Hout: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k →‎Verwysings: Link FA is now handled by Wikidata, removed: {{Link FA|hu}} using AWB (10861)
k Opruim
Lyn 1:
[[Lêer:Ein Raummeter Holz.jpg|thumbduimnael|300px|'n Stapel hout.]]
[[Lêer:Garden bench 001.jpg|thumbduimnael|300px|'n Bank wat van hout gemaak is.]]
 
'''Hout''' is 'n harde veselagtige [[materiaal]] wat van [[boom|bome]] afkomstig is. Hout word gebruik vir die konstruksie van [[gebou]]e en [[Meubelstuk|meubels]]. Dit kan ook gebruik word vir die maak van [[vuur]] en verhitting. [[Papier]] word ook deur 'n [[chemie]]se reaksie van hout vervaardig.
Lyn 10:
Die proses word soms geoutomatiseer met masjiene wat 'n boom in een beweging optel, stroop en op 'n vragmotor laai. Minder werkers word dus benodig om bome tot by die fabrieke, waar dit verwerk gaan word, te neem. Dit maak die proses meer doeltreffend en kan tot groot besparings lei.
 
=== Kern- en spinthout= ==
[[Lêer:Taxus wood.jpg|300px|thumbduimnael|rightregs|'n Dwarssnit van 'n [[Yf|Taksus]]-tak met 27 jaarringe: bleek spinthout en donker kernhout, en pit (donker sentrale kol). Die donker radiale lyne is klein kwaste.]]
 
Kernhout (ook pithout of duramen<ref name=eb>{{cite book|last=Chisholm |first=Hugh |title=Alburnum |date=1911 |publisher=Encyclopædia Britannica (11de uitgawe), Cambridge University Press|url=https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Alburnum}}</ref> genoem) is hout wat danksy 'n chemiese transformasie van natuurlike aard, meer weerstandig teen verderf en verrotting geword het. Vorming van kernhout is onderhewig aan 'n proses wat deur oorerflike eienskappe bestem word. Wanneer kernhout eers gevorm het, is die kernhout ook dood.{{sfn|Capon|2005|p=65}} 'n Mate van onsekerheid bestaan wel of kernhout inderdaad dood is, weens die verskynsel waar dit steeds 'n chemiese reaksie kan toon op teenwoordige afbraak-organismes, maar dan wel slegs een keer.<ref>Shigo 1986, 54.</ref>
Lyn 17:
Kernhout is gewoonlik opsigtelik anders, en kan in daardie gevalle in 'n houtdeursnit waargeneem word, waar dit die vorm van die binneste jaarringe aanneem. Kernhout kan wel (maar soms ook nie) veel donkerder wees as lewende hout, en mag wel (of nie) skerp afgeëts wees teen die spinthout. Ander prosesse, soos verderf, kan hout egter verkleur, selfs in houtagtige plante wat nie kernhout vorm nie, met 'n vergelykbare kleurverskil, wat tot verwarring mag lei.
 
Spinthout (ook saphout of alburnum<ref name=eb /> genoem) is die jonger, buitenste hout. In 'n groeiende boom is dit die lewende hout,{{sfn|Capon|2005|p=65}} en die vernaamste funksie daarvan is om water van die [[wortel]]s na die [[blaar|loof]] te gelei, en om opgeboude reserwes vanuit die blare, na gelang van die seisoen op te stoor of terug te gee. Teen die stadium wat dit vatbaar word vir die geleiding van water, het alle xyleem-tracheïde en -vate hul sitoplasmas verloor, en die selle is gevolglik funksioneel dood. Alle hout in 'n boom word in eerste instansie as spinthout gevorm. Des te meer blare die boom voortbring en hoe lewenskragtiger dit groei, hoe groter is die volume spinthout wat benodig word. Gevolglik het bome wat snelle groei in die opelug ondergaan 'n dikker laag spinthout in verhouding met hul grootte, as bome van dieselde soort wat in 'n digte woud sou groei. Bome (van spesies wat nie kernhout vorm nie) wat in die opelug groei kan soms aansienlike grootte aanneem, d.w.s. 30&nbsp;cm of meer in deursnee, voordat kernhout begin vorm, soos in die geval van opslag Hickory ([[Okkerneut]]-familie), of [[denneboom|dennebome]] in die opelug.
 
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
 
{{Commonskat|Wood}}
{{Saadjie}}
 
 
 
[[Kategorie:Hout| ]]