Kanaal: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 1:
[[Lêer:Bainbridge in Suez.jpg|duimnael|'n Oorlogskip op die Sueskanaal.]]
[[Lêer:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|duimnael|links|Die ''Canal de la Peyrade'' in Sète, [[Hérault (département)|Hérault]], [[Frankryk]].]]
 
'n '''Kanaal''' is 'n kunsmatig aangelêde [[water]]weg. Mense bou al etlike eeue lank kanale vir die vervoer van swaar goedere in [[skip|skepe]] of [[boot|bote]]. Kanale word ook vir [[besproeiing]] of [[hidroëlektrisiteit]] gebruik. Die kante van kanale is soms met klei of beton versterk.
 
Kanale verbind gewoonlik [[meer|mere]], [[rivier]]e of [[oseaan|oseane]]. Die [[Panamakanaal]] is 'n voorbeeld van 'n bekende kanaal wat die [[Atlantiese Oseaan]] met die [[Stille Oseaan]] verbind. Die [[Sueskanaal]] verbind die [[Middellandse See]] met die [[Rooi See]].
Lyn 13:
 
== Geskiedenis ==
[[Lêer:Finowkanal-treidel.jpg|duimnael|links|Perde word gebruik om 'n sleepboot te trek.]]
Die eerste kanale is gebruik om water na landerye aan te lê. Vroeë beskawings, soos in [[Antieke Egipte]] en [[Mesopotamië]], het reeds kanale vir besproeiing aangelê. In [[Sjina]] met mense begin om riviere bevaarbaar te maak deur water op te dam, en rivier te verdiep en te verbreed. Later het mense begin om nuwe kanale te grawe, sodat meanders (kronkels) en vlak gedeeltes afgesny kon word. Hulle het ook begin om sluise aan te lê.
 
Die eerste kanale is gebruik om water na landerye aan te lê. Vroeë beskawings, soos in [[Antieke Egipte]] en [[Mesopotamië]], het reeds kanale vir besproeiing aangelê. In [[Sjina]] met mense begin om riviere bevaarbaar te maak deur water op te dam, enasook die rivier te verdiep en te verbreed. Later het mense begin om nuwe kanale te grawe, sodat meanders (kronkels) en vlak gedeeltes afgesnyuitgesny kon word. Hulle het ook begin om sluise aan te lê.
Voor die koms van [[spoorweë]] was vervoer oor water goedkoper en vinniger as oor land.
 
Die eerste kanale was relatief klein en het paaie langs hulle gehad. Bote het nie enjins gehad nie en moes meestal deur mense of [[perd]]e van die kant getrek word. In die 19de eeu is [[stoomenjin|stoombote]] gebruik om sleepbote oor breër riviere te trek of te stoot. Na die [[Tweede Wêreldoorlog]] is skepe met enjins op kanale gebruik, en het die skepe al groter begin word. Talle kanale is verbreed en klein skepe wat nie meer winsgewend was nie is deur groter skepe vervang.
 
Voor die koms van [[spoorweë]] was vervoer oor water goedkoper en vinniger as oor land.
 
== Eksterne skakels ==