Hertagtiges: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Uitgebrei, nog besig |
Uitgebrei, nog besig |
||
Lyn 23:
Die '''Hertagtiges''' is herkouende [[soogdier]]e van die [[familie (biologie)|familie]] '''Cervidae'''. [[Spesie]]s sluit in die [[rendier]] (kariboe), [[witsterthert]], [[alk]], [[Amerikaanse eland]], [[edelhert]], [[damhert]] en [[reebok (dier)|reebok]]. Hulle word ook '''herte''' of '''takbokke''' genoem.
==Habitat==
[[Beeld:whitefallowdeer.jpg|thumb|
[[Beeld:Baby fawn's first steps.ogv|thumb|260px|’n Jong reebok se eerste treë.]]▼
Herte woon in ’n verskeidenheid [[Bioom|biome]], van [[toendra]] tot [[Reënwoud|tropiese reënwoude]]. Hoewel hulle dikwels met woude verbind word, woon baie spesies in oorgangsgebiede tussen woude en [[steppe]] of [[grasveld]]. Die meeste groot spesies hou in gematigde, gemengde en bladwisselende woude, bergwoude, tropiese droë woude en [[savanne]] (oop spasies). Om in oop spasies in woude na kos te soek, strek eintlik tot voordeel van die hert omdat dit so die soorte gras, onkruid en kruie ontbloot waarvan hulle hou. Voldoende woud- en struikbedekking is egter steeds nodig vir bevolkings om te groei en floreer.
Line 32 ⟶ 33:
==Beskrywing==
[[Beeld:Life Histories of Northern Mammals (1909) Cervidae tails.png|thumb|links|230px|Die sterte van die I) witsterthert, II) muildierhert, III) swartsterthert, IV) alk en V) edelhert.]]
[[Beeld:White deer argonne.jpg|thumb|links|230px|’n Wit damhert in [[Chicago]].]]
Herte weeg gewoonlik tussen 30 en 300 kg. Die kleinste spesie, die noordelike poedoe, weeg sowat 10 kg en die grootste, die Amerikaanse eland, 431 kg. Hulle het gewoonlik soepel, kompakte lywe en lang, sterk bene vir loop in bosgebiede. Hulle is ook uitstekende springers en swemmers. Hulle is [[herkouer]]s en het vier [[maag]]kamers. Hul tande is aangepas om [[plant]]e te vreet en hulle het dus nie boonste snytande nie; hulle het in die plek daarvan ’n harde kussing aan die voorkant van die bokaak. Sommige herte, soos dié van die eiland [[Rum (eiland)|Rum]] in [[Skotland]],<ref name="Owen2003">{{cite news|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2003/08/0825_030825_carnivorousdeer.html|title=Scottish Deer Are Culprits in Bird Killings|last=Owen|first=James|date=25 Augustus 2003|publisher=National Geographic News|accessdate=16 Junie 2009}}</ref> eet wel [[vleis]] as dit beskikbaar is.<ref name="carniDeer">{{cite journal|first=Michael|last=Dale| title=Carnivorous Deer| journal=Omni Magazine|year=1988|page=31}}</ref>
Line 40 ⟶ 42:
===Gewei===
Buiten die [[Sjinese waterhert]], wat slagtande het, het alle manlike herte [[gewei]] (horings). Net by die [[rendier]]e het
[[Beeld:White-tailed deer.jpg|thumb|260px|Die witsterthert.]]
Tydens die paarseisoen gebruik
Die gewei kan ook ’n teken van dominansie wees.
Die gewei verskil grootliks van spesie tot spesie.
===Kleur===
Kleure verskil van spesie tot spesie en selfs binne spesifieke spesies. Hulle kan wit, donkerder of bont wees. Die grooste bevolking wit herte kom in Seneca County, New York, voor. Die kleur is die gevolg van ’n resessiewe geen.
’n Trop wit damhert kom naby die nasionale laboratoriums Argonne in Noord-[[Illinois]] voor.<ref>[http://www.aps.anl.gov/Safety_and_Training/Training/Courses/esh100U/white_deer_fact_sheet.pdf Herd of white deer roams Argonne campus]</ref>
Witstertherte is bruin met wit vlekke wanneer hulle gebore word. Soms het hulle ’n grys kleur, wat hulle vuil laat lyk. In die middel van hul tweede jaar word hulle spierwit, en hulle word dikwels aangesien vir albino's.
==Biologie==
===Dieet===
Herte eet hoofsaaklik [[Blaar|blare]]. Hulle het klein mage in vergelyking met ander herkouers, maar het ’n groot hoeveelheid [[Mineraal|minerale]] soos [[kalsium]] en [[fosfaat]] nodig om die groei van die gewei te bevorder. Anders as skape en beeste wat groot hoeveelhede laeveselkos eet wat vinnig deur die [[spysverteringstelsel]] beweeg, eet herte maklik verteerbare lote, jong blare, vars gras, sagte takke, vrugte, fungi en korsmos.
===Voortplanting===
Byna alle herte is enkelouers; net die ma sien om na die lammers. Hulle het gewoonlik een of twee (selde drie) lammers ná ’n dragtigheidsperiode van tot 10 maande vir die Europese reebok. Die meeste lammers word gebore met wit vlekke op hul pels, maar hulle verloor gewoonlik die wit vlekke aan die einde van hul eerste winter. Binne die eerste 20 minute van ’n lam se lewe neem hy sy eerste treë. Sy ma lek hom skoon sodat hy feitlik geen reuk het wat ’n [[roofdier]] kan bespeur nie.<ref name="Ref_a">[http://www.sheppardsoftware.com/content/animals/animals/mammals/deer.htm Deer – info and games] Sheppard Software.</ref> Die lam bly in die gras totdat hy sowat ’n week oud is en sterk genoeg is om saam met sy ma te loop. Hulle bly vir sowat ’n jaar bymekaar. ’n Mannetjie verlaat gewoonlik sy ma en sien haar nooit weer nie, maar wyfies kom soms terug saam met hul eie lammers en vorm klein troppe.
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
==Eksterne skakels==
Line 56 ⟶ 72:
{{Wikispecies-inlyn|Cervidae}}
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Deer|Engelse Wikipedia]]
▲[[Beeld:Baby fawn's first steps.ogv|thumb|’n Jong reebok se eerste treë.]]
[[Kategorie:Hertagtiges| ]]
| |||