [[Kasakstan]] || &nbsp;21 Desember 1991 || &nbsp;23 Desember 1991 ||&nbsp;20 April 1994 ||
|-
| &nbsp;[[Lêer:Flag of Kyrgyzstan.svg|20px|border]] [[Kirgisië]] || &nbsp;21 Desember 1991 || &nbsp;6 Maart 1992 ||&nbsp;12 April 1994 ||
Lyn 70:
| &nbsp;[[Lêer:Flag of Tajikistan.svg|20px|border]] [[Tadjikistan]] || &nbsp;21 Desember 1991 || &nbsp;26 Junie 1993 || &nbsp;4 Augustus 1993 ||
|-
| &nbsp;[[Lêer:Flag of Turkmenistan.svg|20px|border]] [[Turkmenistan]]&nbsp;&nbsp; || &nbsp;21 Desember 1991 || &nbsp;26 Desember 1991 || &nbsp;Nie bekragtig&nbsp; ||&nbsp;Newelid sedert 26 Augustus 2005<ref name=turkru /><ref name=turken />&nbsp;
|-
| &nbsp;([[Lêer:Flag of Georgia.svg|20px|border]] [[Georgië]]) ||&nbsp;— || &nbsp;3 Desember 1993 ||&nbsp;19 April 1994 || &nbsp;Onttrek
Lyn 76:
 
== Sekretaris-generaals ==
[[Lêer:CIS meeting 2008.jpg|thumbduimnael|Leiers van die GOS-state 2008 in [[Bisjkek]]]]
Sekretaris-generaals van die GOS<ref>[http://www.rulers.org/intorgs1.html#cis rulers.org: Commonwealth of Independent States] (Engels)</ref>:
 
* Sergey Lebedev (Russia) 5 Oktober 2007 - huidige
* Vladimir Rushailo (Rusland) 14 Junie 2004 - 5 Oktober 2007
* Yury Yarov (Rusland) 2 April 1999 - 14 Junie 2004
* Ivan Korotchenya (Belarus) 4 Maart 1999 - 2 April 1999
* Boris Berezovsky (Rusland) 29 April 1998 - 4 Maart 1999
* Ivan Korotchenya (Belarus) Mei 1993 - 29 April 1998
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Commonwealth of Independent States|Gemenebes van Onafhanklike State}}
* [http://www.cis.minsk.by/ GOS se uitvoerende komitee]
* [http://www.therussiasite.org/legal/laws/CIScharter.html Handves van die GOS]
* [http://www.pinr.com/report.php?ac=view_report&report_id=309&language_id=1 PINR – GOS se stryd om samehang]
Lyn 94:
 
== Verwysings ==
:''Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel [http[://en.wikipedia.org/wiki/Commonwealth_of_Independent_States:Commonwealth of Independent States]]
{{Verwysings}}
<references/>
 
[[Kategorie:Internasionale organisasies]]