Meksiko: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
→‎Musiek: nog proeflees, verbeter vertaling
Lyn 773:
[[Lêer:Mexico City Palacio de bellas artes.jpg|duimnael|links|Die paleis van die skone kunste (''Palacio de Bellas Artes'') in Meksikostad, soos gesien vanaf die Latyns-Amerikaanse toring (''Torre Latinoamericana''), in 2006]]
[[Lêer:Frida Kahlo Diego Rivera 1932.jpg|duimnael|upright|[[Frida Kahlo]] saam met [[Diego Rivera]] in 1932, soos fotografeer deur [[Carl Van Vechten]]]]
Die kuns van Meksiko isword gekenmerk deur Voorvoor-Colombiaanse tradisies en die invloed van die Spaanse veroweraars. Hoewel die Spanjaarde gewelddadig met die hoë verteenwoordigers van die Indiese mag gebreek het, het ’n sterk verwysing na die voor-koloniale kuns beskikbaarbehoue gebly. Daarbenewens het in Meksikostad onder die regering van die visekoning gemaskerde parades plaasgevind, wat die herinnering aan die Asteekse dinastie sou handhaaf.<ref>{{de}} {{cite book|publisher=Staatliche Mussen zu Berlin Ethnologisches Museum|title=Koloniale Kunst aus Lateinamerika – Prozesse gegenseitiger Aneignung|location=Berlin|isbn=3-88609-510-X|pages=15}}</ref> Die tradisionele kunsvorme is sodoende met nuwe ontwerpe verbind. Byvoorbeeld het veer-beeldeveerbeelde met Maria-voorstellings ontstaan, wat na die Christelike geloof verwys het, wat deur die Spanjaarde ingevoer is.<ref>{{de}} {{cite book|publisher=Staatliche Mussen zu Berlin Ethnologisches Museum|title=Koloniale Kunst aus Lateinamerika – Prozesse gegenseitiger Aneignung|location=Berlin|isbn=3-88609-510-X|pages=46}}</ref> Die hele veer-kunsveerkuns, wat alvorens net tot die adelikes beperk was, het ’n Christelike herinterpretasie beleef en is byvoorbeeld gebruik vir Biskop-kappiesBiskopkappies en altaar-doekealtaardoeke, waarby die tradisionele Asteekse kleur-betekeniskleurbetekenis bewaar gebly het. Tot in die 19de eeu was Pátzcuaro ’n sentrum van die veer-verwerkingveerverwerking met beduidende kunshandwerklike fasiliteite. Nog ’n gebied van die beeldvorming met tradisionele grondslae was kaarte en genealogiese voorstellings. Daarby is elemente van Europese kartografie saam met Meksikaanse glyfe gebruik.<ref>{{de}} {{cite book|publisher=Staatliche Mussen zu Berlin Ethnologisches Museum|title=Koloniale Kunst aus Lateinamerika – Prozesse gegenseitiger Aneignung|location=Berlin|isbn=3-88609-510-X|pages=47–49}}</ref>
 
Tydens die 19de eeu het Europese kunstenaars na Meksiko gereis en die land in sy diversiteit vertoontentoongestel. Die belangrikste hiervan was waarskynlik Johann Moritz Rugendas, wie landskappe, genre-tonele en studies van die natuur en die bevolking gemaak het.<ref>{{de}} {{cite book|publisher=Staatliche Mussen zu Berlin Ethnologisches Museum|title=Koloniale Kunst aus Lateinamerika – Prozesse gegenseitiger Aneignung|location=Berlin|isbn=3-88609-510-X|pages=54}}</ref> Die Meksikaanse kuns het ná die Meksikaanse Rewolusie ’n bloeitydperk beleef. Kunstenaars soos David Alfaro Siqueiros, José Clemente Orozco en Juan O'Gorman was indeur hul werk betrokke metby die Meksikaanse Rewolusie en sosiale kwessies, sowel as die Meksikaanse geskiedenis tot by die Voorvoor-Colombiaanse tydperk. Die mees bekendebekendste Meksikaanse kunstenaars is nog steeds [[Diego Rivera]] en [[Frida Kahlo]]. Diego Rivera het saam met andere die Muralisme gestig, die'n kunsvorm van monumentale openbare muurskilderye, wat in Meksiko wye verspreidinginslag gevind het en nog vandag nog gesien kan word in baie openbare geboue en ander lande in Latyns-Amerika en in die Verenigde State van Amerika. Beduidende muurskilderye van Riviera kan byvoorbeeld gevind word in die Palacio Nacional en wysvertoon gebeurtenisse in die Meksikaanse geskiedenis. Die huidige kuns in Meksiko beeld hoofsaaklik sosiale kwessies soos geweld en misdaad uit., Verteenwoordigersen voorbeelde hiervan is byvoorbeeldwerke deur Teresa Margolles, Daniel Guzmán en Eduardo Abaroa.
 
=== Musiek ===
[[Lêer:Santana 2010.jpg|duimnael|upright|links|Die Meksikaans-Amerikaanse rocksanger [[Carlos Santana]] in 2010]]
[[Lêer:Lila Downs en 2009.JPG|duimnael|upright|Die Meksikaanse aktrise en sangeres [[Lila Downs]] in 2009]]
Populêre musiek in Meksiko bestaan uit ’n wye verskeidenheid van musikale style en genres. Dit het sy oorsprong in die Voorvoor-Colombiaanse en Europese, veral Spaanse, kultuur. Die belangrikste style is die Meksikaanse Son en die Corrido, wat beide reeds in die 18de eeu ontstaan het. Elemente van die Corrido kan ook in die Narcocorrido gevind word, wat sedert die begin van die 21ste eeu die tipiese Meksikaanse volksmusiek verpersoonlik. Die Ranchera het tydens die Meksikaanse Rewolusie in die vroeë 20ste eeu ontstaan en vind sy manifestasie as Norteña in die noorde van Meksiko. In die 1920's is die oorspronklik Kubaanse dansstyle Bolero en Danzon verder ontwikkel tot onafhanklike vorme. Agustin Lara, ’n skepper van die Meksikaanse bolero, het ook die klankbaan vir die eerste Meksikaanse klankfilm "Santa" (1932) gekomponeer. Wêreldbekende volksliedjies sluit in: ''Bésame mucho'' (Bolero), ''Cielito lindo'' (Ranchera), ''El Rey'' (Ranchera), ''Granada'' (Bolero), ''La Bamba'' (Volkslied), ''La Cucaracha'' (Corrido), ''Las mañanitas'' (Volkslied), ''México Lindo y Querido'' (Ranchera), ''Solamente una vez'' (Bolero) en ''Somos Novios'' (Bolero).
 
’n Musiekgroep wat die verskillende style van tradisionele musiek speel, word Mariachi genoem. Die Mariachi-musiek is in 2011 deur UNESCO in die verteenwoordigende lys van die mondelinge en ontasbare erfenis van die mensdom opgeneem.
Lyn 786:
Die vader van die Meksikaanse rockmusiek (''rock nacional'') is Carlos Santana, wie die Latynse rock in die 1960's geskep het. Ander bekende popmusikante sluit in: Maná, Luis Miguel, Alejandro Fernandez, Thalia, Marco Antonio Solis, Pepe Aguilar, Paulina Rubio, Angelica Maria, Alejandra Guzmán, Gloria Trevi en Cristian Castro.
 
In die klassieke musiek, is die eerste Meksikaanse opera, ''La Partenope'', gekomponeer deur Manuel de Sumaya, in 1711 vir die eerste keer opgevoer. In die 19de eeu was die wals gewild en Meksikaanse komponiste (Ernesto Elorduy, Juventino Vázquez, Felipe Villanueva) het ’n onafhanklike Meksikaanse vorm geskep. Die Meksikaanse simfonieorkes ''Orquesta Sinfónica Mexicana'' is in 1928 deur Carlos Chávez gestig. Een van die internasionaal-bekendste tenore van die huidige tydperk is Rolando Villazón.
 
=== Kookkuns ===
[[Lêer:Carnitas.jpg|duimnael|links|Tacos met carnitas-vulling]]
[[Lêer:Hot chocolate.jpg|duimnael|[[Sjokolade]] is ’n oorspronlik Meksikaanse drank en was ’n belangrike deel in die Asteekse kookkuns]]
Die Meksikaanse kookkuns word gekenmerk deur 'n sintese van die Asteekse en Spaans-koloniale, en in die suide ook deur die Maya-tradisies. Plaaslik is daar groot verskille tussen die kus en die sentrale hoogland, die brandrissie-geliefdeliewende suide en die beesvleis-georiënteerde noorde.
 
Die belangrikste maaltyd van die dag is middagete, dienooreenkomstig is die middagete-pouse lank binne ’n gewone werksdag. Die aandete is dan slegs ’n klein happie soos vrugte, tacos of iets soortgelyks. In ’n warm, tropiese land met ’n welige plantegroei speel vars vrugte en sekere groente ’n dominante rol.
Lyn 801:
Drinkwater word gewoonlik in bottels of blikkies verkoop omdat kraanwater dikwels nie drinkbaar is nie. Horchata word graag gedrink en is deur die Spanjaarde ingevoer. Dit is ’n soet rys/kaneel-drank wat verkoel bedien word. Die gewone alkoholiese drankies is [[bier]], tequila, mezcal en pulque.
 
Die Meksikaanse kos geniet sedert die afgelope dekades ’n toenemende gewildheid en sommige geregte is, soortgelyk aan die Italiaanse kookkuns, internasionaal bekend.
 
== Sport ==
<!-- :''Hoofartikel: [[Sport in Meksiko]].'' -->
Meksiko se nasionale sport is Charrería en is veral in die noorde van dié land gewild. Die sport is gebaseer op die aktiwiteite van die Charro en bestaan uit verskeie punt-wedstrydepuntwedstryde, waarmee dit soortgelyk is aan Rodeo. Nog ’n tradisionele sportsoort, wat deur die Spanjaarde in Meksiko ingevoer is, is die stiergeveg. Ander gewilde sportsoorte in Meksiko sluit in [[sokker]], [[boks]], [[bofbal]] en [[basketbal]]. Besonder is ook die Meksikaanse stoeiskou, wat bekend staan as Lucha Libre.
 
[[Lêer:Azteca entrance.jpg|duimnael|Die Estadio Azteca is die sesde grootste stadion en derde grootste sokkerstadion ter wêreld]]
Sokker is die mees gewildegewildste sport in Meksiko en is op klubvlak in ’n nasionale liga-stelselligastelsel georganiseer. Die hoogste sokkerligatopsokkerliga is die [[Meksikaanse Primera División|Primera División]], wat in 1943 gestig is. Tans speel in hul 18 spanne daarin, die kampioen word in die'n uitspeelwedstryd-stelseluitspeelwedstrydstelsel van agt spanne bepaal. Die mees suksesvollesuksesvolste span is [[Club América]] met 12 liga-titlesligatitles, gevolg deur Club Deportivo Guadalajara met elf en Deportivo Toluca F.C. met tien titels.<ref>{{en}} {{cite web|title= Mexico&nbsp;– List of Champions|publisher=Rec.Sports.Soccer Statistics Foundation|url=http://www.rsssf.com/tablesm/mexchamp.html}}</ref> Meksiko het as gasheer vir die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1970 en die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986 opgetree, waarbyen beide eindstryde het in die Estadio Azteca, tans die derde grootste sokkerstadion ter wêreld, plaasgevind het.<ref>{{en}} {{cite web|title=About CONCACAF|publisher=The Confederation of North, Central American and Caribbean Association Football (CONCACAF)|url=http://www.concacaf.com/about.asp|accessdate=7 Oktober 2007 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20071006070253/http://www.concacaf.com/about.asp |archivedate = 6 Oktober 2007}}</ref> Die Meksikaanse nasionale sokkerspan het aan 15 vanuit die 20 moontlike Wêreldbekertoernooie deelgeneem, en is saam met Argentinië en Brasilië, een van die bestesbeste nasionale spanne in die Amerikas. Meksiko het die [[CONCACAF]] se goue beker reeds agt keer gewen. Internasionaal bekendeInternasionaalbekende sokkerspelers sluit in [[Hugo Sanchez]], [[Rafael Marquez]], [[Ricardo Osorio]] en [[Pavel Pardo]].
 
[[Lêer:Estadio de beisbol en Monterrey.jpg|duimnael|links|Die Bofbal-stadion in Monterrey, tuisveld van die Monterrey Sultans]]
Die oorsprong van bofbalBofbal in Meksiko washet in die 1940's ontstaan. Die topbofballiga is die Liga Mexicana de Béisbol, wat in 1925 gestig is en die hoogste klassifikasie vir die Major League Baseball het, en word beskou as een van die beste ligas ter wêreld. Tans neem 16 spanne daaraan deel, die rekord-kampioenkampioenspan is Diablos Rojos del México uit Meksikostad. Sowat 100 spelers het daarin geslaag om in die Amerikaanse-Kanadese Major League Baseball te speel, waaronder Fernando Valenzuela, Vinny Castilla en Aurelio Rodríguez. Die nasionale span het vier bronsmedaljes by die Pan-Amerikaanse Spele gewen.
 
[[Lêer:Nigel Mansell 1991 USA.jpg|duimnael|Nigel Mansell het in 1987 en 1992 die Grand Prix van Meksiko gewen]]
Die topbasketballiga in Meksiko is die Liga Nacional de Baloncesto Profesional, wat in 2000 gestig is en tans uit 24 spanne bestaan. Boks is nog 'n gewilde en suksesvolle sport en Meksikaanse boksers het reeds wêreldkampioenskappe en Olimpiese medaljes gewen. Daar bestaan tradisioneel 'n besonderse wedywering met boksers uit [[Puerto Rico]].<ref>{{en}} {{cite web|url=http://articles.latimes.com/2008/jul/15/sports/sp-prmex15|author=Kevin Baxter|title=This rivalry packs real punch - When boxers from Mexico and Puerto Rico face each other, winning for their homeland is key|publisher=LA Times|date=15 Julie 2008|accessdate=30 April 2015}}</ref>

<nowiki> </nowiki>Vanaf 1962 tot 1970 en vanaf 1986 tot 1992 het die [[Formule Een]] Grand Prix van Meksiko in Meksikostad plaasgevind. As gevolg van sy sukses is die gholfspeler Lorena Ochoa, wat sedert 2007 die LPGA Tour lei, baie gewild.<ref>{{en}} {{cite web|title=LPGA Rolex Women's World Golf Rankings|date=1 Oktober 2007|url=http://www.lpga.com/content/RolexRankings10-1-2007.pdf|archiveurl=http://wayback.archive.org/web/20071025020343/http://www.lpga.com/content/RolexRankings10-1-2007.pdf|archivedate=25 Oktober 2007|format=PDF|accessdate=7 Oktober 2007}}</ref>
 
[[Lêer:1968 Mexico emblem.svg|duimnael|links|Kenteken van die [[Olimpiese Somerspele 1968]]]]
Meksiko het die [[Olimpiese Somerspele 1968]] in Meksikostad aangebied. Dit was, sover die enigste Latyns-Amerikaanse gasheerland, en die spele sal eers weer in [[Olimpiese Somerspele 2016|2016]] in [[Rio de Janeiro]] gehou word.<ref>{{en}} {{cite web|title=2016 Binational Olympics|date=Desember 2003|publisher=San Diego Metropolitan|url=http://www.sandiegometro.com/2003/dec/coverstory2.html|accessdate=7 Oktober 2007 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20070930043448/http://www.sandiegometro.com/2003/dec/coverstory2.html |archivedate = 30 September 2007}}</ref> 112 Lande het in Meksikostad deelgeneem met ’n totaal van 5&nbsp;516 atlete en 172 kompetisies in 20 sportsoorte. Uitstaande was dieDie wêreldrekord in die verspring deur Bob Beamon en die Fosbury-flop in die hoogspring was uitstaande tydens hierdie spele. Meksikaanse atlete het tot hede 55 medaljes by Olimpiese Spele gewen, waarmee Meksiko die 39ste plek in die ewigealle-tye lys van medaljes beklee. Die medaljes is in ’n verskeidenheid van sportsoorte soos [[ruitersport]], [[duik]], [[swem]], boks, [[polo]] en [[skerm]] gewen.
 
== Bekende Meksikane ==