|
Die '''NG gemeente Bothasrus''' is die moedergemeente van die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk]] op die [[Oos-Kaap]]se nywerheidsdorp [[Despatch]].
Despatch het ontstaan rondom die steenmakery wat op die plek opgerig is. Van hier is dit "despatch" (versend) na ander plekke; vandaar die dorp se naam. 'n Dorpsbestuur is in 1941 aangestel, waarna die dorpie in 1945 munisipale status verkry het. Die gemeente is in die jaar 1941 van die steeds groeiende [[NG gemeente Uitenhage|moedergemeente Uitenhage]] afgestig as die eerste gemeente van die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk]] op die dorp. Dit was een van 'n helevolle agt gemeentes wat in daardie jaar in die destydse Kaapse Kerk gestig is, vergeleke met twee in die Natalse Kerk en drie in die Transvaalse Kerk. Later sou op Despatch ook nog die gemeentes Retief (1958), Despatch-Dagbreek (1984), Despatch-Eendrag (1965), Despatch-Noord (1976) en Despatch-Suid (1969) volg.
Die eerste gebou wat die gemeente se samekomste moes huisves, was 'n saaltjie wat by die inwyding daarvan deur bydraes van die gemeente betaal is. Vyf jaar ná die stigting is die bou van die huidige kerkgebou sonder fondsespaargeld en in die geloof aangepak. In September 1947 kon dit ingewy word, nadat 'n totale koste van meer as £24 000 aangegaan is. Hierdie skuld is binne vyf jaar met meer as die helfte gedelg.
== Voorgeskiedenis ==
== Afstigting ==
[[Beeld:Ds LM Cilliers.jpg|regs|160px|duimnael|Ds. L.M. Cilliers was Bothasrus se eerste leraar, van 1942 tot 1942. Hy het op [[21 November]] [[1976]] afgetree in Allanridge in die [[Vrystaat]], waar hy leraar was van 1962 af.]]
Namate die [[Tweede Wêreldoorlog]] al hoe meer mense vanuit die platteland na Despatch gestoot het, het die getal huisgesinne op Despatch vergroot. ’n Behoefte naaan beter geestelike bearbeiding het ontstaan. Tydens ’n kerkraadsvergadering inop Uitenhage op [[2 Desember]] [[1939]] versoek ouderling Pienaar ’n eie predikant vir Despatch. Alhoewel die kerkraad nie onmiddellik voldoen het aan die versoek van mnr. Pienaar nie, het die kerkraad van Uitenhage in Augustus 1940 nog twee ouderlinge en twee diakens vir die Despatch-wyk aangestel.
Mnr. Pienaar se wens vir ’n eie prediker vir Despatch is weeropnuut ter tafel gelê tydens ‘n kerkraadsvergadering op [[30 November]] [[1940]]. Die voorsitter van hierdie vergadering, ds. P. M. van Heerden, het dit aan die kerkraad van die moedergemeente gestel dat ’n hulpprediker onverwyld vir Despatch bekom moes word. In Januarie 1941 het die inwoners van Despatch hul eie predikant ontvang in die persoon van ds. L. M. Cilliers.
Sprake van afstigting van die Despatch -gemeente vanaf Moedergemeentedie moedergemeente het tydens ‘n kerkraadsvergadering van [[13 September]] [[1941]] begin posvat. Mnr. H. du Plessis het namens die lidmate van die Despatch-wyk vir ‘nom spoedige afstigting gevra. Du Plessis het aangevoer dat daar alreeds 600 lidmate en 1 000 siele op Despatch was, en dat die getal steeds groei as gevolg van die toevloei van mense na Despatch. Die kerkraad van die moedergemeente was die Despatchers goedgesind en het versoek dat waarborglyste intussen op Despatch gesirkuleer word, ten einde ‘n bedrag van £400 vir ‘n periode van vyf jaar te waarborg wat sou dien as die predikant se salarisvergoeding.
Op [[18 Oktober]] [[1941]] was al die waarborglyste onderteken en is die Ring van Uitenhage genader oor die afstigting van die Despatch-gemeente. Die kerkraad van moedergemeente het ook ‘n bruidskat aangebied. Dit het die volgende behels: die kerksaal op Despatch, ’n donasie van £200, die dankoffer van die wyk vir die laaste kwartaal van 1941, asook om die salaris van die predikant op Despatch tot einde Desember 1941 te betaal.
Nadat ‘n opdrag van die Ring ontvang wasis, het die Ringskommissie en lidmate van die Despatch-wyk op [[21 November]] [[1941]] in die kerksaal op Despatch vergader. Die Despatch-gemeente het toe afgestig vanaf die moedergemeente Uitenhage.
Ds. L. M. Cilliers het reeds nege maande lank voorbereidingswerk verrig. Die naam “Bothasrus” is vir die gemeente gekies omdat die dorpie van Despatch reeds ‘n baie sterk Afrikaanse karakter gehad het en dit sou dus gepas gewees het om die gemeente ‘n eg Afrikaanse naam te gee. Erkenning is ook daardeur gegee aan die skenker van die grond, mnr. P. B. Botha, waarop die kerk en saal vandag staan. Met afstigting het die gemeente ‘n ledetal van 480 gehad.
Die eerste kerkraad van die gemeente Bothasrus het bestaan uit vier ouderlinge en ses diakens. Ds. en mev. L. M. Cilliers wasis aangestel as die eerste leraarspaar[[pastorie]]paar. Bothasrus -gemeente se eerste kerkraad was: Ouderlinge: J.J. Nel, R.J. Fourie, J.M. Vermaak, A. L. van Onselen. Diakens: H.J. du Plessis, G.H. Holtzhausen, A.J. Zeelie, G.P. van R. Marais, E.J. Landman, G.A.V. Schreuder. Die eerste konsulent was ds. J. S. Gericke.
== Die bou van die kerk ==
Luidens die verslag van die Boukommissieboukommissie wasis die eerste vergadering rakende die bou van ’n kerk vir die gemeente van Bothasrus op [[28 Augustus]] [[1943]] gehou. Tydens hierdie vergadering is die Voorsittervoorsitter en die Sekretarissekretaris benoem om as verteenwoordigers na die [[Transvaal]] te gaan om ‘n gepaste bouplan vir die kerk te vind, asook om ‘n argitek aan te stel. Die [[Pretoria]]se argitek [[Hendrik Vermooten]] is as die argitek aangestel en opdrag gegee om ‘n kerk te ontwerp.
Op die derde vergadering van die Boukommissie, gehou op 30 November 1945, het die Boukommissie die voorlopige plan van mnr. Vermooten aanvaar en besluit om die Kerkkantoor te nader vir ‘n lening van £15 000. Op 23 Februarie 1946, met die vyfde vergadering van die Boukommissie, is die goeie nuus ontvang dat die boukontrakteur ‘n permit sal uitreik vir die bou van die kerk. Dit was goeie nuus aangesien die Tweede Wêreldoorlog slegs ‘n jaar tevore geëindig het , en boumateriaal skaars was. Verder het die Boukommissie ook verneem dat die Kerkkantoor die lening sou toestaan teen ‘n rentekoers van 4%, asook dat die Armsorgkommissie ‘n donasie van £200 geskenk het as bydrae tot die rentedelging. Op 30 April is ‘n spesiale vergadering gehou waarop daar besluit is dat tenders vir die werk uitgestuur moet word.
| 