9 528
wysigings
k (→Geskiedenis en funksie: General Fixes using AWB) |
JMK (besprekings | bydraes) (sp) |
||
[[Beeld:1783 Bocage Map of the Topography of Sparta, Ancient Greece, and Environs - Geographicus - Sparta2-white-1793.jpg|duimnael|regs|250px|Topografiese kaart van antieke Sparta in die [[Eurotasrivier|Eurotasvallei]], met die onderskeie stamgebiede aangedui]]
In [[Sparta|antieke Sparta]] was die '''Krypteia''' ([[Grieks]]: κρυπτεία ''krupteía'', afgelei van κρυπτός ''kruptós'', "verskuilde, geheime dinge") 'n instelling van die stadstaat wat uit jong Spartaanse manne bestaan het. Die doel en aard daarvan is steeds 'n onderwerp vir bespreking en debat onder historici. Sekere geleerdes soos [[Henri-Alexandre Wallon|Wallon]] beskou die krypteia as 'n soort [[
==Geskiedenis en funksie==
Aan sekere jong Spartaanse manne wat hul opleiding by die [[agoge]] met sodanige sukses voltooi het dat hulle uitgewys is as potensiële toekomstige leiers, sou die geleentheid gebied word om hulle vaardighede en waardigheid vir die Spartaanse magstrukture op die proef te stel deur deelname aan die ''Krypteia''.
Elke herfs sou, volgens [[Plutarchus]] (''Lewe van Lykurgos'', 28, 3–7), die Spartaanse [[ephor]]s ''[[pro forma]]'' oorlog verklaar teen die [[helote]]bevolking sodat enige Spartaanse burger 'n heloot om die lewe kon bring sonder vrees vir strawwe. Snags is die gekose ''kryptes'' (lede van die Krypteia) die [[Lakonia|Lakoonse]]
Volgens Cartledge, het lede van die Krypteia die helotedorpe en die omliggende landskap bekruip en op die serviele bevolking gespioeneer. Hul missie was om onrus en opstande te voorkom, en helootse moeilikheidmakers is summier terreggestel. Sulke brutale onderdrukking van die helote het die Spartaanse élite in staat gestel om suksesvolle beheer oor die serviele [[agraries]]e bevolking uit te oefen en hulself aan militêre oefening toe te wy. Dit kon ook bygedra het tot die Spartaanse reputasie vir steelsheid aangesien enige ''kryptes'' wat gevang is die roede opgelê is.
|
wysigings