Genotipe: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
kNo edit summary
Lyn 1:
[[Beeld:Punnett square mendel flowers af.svg|thumb|200px|Die verhouding tussen genotipe en fenotipe word hier met ’n [[vierkant van Punnett]] geïllustreer vir die kleur van ’n [[ertjie]] se kroonblare. Die letters B en b stel die gene vir kleur (genotipes) voor en die prente wys die blommekleure (fenotipes) wat verskillende kombinasies tot gevolg hetkan hê.]]
Die '''genotipe''' is in [[biologie]] die versameling eienskappe wat ’n organisme van sy ouers geërf het, dus sy [[Genetika|genetiese]] samestelling. Saam met die invloed van dieomgewings- omgewingen (milieu)ontwikkelingsfaktore bepaal dit die [[fenotipe]] van ’n organisme: die totaal van alle waarneembare eienskappe van die organisme.
 
Genotipe word veral gebruik met betrekking tot ’n spesifieke eienskap.<ref>[http://www.medterms.com/script/main/art.asp?articlekey=8472 Genotype definition - Medical Dictionary definitions]</ref> Die menslike CFTR-geen, wat ’n [[proteïen]] kodeer wat chloried-ione oor selmembrane vervoer, kan byvoorbeeld dominant (A) wees as die normale weergawe van die geen, of resessief (a) as ’n gemuteerde weergawe daarvan. Mense wat twee resessiewe [[allele]] ontvang, sal [[sistiese fibrose]] hê.
Lyn 7:
 
==Genotipe vs. fenotipe==
In baie komplekse fenotipiese eienskappe is dit nie maklik om die bybehorendetoepaslike genotipe vas te stel nie. Dit is dikwels selfs moeilik om vas te stel in watter mate die omgewing (milieu)en ontwikkeling van die organisme ’n invloed op die fenotipe het, en hoe ’n groot deel van die eienskap uit die genotipe afkomstig is. Voorbeelde van sulke eienskappe is byvoorbeeld [[intelligensie]], die vermoë om [[klavier]] te speel of die kans om ’n siekte soos kanker te kry. By eenvoudiger eienskappe is dit soms wel redelik goed bekend watter verhouding daar tussen die geno- en fenotipe is.
 
Dit is nie altyd maklik om ’n genotipe te bepaal as net die fenotipe bekend is nie. Soms is kennis van die ouers en kinders nodig. ’n Man, Henk, se [[bloedgroep]] is byvoorbeeld A. Dit is ’n fenotipe. Daar is nou twee genotipes moontlik: AA en A0. As een van sy ouers of kinders se bloedgroep 0 is, kan met sekerheid aangeneem word Henk het die genotipe A0. As een van sy kinders se bloedgroep B is, is dit ook seker dat Henk die genotipe A0 het. Dit is moeiliker om vas te stel of Henk die genotipe AA het, tensy albei sy ouers se bloedgroep AB is.