Voël: Verskil tussen weergawes

{{Taksoboks

| name = Voëls

| image = Loeffler.jpg

| image_width = 240px

 

== Evolusie en klassifisering ==

 

Die eerste klassifiseringstelsel vir voëls was ontwikkel deur [[Francis Willughby]] en [[John Ray]] in hulle [[1676]] uitgawe, ''Ornithologiae''.<ref>Del Hoyo, Josep, et al. ''Handbook of Birds of the World Vol 1'' 1992. Barcelona: Lynx Edicions, ISBN 84-87334-10-5</ref> Hulle werk, ietwat aangepas, vorm die basis vir die huidige klassifiseringstelsel wat oorspronklik deur [[Carolus Linnaeus]] in [[1758]] uitgewerk is.<ref>{{cite book | last = Linnaeus | first = C | authorlink = Carolus Linnaeus | title = Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I. Editio decima, reformata. | publisher = Holmiae. (Laurentii Salvii). | date = 1758 | location = | pages = 824 | url = http://dz1.gdz-cms.de/index.php?id=img&no_cache=1&IDDOC=265100 | doi = | id = }}</ref>

 

=== Dinosourusse en die oorsprong van voëls ===

 

Die vroeë voël, ''Archaeopteryx'', van die [[Juratydperk]], is bekend as een van die eerste "verlore skakels" van die laat-19de eeu wat die teorie van [[evolusie]] ondersteun het, selfs al word ''Archaeopteryx'' nie as 'n direkte voorvader van moderne voëls beskou nie. 'n Ander vroeë voël is ''[[Confuciusornis]]'', van die vroeë [[Kryttydperk]]. Dit is moontlik dat beide hierdie voëls voorafgegaan is deur ''[[Protoavis texensis]]'', alhoewel die [[fossiel]] wat die naam dra so gedeeltelik is, dat daar aansienlike twyfel bestaan of die fossiel wél aan 'n voëlagtige dier behoort. Ander Mesosoïese voëls sluit die [[Enantiornithes]], ''[[Yanornis]]'', ''[[Ichthyornis]]'', ''[[Gansus]]'' en die ''[[Hesperornithiformes]]'' in: 'n groep lopende duikvoëls wat amper soos dobbertjies en seeduikers lyk.

Die ''[[Cryptovolans]]'' en ''[[Microraptor]]'' van die [[Dromaeosauridae]]-familie mag miskien tot aangedrewe vlug in staat gewees het, min of meer tot dieselfde mate as ''Archaeopteryx''. ''Cryptovolans'' het eienskappe besit wat ook by moderne voëls voorkom: sy borsbeen was verleng teen 'n hoek met die middellyn van die borsbeen en na buite gerig, loodreg op die ribbekas. Hierdie verlenging dien as 'n anker waaraan moderne voëls se vlerkspiere geheg is, sodoende het die voëls voldoende hefkrag vir vlug. ''Cryptovolans'' se rugstring blyk ook buigsaam te wees, net soos by moderne voëls die geval is, om te voorkom dat die werwels nie tydens vlug uitgly nie. As gevolg van hierdie eienskappe is ''Cryptovolans'' eintlik selfs 'n beter "voël" as ''Archaeopteryx'', aangesien laasgenoemde nié hierdie eienskappe besit nie. As gevolg van hierdie eienskappe het sommige paleontoloë voorgestel dat lede van die Dromaeosauridae-familie in werklikheid basale ("basis") voëls is en dat die groter lede van die familie op 'n tyd kon vlieg, maar dat latere vorms nie daartoe in staat was nie. Met ander woorde, dat voëls nie van die Dromaeosauridae-familie afstam nie, maar dat die Dromaeosauridae-familie van voëls afstam. Die bewyse vir hierdie teorie is op tans onvoldoende, aangesien die presiese verhouding tussen die mees gevorderdste lede van Maniroptira en die primitiefste egte voëls steeds nie goed begryp word nie.

 

 

== Verwysings ==

 

<div style="font-size:92%;">{{Verwysings}}</div>

 

 

== Eksterne skakels ==

 

{{wikt|voël}}

 

[[Kategorie:Voëls| ]]

[[Kategorie:Skelet]]