Wet van Hubble: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
k Opruim |
||
Lyn 3:
Die Wet van Hubble is een van die bewysstukke wat die meeste aangehaal word ter ondersteuning van die teorie van die [[oerknal]].
== Oorsprong ==
[[Edwin Hubble]] het die wet in [[1929]] geformuleer. Hy het die wet ontdek deur die [[rooiverskuiwing]] in die ligspektrum van die sterrestelsels te verklaar deur die [[Doppler-effek]].
Hy het die berekende snelheid volgens die Doppler-effek gestel teenoor die afstand van die sterrestelsels en gevind daar is ’n lynregte verband tussen snelheid en afstand. Die konstante wat hierdie verhouding uitdruk, word die '''Hubble-konstante''' genoem.
Die wet kan in ’n eenvoudige formule uitgedruk word: ''v'' = ''H''<sub>0</sub>''D'', met ''H''<sub>0</sub> die Hubble-konstante in km/s/Mpk, ''D'' die afstand van die Aarde af in megaparsek of Mpk (1 Mpk is ongeveer 3,26 miljoen ligjare), en ''v'' die snelheid waarteen die sterrestelsel van ons af wegbeweeg. Die oorspronklike waarde soos deur Hubble bepaal, was 500
Die bepaling van die Hubble-konstante is moeilik omdat die afstandsbepaling in die heelal gekompliseerd is.
== Die leeftyd van die heelal ==
Die Hubble-konstante word meestal aangegee in kilometer per sekonde per megaparsek (km/s/Mpk) en het dus die dimensie 1/tyd. Die omgekeerde van die Hubble-konstante, 1/H, heet die '''Hubble-tyd''': die ouderdom van die heelal indien dit vir altyd sou uitdy teen die snelheid waarteen dit nou uitdy.
As ’n mens uitgaan van die standpunt dat die snelheid ''v'' van die sterrestelsels dieselfde bly, dan geld: d = ''v'' * t en as ’n mens hierdie formule in die wet van Hubble invul, is die resultaat:
:H = 1/''t<sub>H</sub>''
waarby ''t<sub>H</sub>'' die Hubble-tyd is, die tyd sedert die oerknal. Dit gee ’n waarde van {{val|4.35|e=17|ul=s}} of 13,8 miljard jaar.<ref>Liddle, Andrew R. ''An Introduction to Modern Cosmology'' (2de uitg.) 2003. Chichester: Wiley. ISBN 0-470-84835-9</ref>
As die uitdying sou versnel, dus ''H'' > 1/''t'' en 1/''H<sub>0</sub>'', sou die heelal ouer wees.
== Toepassing ==
Die Hubble-konstante word meestal gebruik vir die bepaling van die afstand na ’n bepaalde sterrestelsel. As dit uit die rooiverskuiwing bekend is hoe vinnig dit van ons wegbeweeg, is dit eenvoudig om te bereken hoe ver dit van ons af is.
Lyn 29:
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
* [http://www.ipac.caltech.edu/H0kp/H0KeyProj.html Hubble Key Project]
* [http://cas.sdss.org/dr3/en/proj/advanced/hubble/ Hubble Diagram Project]
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is hoofsaaklik vertaal uit die [
[[Kategorie:Ruimteverskynsels]]
| |||